برنا/ پوکي استخوان يکي از شايعترين اختلالات متابوليک استخوان است که يکي از علل مهم مرگ و مير در سنين بالاست. در هر دو جنس پس از 40 تا 50 سالگي بافت استخواني به آهستگي و با سرعت 0/3 تا 0/5 درصد در سال تحليل ميرود که در زنان يائسه ميزان اين تحليل بالاتر است.
پوکي استخوان يک بيماري بي سر و صدا و با سيري پيشرفته و آرام است که پس از پيشرفت، منجر به ظهور علائم و مشخصات تحليل استخواني ميشود. شايعترين مشخصه اين بيماري شکستگيهاي خودبهخودي در نقاط مختلف بدن است که باعث از کار افتادگي و ايجاد مشکلات بعدي براي اين گونه بيماران ميشود و از آنجا که تا موقع شکستگي هيچگونه علائمي ندارد، به آن بيماري خاموش ميگويند.
تغيير در هورمون هاي جنسي، مهمترين عامل شايع در بروز پوکي استخوان
در اين رابطه ياسر مرآتي، متخصص غدد و گوارش، با بيان اينکه برخي از بيماريهاي ژنتيکي، غدد، گوارشي، خوني و روماتيسمي در افزايش خطر ابتلا به پوکي استخوان موثر است، گفت: اما مهمترين عامل شايع در بروز پوکي استخوان تغيير در هورمونهاي جنسي است؛ در واقع در زنان کم شدن استروژن بعد از يائسگي و کم شدن تستوسترون در مردان خطر بروز پوکي استخوان را افزايش ميدهد.
او ادامه داد: تغذيه نيز ديگر عامل موثر است چراکه اگر رژيم غذايي از دوران کودکي تا پيري حاوي مقدار ناکافي کلسيم و ويتامين D باشد، خطر پوکي استخوان و شکستگيهاي استخوان ناشي از آن زياد ميشود.
پوکي استخوان در زنان بيشتر از مردان است
اين پزشک برخي از عوامل خطر ايجاد پوکي استخوان را غير قابل تغيير دانست و توضيح داد: جنسيت يکي از مواردي است که نميتوان آن را تغيير داد زيرا احتمال بروز پوکي استخوان در زنان بيشتر از مردان است، همچنين سن نيز در افزايش خطر ابتلا موثر است و هرچه سن بالاتر رود، بروز پوکي استخوان بيشتر ميشود.
براي کاهش پوکي استخوان چه کار بايد کرد؟
مرآتي با تاکيد بر ضرورت پيشگيري از شکستگيهاي استخوان در درمان افراد مبتلا به پوکي استخوان، توضيح داد: برنامه درماني جامع، علاوه بر دارو، شامل تغذيه مناسب، ورزش و جلوگيري از افتادن به زمين است. براي درمان پوکي استخوان از يک يا چند داروي ضد پوکي استخوان استفاده ميشود، داروهاي ضد پوکي استخوان سرعت از دست رفتن استخوان را کاهش ميدهند و يا باعث ساخته شدن استخوان ميشوند و بدين ترتيب با افزايش تراکم استخوان، خطر شکستگي استخوان را کاهش ميدهند. به علاوه بر مصرف داروهاي ضدپوکي استخوان، مصرف مقادير توصيه شده کلسيم و ويتامين D نيز ضروري است و ورزش، فعاليت و رعايت اصول روش زندگي سالم هم در درمان پوکي استخوان اهميت بالايي دارند.
پيشگيري از پوکي استخوان با ورزش
او ادامه داد: ورزش قسمت مهمي از برنامه درماني پوکي استخوان محسوب ميشود؛ فعاليت بدني براي ساخته شدن و حفظ استخوان از کودکي تا سنين پيري ضرورت دارد و مفيدترين نرمشهايي که توده استخوان را حفظ کرده و حتي باعث افزايش مختصر آن ميشوند، شامل نرمشهاي تقويتي و نرمشهاي در مقابل مقاومت است؛ البته بايد متوجه بود که در انجام ورزش، فشار ناگهاني بر روي استخوانها وارد نيايد و از ورزش هايي که ممکن است ضربه هاي زيادي به استخوان ها بزنند خودداري کرد.
آزمايش تراکم استخوان در چه سني انجام شود؟
اين متخصص با بيان اينکه از سن 60 سال به بالا بهتر است آزمايش تراکم استخوان انجام شود، گفت: در بسياري اوقات پوکي استخوان علامتي ندارد که فرد متوجه شود، بنابراين به بانوان بالا ۶۵ سال و مردان بالاي ۷۰ سال توصيه به انجام تراکم استخوان ميشود.
بازار