5 سرطان اول در زنان ایرانی

ايسنا/ رئيس اداره پيشگيري از سرطان وزارت بهداشت ضمن برشماري پنج سرطان مهم ميان بانوان ايراني، اقدامات وزارت بهداشت براي پيشگيري، تشخيص و درمان سرطان‌هاي زنانه را تشريح کرد. دکتر علي قنبري مطلق با اشاره به اين که بروز سرطان در کشور به عوامل متعددي وابسته است، گفت: با افزايش سن، سرطان‌ها نيز روند رو به افزايشي را پشت سر مي‌گذارند و اين موضوع درحالي است که جمعيت کشور رو به پيري رفته و نسبت جمعيت سالمند افزايش يافته است. از ديگر عوامل موثر در اين زمينه، مي‌توان به شيوه زندگي ناسالم، تغذيه ناسالم و عوامل محيطي اشاره کرد. به عنوان مثال افزايش وزن به دنبال تغذيه اشتباه و استفاده از غذاهاي فرآوري شده، چرب و پرکالري در کنار مصرف سيگار و الکل با خطر افزايش سرطان‌هايي مانند سرطان پستان و روده بزرگ که وزن فرد و کم تحرکي در بروز آن نقش دارد، ارتباط دارد. لزوم مقابله با افزايش وزن به عنوان عاملي بيماري‌زا رئيس اداره کنترل و پيشگيري از سرطان وزارت بهداشت با بيان اينکه ۶۵درصد جمعيت بالاي ۳۰سال در ايران با افزايش وزن مواجه هستند، افزود: بايد با افزايش وزن به عنوان يکي از عوامل بيماري‌زا مقابله کرد. درحال حاضر تنها ۳۵درصد جمعيت کشور فعاليت بدني مناسب دارند که اين رقم با شعار افزايش فعاليت مساوي‌است با کاهش بروز سرطان مغايرت دارد. وي در ادامه به نقش آلودگي هوا در بروز سرطان‌ها اشاره کرد و گفت: بنابر اعلام مرکز بين‌المللي تحقيقات سرطان در سال ۲۰۱۴، آلودگي هوا يکي از عوامل سرطان‌زا است. ميزان مصرف انرژي در ايران به ازاي هر نفر ۲۸۰۰ کيلوگرم است؛ درحالي که متوسط جهاني آن ۱۹۰۰ کيلوگرم بوده يا ميزان توليد گاز Co۲ در ايران به ازاي هر نفر ۷.۸تن است که متوسط جهاني آن ۴.۹ تن است. همچنين توليد ذرات معلق در هواي شهرهاي با جمعيت بالاي ۱۰۰هزار نفر در ايران ۱۱۵ميکروگرم است که اين ميزان در آمار جهاني ۶۱ ميکروگرم گزارش مي‌شود. شايع‌ترين سرطان‌ها در زنان ايراني مطلق اضافه کرد: درحال حاضر شايع‌ترين سرطان در کشور ميان خانم‌ها سرطان پستان است. سالانه ۱۳هزار نفر در ايران به سرطان پستان مبتلا مي‌شوند که اين يعني از ۱۰۰هزار نفر ۳۳ نفر مبتلا داريم. سرطان روده بزرگ، سرطان پوست، سرطان تيروئيد و سرطان معده به ترتيب در رتبه‌هاي بعدي قرار دارند و رتبه هشتم نيز به سرطان تخمدان اختصاص دارد. وي با اشاره به اينکه بيش از يک چهارم بانوان ايراني به سرطان پستان مبتلا مي‌شوند، تصريح کرد: به طور کلي علاوه‌ بر ايران، در جهان نيز سرطان پستان بيشترين شيوع را دارد؛ البته اين آمار در ايران کمتر از متوسط جهاني است؛ اما نبايد از اين نکته غافل بود که با پير شدن جمعيت کشور، روند ابتلا به سرطان پستان نيز رو به افزايش خواهد بود. وي به نقش هورمون‌ها در ابتلا به سرطان پستان اشاره کرد و افزود: هر عاملي که ميزان مواجهه با برخي عوامل هورموني را در بدن خانم‌ها افزايش دهد، احتمال بروز سرطان را نيز افزايش مي‌دهد و هرچه طول دوره مواجهه عوامل هورموني بيشتر باشد، يعني قاعدگي در سنين پايين‌تري اتفاق افتد يا در سنين بالاتري يائسگي اتفاق افتد؛ احتمال بروز سرطان پستان نيز زياد مي‌شود. در اين بين تا سه بار حاملگي و شيردهي هم در کاهش بروز سرطان پستان بي‌تاثير نخواهد بود. مطلق در ادامه صحبت‌هايش به آمار بروز سرطان تخمدان در بين بانوان ايراني اشاره کرد و گفت: سالانه ۱۸۵۰ نفر در ايران به سرطان تخمدان مبتلا مي‌شوند؛ يعني از هر ۱۰۰هزار نفر ۵ نفر. در سرطان تخمدان با نوعي از بيماري روبرو هستيم که بالقوه درمان‌پذير است و هرچه شناسايي بيماري زودتر اتفاق افتد، درمان به شکل موثرتري دنبال مي‌شود؛ اما متاسفانه تست تشخيص زودهنگام و غربالگري مشخص شده‌اي براي سرطان تخمدان وجود ندارد. بنابراين، در اين نوع از سرطان بيمار با مواجهه با دردهاي شکمي، تغييرات عادت ماهانه، افزايش تورم شکمي و... مي‌تواند متوجه بيماري شود. اجراي برنامه ثبت سرطان در سطح کشور وي با اشاره به اينکه وزارت بهداشت برنامه ثبت سرطان مشخص دارد، گفت: آمار ابتلا به انواع سرطان‌ها در کشور مشخص است. به طور مثال سرطان پستان در نواحي مرکزي مانند استان‌هاي تهران، يزد، فارس، خوزستان و اصفهان ميزان بروز بيشتري دارد. وي در خصوص سرطان دهانه رحم و راه‌هاي تشخيص آن نيز اظهار کرد: اين نوع از سرطان برخلاف سرطان تخمدان، راه تشخيص و درمانش بالقوه است و قابل پيشگيري و درمان است. سالانه حدود ۱۰۰۰ نفر به اين بيماري مبتلا مي‌شوند؛ يعني از هر ۱۰۰هزار نفر حدودا سه نفر به اين بيماري مبتلا مي‌شوند. الزامات واکسيناسيون HPV مطلق درخصوص پيشگيري از بروز سرطان دهانه رحم، به نقش آگاهي‌رساني در مورد بيماري اشاره کرد و گفت: با افزايش آگاهي ميان زنان و دختران مي‌توان جلوي بروز اين نوع از سرطان را گرفت. همچنين يکي از روش‌هايي که در نيمي از کشورهاي جهان انجام مي‌شود، برنامه مستقر واکسيناسيون HPV است. اين برنامه از سوي سازمان بهداشت جهاني توصيه شده و جزو روش‌هاي استاندارد پيشگيري از بيماري شناخته مي‌شود. درکشور ما مهم‌ترين چالش در اجرايي شدن فرايند واکسيناسيون HPV قيمت اين واکسن است که با مصرف توليد داخلي آن مي‌توانيم اين چالش را نيز برطرف کنيم. وي با اشاره به اينکه در حال حاضر برخي از مجموعه‌ها اقدام به توليد اين واکسن کرده‌اند، گفت: در صورتي که بررسي‌هاي باليني و آزمايشگاهي اين واکسن‌ها تا پايان سال انجام شود و تاييديه آن گرفته شود، ‌ مي‌توان نسبت به واکسيناسيون دختران ۹تا ۱۴ ساله اقدامات مناسبي انجام داد. يکي از برنامه‌هاي ما براي سال آينده اين است تا در مناطق محدودي واکسيناسيون را آغاز کرده و به دنبال توسعه آن باشيم. البته، ورود واکسن HPV به برنامه واکسيناسيون کشوري با ملاحظاتي همراه است که درصورت فراهم شدن شرايط، ميسر خواهد شد. يکي از اقداماتي که در زمينه تشخيص سرطان دهانه رحم صورت گرفته است ست‌آپ تست HPV است تا جايگزين تست پاپ اسمير شود. برنامه وزارت بهداشت براي غربالگري ۳ سرطان در زنان رئيس اداره کنترل و پيشگيري از سرطان وزارت بهداشت درخصوص برنامه‌هاي اين وزارتخانه براي کنترل، شناسايي و غربالگري سه سرطان عمده که سلامت زنان ايراني را تهديد مي‌کند، گفت: ما براي سرطان‌هاي پستان، روده بزرگ و دهانه رحم اقدامات گسترده‌اي را در دست انجام داريم. درمورد تشخيص زودهنگام بيماري اصولا دو راهبرد متفاوت وجود دارد. راهبرد اول تشخيص زودرس به معناي شناسايي افراد با علائم بيماري است و راهبرد دوم شناسايي خانم‌هايي است که هيچگونه علامتي از بيماري ندارند، اما چون به شکل بالقوه در معرض ابتلا به سرطان قرار دارند بايد بتوانيم با روش‌هايي بيماري را تشخيص دهيم. وي افزود: طبق اعلام سازمان جهاني بهداشت تمام کشورها بايد برنامه مشخصي براي تشخيص زودرس سرطان داشته باشند و ارائه دهندگان خدمت نيز در ابتدايي‌ترين سطوح، با دستورالعمل‌هاي شناسايي بيماري آشنايي داشته باشند و افراد داراي علامت را به سطوح درماني بعدي ارجاع دهند. براي تشخيص سرطان پستان يا سرطان دهانه رحم نبايد منتظر بمانيم تا يک متخصص در يک بيمارستان بزرگ يا يک کلانشهر بتواند بيماري‌ را تشخيص دهد، بلکه بايد بهورز، ماما و مراقب سلامت در خانه بهداشت توانايي تشخيص سرطان و ارجاع افراد مشکوک به سطح دو خدمات را داشته باشند. اين برنامه از پنج سال گذشته در وزارت بهداشت ابتدا به صورت پايلوت و سپس به شکل گسترده در حال انجام است. وي در خصوص اهداف و مراحل اجرا و غربالگري سرطان‌هاي مهم زنان ادامه داد: براي شناسايي سرطان پستان افراد بين ۳۰ تا ۶۹ سال، براي شناسايي سرطان دهانه رحم خانم‌هاي ۳۰ تا ۵۹ ساله به مراکز بهداشتي فراخوان داده شده‌اند تا توسط ماماي دوره ديده معاينه شده و درصورت مشاهده علائم و داشتن سابقه خانوادگي، به مراکز درماني ارجاع داده مي‌شوند. بر اساس برنامه پايلوت حدود چهار تا پنج درصد از جمعيت هدف نيازمند خدمات سطح دو هستند و متناسب با اين نياز، مراکزي پيش‌بيني کرده‌ايم تا بتوانند نسبت به درمان افراد، اقدامات مقتضي را انجام دهند. مطلق افزود: وظيفه مراکز تشخيص زودهنگام سرطان در سطح بيمارستاني ارائه خدمات تخصصي شامل ويزيت تخصصي و انجام خدمات ماموگرافي، سونوگرافي و... است. سرطان سومي که در غربالگري‌ها به آن مي‌پردازيم سرطان روده بزرگ است. در اين فرآيند خانم‌ها و آقايان ۵۰ تا ۶۹ ساله طبق فراخوان به مراکز ارائه خدمت مراجعه مي‌کنند و در صورتي که علائمي مانند خون‌ريزي و تاخير در اجابت مزاج داشتند، به سطوح بالاتر ارجاع داده مي‌شوند. در بررسي‌هاي صورت گرفته تاکون پنج درصد از جمعيت هدف اين بيماري نياز به خدمات در سطوح بالاتر را دارند. يکي از اقداماتي که جهت ارتقاي مراحل غربالگري در اين خصوص انجام مي‌شود، تست خون مخفي در مدفوع است. مطلق در پايان با تاکيد بر اينکه بيماري سرطان ديگر قابل درمان و پيشگيري است، اظهار کرد: سال گذشته از مجموع ۱۳۷ مرکز تشخيص زودرس سرطان در کشور، ۷۵ مرکز افتتاح شد و در حال تکميل ساير مراکز هستيم. هرچند در اين زمينه با محدوديت‌هاي کمبود بودجه روبه‌رو بوديم، اما اميدواريم مراکز باقي مانده نيز سريع‌تر به چرخه ارائه خدمات اضافه شوند. ما را در کانال «آخرين خبر» دنبال کنيد