ايسنا/ حاملگي خارج از رحم به حالتي گفته ميشود که تخمک لقاح يافته در جايي به غير از جداره داخلي رحم مستقر شده و شروع به رشد ميکند؛ حاملگي خارج از رحم يکي از علل مرگ و مير مادران باردار در سه ماهه اول بارداري است.
۹۸درصد از حاملگيهاي خارج از رحم درون لولههاي رحم اتفاق ميافتد؛ با اين حال امکان دارد در نقاط ديگري مثل تخمدان، گردنه رحم و حفره شکمي نيز رخ دهد. از هر ۵۰ حاملگي ممکن است يکي خارج از رحم باشد. اصليترين خطري که توسط حاملگي خارج از رحم ايجاد ميشود، پارگي است که به خونريزي داخلي منجر ميشود.
امروزه احتمال مرگ ناشي از حاملگي خارج از رحم به کمتر از پنج مورد در هر ۱۰هزار مورد کاهش يافته است؛ بنابراين، امروزه عليرغم افزايش نرخ حاملگيهاي خارج از رحم، درصد مرگ مادر هرچه بيشتر رو به کاهش است و اصليترين دليل شکست در نجات جان مادر، عدم موفقيت براي ارائه به موقع مراقبتهاي پزشکي است.
در موارد بسيار نادر امکان دارد حاملگي خارج از رحم همزمان با حاملگي نرمال يا درون رحمي رخ دهد که به آن حاملگي«هتروتوپيک» گفته ميشود. در سالهاي اخير وقوع اين نوع حاملگي به علت افزايش استفاده از روش «آي وي اف» و ساير تکنولوژيهاي باروري کمکي، افزايش يافته است. البته عوامل ديگري همچون اندومتريوز، فيبروم، چسبندگيهاي لگني و استفاده از «آييودي» نيز در حاملگي خارج از رحم موثر است.
عوامل موثر در حاملگي خارج از رحم
عوامل متعددي وجود دارند که ميتوانند ريسک ابتلا به حاملگي خارج از رحم را در فرد افزايش دهند. اما نکتهاي که بايد در نظر داشت اين است که ممکن است حاملگي خارج از رحم در فردي که هيچيک از اين علائم را ندارد نيز رخ دهد. بيماريهاي مربوط به التهاب لگن يا عفونتهاي لگني، عفونت دستگاه تناسلي زنان که معمولا به علت وجود «کلاميديا» بروز ميکند. عفونت لولههاي رحمي نيز فاکتور خطرآفرين ديگري است که ريسک ابتلا به اين عارضه را افزايش ميدهد.
به طور معمول، جداره داخلي لولههاي رحم توسط برآمدگيهايي که به مو شباهت دارند پوشيده شده است که «سيليا» ناميده ميشود. سيليا به تخمکها کمک ميکند که به آرامي از تخمدان به سمت رحم حرکت کند؛ اگر سيليا به علت عفونت آسيب ببيند، انتقال تخمکها مختل ميشود و تخم لقاحيافته موفق نميشود به رحم برسد و در نتيجه حاملگي خارج از رحم رخ ميدهد.
داشتن سابقه حاملگي خارج از رحم و هرگونه آسيب و نقص در لولههاي رحم ميتواند ريسک ابتلا به حاملگي خارج از رحم را افزايش دهد. سابقه انجام هرگونه عمل جراحي بر روي لولههاي رحم نيز همين اثر را دارد. عفونت، نقايص مادرزادي و يا وجود تومور در لولههاي رحم نيز ريسک ابتلا را افزايش ميدهند.
علائم حاملگي خارج از رحم
درد در ناحيه شکم، عدم وجود قاعدگي، حالت تهوع و استفراغ، دردهاي تيز در ناحيه پايين شکم، فشارخون پايين، احساس درد در يکي از طرفين شکم، احساس درد در ناحيه شانه، گردن و مقعد، احساس ضعف و سرگيجه و در صورت پاره شدن لولههاي رحمي خونريزي شديد داخلي که متعاقبا منجر به بيهوشي خواهد شد از نشانههاي حاملگي خارج از رحم است.
درمان حاملگي خارج از رحم
بنابر اعلام انجمن متخصصين زنان و مامايي ايران، درمان حاملگي خارج از رحم، ختم بارداري است. ختم بارداري توسط داروهاي خاص و يا به روش جراحي صورت ميگيرد. مهمترين دارويي که به اين منظور استفاده ميشود يک داروي شيميدرماني به نام متوترکسات است. بهترين روش جراحي براي حاملگي خارج از رحم لاپاراسکوپي است. در اين روش بدون شکاف دادن و تنها با ايجاد سوراخهايي در جدار رحمي و محل خونريزي هموستاز شده و خون داخل شکم شستشو داده ميشود.
بازار