سم کشنده بوتالیوم موجود در غذا را بشناسید

باشگاه خبرنگاران/ خديجه رحماني متخصص تغذيه و رژيم درماني و عضو هيئت علمي دانشگاه علوم پزشکي شهيد بهشتي درباره بوتوليست (مسمويت غذايي) اظهار کرد: بوتوليست يک نوع بيمارd نادري است که بر اثر غذاهاي آلوده به باکتري بوتولينيوم ايجاد مي‌شود. اين نوع باکتري عمدتاً در خاک غيرفعال است ولي وقتي در محيط کم اکسيژن قرار مي‌گيرد ايجاد مسموميت مي‌کند. اين سم، بو و رنگ خاصي ندارد و به همين دليل نمي‌توانيد از طريق ظاهر، آن را تشخيص دهيد ولي حتي مقدار کم اين سم مي‌تواند براي فرد بسيار کشنده باشد. وي در ادامه افزود: مسموميت ناشي از مصرف غذاهايي است که حاوي سم باکتريايي هستند و منبع اصلي باکتري‌ها کنسرو‌هاي خانگي است که خاصيت اسيدي پاييني دارند يا کنسروهاي آماده‌اي که نامناسب تهيه شده‌ باشند و ظاهر مناسبي ندارند و باد کرده‌اند. همچنين مواد غذايي تخميري يا دودي، کلاً غذاهاي نگهداري شده مانند سير و پنير مانده مي‌تواند موجب توليد اين نوع سم شوند. معمولاً غذاهاي گرمي که بيش از ۴ ساعت در دماي اتاق مانده باشند، قابل خوردن نيستند، زيرا باکتري‌هاي سم بوتوليوم در آنها به راحتي رشد مي‌کنند. رحماني متذکر شد: نوع ديگري از اين سم مخصوص نوزادان است که در اثر مصرف عسل ممکن است ايجاد شود. يک نوع نادر ديگر در زخم‌هاي آلوده است، يعني افرادي که داراي زخم‌ هستند، زخم آن‌ها توليد ميکروب کرده است و باکتري‌هاي به وجودآمده باعث ايجاد سم بوتولينيوم مي‌شوند. رحماني درباره علائم و نشانه‌هاي سم بوتولينيوم بيان کرد: نشانه‌هاي بارز اين سم دردهاي شکمي، تهوع، استفراغ و اسهال است. علائم و نشانه‌هاي ديگر آن مانند دوبيني، تاري ديد، افتادگي پلک به دليل ضعيف شدن سيستم ايمني بدن، لکنت زبان و در موارد شديدتر مشکل در بلع، خشکي زبان، ضعف عضلات و ماهيچه‌ها، خستگي‌هاي عمومي از نشانه‌هاي بارز اين نوع سم هستند. وي درباره پيشگيري از اين نوع سم اظهار کرد: در صورت تهيه کنسرو در منزل بايد از روش پخت تحت فشار بالا استفاده کنيد. معمولاً فشار مناسب حدود ۱۲۰ درجه و به مدت ۵دقيقه بايد اعمال شود. البته معمولاً براي تهيه مربا و ژله‌ها نيازي به اين فشار بالا وجود نيست زيرا قند موجود در مربا و ژله‌ها مي‌توانند مانع رشد باکتري‌ها شوند. رحماني يادآور شد: به تمام افراد توصيه مي‌شود تا جايي که امکان دارد از غذاهاي غيرپاستوريزه شده استفاده نکنند و غذاهاي پخته‌ شده‌اي که به مدت ۳ الي ۴ساعت در دماي اتاق مانده‌اند مصرف نکنند و پياز و سيري که تفت داده‌ شده‌اند در دماي معمولي نگهداري نشود. او بيان کرد: اگر از کنسروهاي خانگي استفاده مي‌کنيد ابتدا به مدت ۱۰ دقيقه با هم زدن مکرر بجوشانيد تا سم و باکتري موجود از بين بروند. از کمپوت‌هايي که ظاهر سالمي ندارند و باد کرده‌اند استفاده نکنيد، اما در صورت سالم بودن آنها، اگر به مدت ۲۰ دقيقه جوشانده شوند، مي‌توانيد از آنها استفاده کنيد. مادران به شيرخواران کمتر از يک سال خود عسل ندهند زيرا موجب ايجاد اين نوع سم در آنها مي‌شود.