بهداشت نيوز/ قهوه حاوي شش ماده فعال است که فوايد مختلفي را براي مغز ارائه مي کنند و کافئين يکي از آنها است.
زماني که با کمبود خواب مواجه هستيم يا نياز داريم که براي انجام کارهاي خود بيدار بمانيم، قهوه يکي از شناخته شدهترين نوشيدني هاي است که براي افزايش سطح هوشياري به آن پناه مي بريم. از سوي ديگر، مصرف شکلات مي تواند به بهبود خلق و خوي انسان کمک کند. اما مشخص شده است که اين خوراکي ها ممکن است به مغز ما نيز کمک کنند.
زماني که درباره مواد شيميايي مشترک موجود در قهوه و کاکائو فکر مي کنيم، کافئين نخستين چيزي است که به ذهن ما خطور مي کند. ما معمولا تمام فوايد قهوه را با کافئين مرتبط مي دانيم و در مورد کاکائو يا شکلات ممکن است گزارش هايي درباره فوايد فلاونوئيدها را به خاطر آوريد. اما قهوه و شکلات داراي مواد شيميايي ديگري هستند که نقش آنها در تقويت توانايي شناختي انسان و محافظت از مغز ثابت شده است.
قهوه به عنوان يک تقويت کننده و محافظ عملکرد شناختي
قهوه حاوي شش ماده فعال است که فوايد مختلفي را براي مغز ارائه مي کنند و کافئين يکي از آنها است. در ادامه با اين شش ماده بيشتر آشنا مي شويم.
کافئين
کافئين حاوي آلکالوئيدي به نام متيلگزانتين است. باور بر اين است که اين ماده شيميايي در کافئين گيرنده هاي آدنوزين يا گيرنده هايي که به ما مي گويند چه زماني به خواب برويم را مختل مي کند. در واقع، اين همان چيزي است که هوشياري، تمرکز و حافظه بهتر موقتي پس از نوشيدن يک فنجان قهوه را موجب مي شود. اين اختلال و وقفه به دوپامين اجازه مي دهد که براي مدت زمان طولانيتري در بدن باقي بماند و به حفظ احساس خوب کمک کند. با اين وجود، نوشيدن بيش از حد قهوه مي تواند به تحريک پذيري و عصبي شدن فرد منجر شود.
اسيد کلروژنيک
اين ماده شيميايي در دانه هاي سبز قهوه يا دانه هاي بو داده نشده وجود دارد. زماني که دانه ها بو داده مي شوند، اسيد کلروژنيک عملا از بين مي رود. بسياري بر اين باروند که اين ماده به کاهش جذب کربوهيدرات ها در دستگاه گوارش انسان کمک مي کند، از اين رو، به کاهش قند خون و توليد انسولين کمک مي کند. برخي مطالعات با حضور سوژه هاي حيواني توانايي در کاهش جذب چربي و ذخيره آن را نيز نشان داده اند.
اسيد کينيک
زماني که اسيد کلروژنيک طي فرآيند بو دادن شکسته مي شود، اسيد کينيک توليد مي شود. اين اسيد به توليد تريپتوفان و نيکوتيناميد در روده کمک مي کند که براي ترميم دياناي ضروري هستند.
اسيد کافئيک
دانشمندان بر اين باورند که برخي خواص آنتي اکسيداني قهوه ريشه در اسيد کافئيک دارند. اين اسيد بخشي از خانواده پليفنول ها است که به واسطه خواص آنتي اکسيداني و ضد التهاب خود مشهور هستند.
کوئرستين
کوئرستين يکي ديگر از انواع پليفنول و فلاونوئيدهاي موجود در قهوه است. اين ماده در خواص آنتي اکسيداني، ضد سرطان، ضد ويروس، ضد التهاب قهوه نقش دارد. همچنين، کوئرستين با راديکال هاي آزاد مقابله کرده و به تقويت جريان مواد مغذي در رگ هاي خوني کمک مي کند.
فنيليندان
به نظر مي رسد فنيليندان موجود در قهوه مي تواند به مهار دو پروتئين آميلوئيد بتا و تائو که با بيماري هاي آلزايمر و پارکينسون پيوند خورده اند، کمک کند. اين پروتئين ها مي توانند موجب تشکيل پلاک و گوريده هايي روي اعصاب مغز شوند که فعاليت سيناپس ها و ارتباط بين نورون ها را دچار اختلال مي کند. فعاليت آميلوئيد بتا و تائو مي تواند به نابودي يا بيماري نورون ها منجر شود. اين شرايط در عملکرد نورون ها که امکان پردازش اطلاعات، برقراري ارتباط و دسترسي به حافظه و موارد ديگر را ممکن مي سازند، اختلال ايجاد مي کند.
قهوه و تقويت عملکرد شناختي
اگرچه مواد فعالي که در بالا به آنها اشاره شد، هر يک به واسطه برخي ويژگي هاي خاص شناخته شده هستند، اين که در کنار هم چه عملکردي ارائه مي کنند يا کدام يک کارايي بيشتري در تقويت مغز دارند همچنان در حال مطالعه و بررسي است. با اين وجود، مطالعات مختلف برخي همبستگي هاي احتمالي را نشان داده اند.
مطالعه اي جديد يک عامل جالب توجه را در مورد فنيليندان و مهار دو پروتئين مرتبط با بيماري هاي آلزايمر و پارکينسون نشان داده است. اين مطالعه که در نشريه Frontiers in Neuroscience منتشر شد، نشان مي دهد که توليد فنيليندان با فرآيند بو دادن دانه هاي قهوه مرتبط است.
در همين راستا، هرچه بو دادن دانه هاي قهوه بيشتر طول بکشد، فنيليندان بيشتري توليد مي شود که نشان مي دهد دانه هاي بو داده تيره قهوه داراي بيشترين ميزان تراکم از اين ماده هستند.
مطالعه اي ديگر نقش اسيد کافئيک و اسيد کلروژنيک را در توانايي محافظت از مغز و هوش انسان نشان داده است. پژوهشگران در دانشگاه اوکاياما در ژاپن مطالعه اي را درباره تاثير اسيد کافئيک و اسيد کلروژنيک بر روتنون انجام دادند. روتنون يک مهارکننده ميتوکندري است که در زمان ترشح سموم مي تواند موجب علائمي مشابه با بيماري پارکينسون شود.
دانشمندان به موش ها روتنون تزريق کرده و سپس آنها را با اسيد کافئيک و اسيد کلروژنيک تيمار کردند تا آثار اين موارد را بررسي کنند. پژوهشگران دريافتند که اسيدها واکنش آنتي اکسيداني سلول هاي گليال را افزايش داده و بر همين اساس، روتنون را از ايجاد انحطاط در مغز باز داشتند.
به طور کلي، مواد شيميايي غالب در قهوه يا مواد مرتبط با کافئين نشان داده اند که عمکلرد شناختي را تقويت کرده، به واسطه واکنش آنتي اکسيداني از نورون ها محافظت کرده و التهاب را کاهش مي دهند. هرچه نورون هاي ما سالمتر باشند، توانايي و انعطاف پذيري در ايجاد ارتباطات جديد و يادگيري بهتر خواهد بود.
شکلات هوش ما را افزايش مي دهد
شکلات، به ويژه شکلات تلخ يا کاکائو داراي فوايد شگفت انگيز مشابه با مواردي است که به واسطه مصرف کافئين مي توانيم از آنها بهرهمند شويم. افزون بر اين، شکلات حاوي فلاوانول هايي از خانواده فلاونوئيدها است. فلاوانول ها هم به عنوان آنتي اکسيدان و هم عامل ضد التهاب عمل مي کنند.
همچنين، فلاونوئيدها قادر به عبور از سد خوني-مغزي هستند و خود را در بخش هايي از مغز که بر يادگيري و حافظه تاثيرگذار هستند، مانند هيپوکامپ، قشر مغز، مخچه و جسم مخطط ذخيره مي کنند. فلاونوئيدها مي توانند به طور مستقيم با نورون ها و سيناپس ها در مغز ارتباط برقرار کنند. اين به محافظت و بهبود شرايط مغز از طريق افزايش توليد پروتئين هاي مورد نياز براي توليد نورون هاي جديد يا محافظت از نورون هاي موجود کمک مي کند. بر همين اساس، به پيشگيري از بيماري هاي آلزايمر و پارکينسون کمک مي شود.
پژوهش ها در گذشته ثابت کرده بودند که فلاونوئيدها به تقويت سلامت قلب و عروق کمک مي کنند. جريان خون سالم نه تنها براي بدن ضروري است، بلکه براي رشد و سلامت مغز نيز اهميت دارد.
پژوهشگران طي يک مطالعه در دانشگاه لاکويلا در ايتاليا به بررسي آثار کاکائو بر عملکرد شناختي در زمينه هاي هاي توجه، حافظه، و عملکرد اجرايي پرداختند. تيم پژوهشي به بررسي چندين مطالعه که در گذشته انجام شده بودند و تجزيه و تحليل نتايج اقدام کردند.
در همين راستا، پژوهشگران دريافتند:
مصرف شکلات تلخ همانند قهوه ممکن است بهبود فوري در عملکرد شناختي را موجب شود.
سطوح بالاي فلاوانول در شکلات تلخ بهبود در عملکرد حافظه فضايي و کاهش زمان هاي واکنش را نشان داده است.
سطوح بالاي فلاوانول پردازش اطلاعات ديداري را بهبود بخشيده است.
هنگام محروميت از خواب، براي بهبود توانايي شناختي در انجام وظايف مفيد بوده است.
شکلات تلخ واقعي يا سطوح بالاي فلاوانول ها بهبود چشمگير عملکرد شناختي در مقايسه با شيرکاکائو يا ديگر نوشيدني ها با محتواي فلاوانول کم را نشان داده است.
در تمام موارد، بهبود جريان خون در مغز و عملکرد رگ هاي خوني در مغز مشاهده شده است.
هيچ نشاني از تغييرات رفتاري منفي ناشي از مصرف کاکائو گزارش نشده است.
يکي از مهمترين عواملي که بايد به آن اشاره داشت اين است که فوايد در موارد مرتبط با مصرف شکلات تلخ و درصد بالاتر کاکائو قويتر بوده اند. شير کاکائو، شکلات سفيد، يا نوشيدني هاي شکلاتي حاوي فلاوانول کمتري هستند، از اين رو، نقش کمرنگتري در بهبود عملکرد شناختي داشتند.
سخن پاياني
قهوه و شکلات تلخ نشان داده اند که اثر چشمگيري بر توانايي هاي شناختي انسان دارند. افزون بر اين، آنها به محافظت از نورون ها در مغز انسان کمک مي کنند. قهوه و شکلات تلخ داراي خواص آنتي اکسيداني و ضد التهاب هستند که به کاهش آسيب ناشي از استرس، سن، و حتي آسيب ديدگي مغز کمک مي کنند. مواد شيميايي مختلف موجود در آنها با پروتئين ها تعامل داشته و به توليد نورون هاي جديد کمک کرده، توانايي نورون ها براي برقراري ارتباط با يکديگر را افزايش داده و سيناپس هاي جديد براي ياديگري بهتر ايجاد مي کنند.
اگرچه پژوهش ها در زمينه توانايي قهوه و شکلات بر افزايش هوش انسان ادامه دارند، اما نتايج پژوهش هاي صورت گرفته از بسياري جهات جالب توجه هستند.
بازار