چرا افرادی که وزن سالمی دارند هم ممکن است دچار دیابت شوند؟

تبيان/ طبق تحقيقات، ديابت نوع دوم مي‌تواند طول عمر فرد را يک دهه کوتاه‌تر کند. ضمناً آسيبي که بالا بودن قند خون به سلول‌ها و بافت‌ها مي‌زند با افزايش سن سرعت مي‌گيرد. آيا مي‌دانستيد تعداد افرادي که دچار ديابت مي‌شوند از سال 1980 چهار برابر شده است؟ کارشناسان عقيده دارند چاقي و عدم تحرک بدني مي‌تواند علت افزايش آمار ديابت باشد، زيرا هر دو عامل به ارگان‌هاي گوناگون در بدن آسيب مي‌زنند؛ از جمله قلب، کليه‌ها و چشم‌ها. ديابت در کشورهاي اروپايي بسيار شايع است و پيش ديابت از آن هم شايع‌تر! گفته مي‌شود از هر سه نفر، يک نفر پيش ديابت دارد. يعني سطح قند خون اين افراد هنوز در حد ديابت نيست؛ اما بالاتر از سطح نرمال است. پزشکان، سطح قند خون را بعد از حداقل 12 ساعت ناشتا بودن بررسي مي‌کنند تا وضعيت قند خون را مشخص نمايند. يک تست بهتر هم تست هموگلوبين A1C است که وضعيت کنترل قند خون از سه ماه پيش را بررسي مي‌کند در حالي که قند خون ناشتا فقط وضعيت قند خون در همان لحظه را مشخص مي‌کند. در صورتي که اضافه وزن داشته باشيد يا چاق باشيد، يکي از بهترين راه‌هاي کاهش خطر ابتلا به ديابت نوع دوم، کاهش وزن است. ديابت نوع دوم ارتباط بسيار نزديکي با چاقي دارد و اين مسئله بارها و بارها از نظر علمي و پزشکي ثابت شده است؛ اما داشتن وزن نرمال و سالم هم لزوماً تضمين نمي‌کند که شما به ديابت مبتلا نخواهيد شد. خيلي از افرادي که وزن نرمال دارند بعد از اينکه معلوم مي‌شود سطح قند خون‌شان در وضعيت پيش ديابت است يا در طيف ديابت قرار دارد تعجب مي‌کنند که چرا با اينکه اضافه وزن ندارند ديابت گرفته‌اند. چطور مي‌توان اين ارتباط را توضيح داد. چرا افرادي که وزن سالمي دارند هم ممکن است دچار ديابت شوند؟ اگر چاقي، عامل درجه يک ابتلا به ديابت نوع دوم است، پس چرا آن‌هايي که اضافه وزن ندارند يا چاق نيستند هم دچار ديابت مي‌شوند؟ يک عامل ژنتيکي براي ابتلا به ديابت نوع دوم در افرادي که وزن نرمال دارند وجود دارد. احتمال اينکه شما وزن سالمي داشته باشيد و ديابت نوع دوم بگيريد، در صورتي که جزو نژاد خاصي باشيد بيشتر است. معمولاً شما مي‌بينيد که ريسک پيش ديابت و ديابت نوع دوم با افزايش وزن و شاخص توده بدني (BMI) افزايش مي‌يابد؛ اما افرادي که آسيايي يا اسپانيولي تبار هستند و يا ژن ايسلندي دارند، حتي در صورتي که وزن نرمال داشته باشند يا حتي کم وزن باشند، بيشتر در معرض ابتلا به ديابت هستند. افرادي که در اين گروه‌ها قرار مي‌گيرند ممکن است نياز داشته باشند طي يک روتين منظم، قند خون ناشتاي خود را چک کنند. پيش ديابت يا حتي ديابت نوع دوم معمولاً علامتي ندارد و شما ممکن است سال‌ها بدون اينکه بدانيد دچارش باشيد، در حالي که اين بيماري همچنان در حال آسيب زدن به ارگان‌ها و بافت‌هاي بدنتان است. چرا برخي از نژادها بيشتر مستعد پيش ديابت يا ديابت نوع دوم هستند حتي اگر وزن نرمال يا حتي کمبود وزن داشته باشند؟ ما در مورد نقش ژنتيک صحبت کرديم. اين احتمال وجود دارد افرادي که از نژادهاي مستعد ديابت هستند، ژن‌هايي داشته باشند که آن‌ها را در معرض مقاومت به انسولين قرار مي‌دهد، اما فاکتور ديگري هم وجود دارد؛ مثلاً مطالعات نشان مي‌دهند آسيايي‌ها معمولاً چربي‌هاي شکمي يا دروني بيشتري دارند. يعني همان نوع چربي که منجر به التهاب مي‌شود. طبق يافته‌ها، داشتن چربي شکمي ِ بيشتر، ريسک انواع بيماري‌ها را افزايش مي‌دهد و ديابت نوع دوم و بيماري‌هاي قلبي جزو آن‌هاست. بنابراين بودن در يک گروه با ريسک بالا به اين معني هم مي‌تواند باشد که شما بايد دقت بيشتري نسبت به سايز دور کمرتان داشته باشيد. ظاهراً دور کمر زياد، شاخص مهمي در ريسک ابتلا به ديابت نوع دوم است. وقتي محققان، سايز دور کمر 30000 اروپايي را اندازه گرفتند و طي 17 سال آن‌ها را زير نظر و تحت کنترل داشتند، دريافتند آن‌هايي که دور کمرشان بيشتر بوده، بيشتر هم در معرض ديابت نوع دوم بودند. حتي اگر شما وزن نرمالي داشته باشيد اما دور کمرتان زياد باشد، احتمال اينکه ديابت بگيريد زياد خواهد بود. ضمناً دانشمندان مي‌گويند شما بايد به سايز دور کمرتان به اندازه‌ي وزن بدن و شاخص توده بدني اهميت بدهيد. سايز بالاي دور کمر، شاخصي از چربي احشايي يا همان شکمي است. چربي احشايي، سيتوکين‌هاي التهابي آزاد مي‌کند و اين مواد شيميايي التهابي، حساسيت به انسولين را کاهش داده و تنظيم قند خون را براي بدن، سخت‌تر مي‌کنند. ضمناً اين مواد شيميايي التهابي، ريسک بيماري‌هاي قلبي عروقي را نيز بالا مي‌برند. ديابت معمولاً دير تشخيص داده مي‌شود مطالعات نشان مي‌دهند پزشکان، پيش ديابت را به موقع تشخيص نمي‌دهند و حتي وقتي هم اين بيماري را تشخيص مي‌دهند به موقع درمان نمي‌کنند. پژوهش‌ها مي‌گويند اگر شما ديابت را به موقع تشخيص دهيد و درمان را با اصلاح سبک زندگي و دارو شروع کنيد، مي‌توانيد جلوي سرعت روند پيشرفت ديابت نوع دوم را بگيريد. در مطالعه‌اي روي افراد 45 ساله که پيش ديابت داشتند، تنها 23 درصدشان تحت درمان بودند. مطالعات نشان مي‌دهند برخي از عوارض ديابت نوع دوم در حالي شروع مي‌شود که هنوز فرد در مرحله‌ي پيش ديابت قرار دارد. مثلاً 8 درصد از افرادي که در حال حاضر در مرحله پيش ديابت هستند، دچار رتينوپاتي‌اند. آسيب به شبکيه‌ي چشم در اثر ديابت مي‌تواند منجر به نابينايي شود. ساير ريسک فاکتورهاي ديابت نوع دوم آيا با ساير ريسک فاکتورهاي ديابت نوع دوم غير از چاقي و اضافه وزن آشنا هستيد؟ . چاقي شکمي حتي با وزن طبيعي . مبتلا بودن يکي از افراد خانواده به ديابت . به اندازه کافي فعاليت بدني نداشتن . بالاتر از 45 سال سن داشتن . بيشتر از 6 ساعت در روز نشستن . سابقه‌ي سکته يا بيماري‌هاي قلبي عروقي . داشتن فشارخون بالا . پايين بودن کلسترول خوب و يا بالا بودن کلسترول بد . داشتن رژيم غذايي ضعيف (تصوير دونات و شيريني و …) . استعمال دخانيات . اختلال خواب . استرس . سابقه‌ي ديابت بارداري . به دنيا آوردن نوزاد با وزن تولد بالاتر از 4 کيلوگرم . داشتن سندرم تخمدان پلي‌کيستيک همان‌طور که مي‌بينيد، تغييرات سبک زندگي مي‌توانند احتمال ديابت نوع دوم و پيش ديابت را کاهش دهند. با داشتن برنامه ورزشي مناسب و منظم و کمتر نشستن خودتان را کمتر در معرض ابتلا به اين بيماري قرار خواهيد داد. هر دوره‌ي هر چند کوتاهي که ورزش و تمرين مي‌کنيد، حساسيت به انسولين را در بدنتان افزايش مي‌دهيد. رژيم غذايي‌تان را بررسي کنيد، عادات خوابتان را بهبود دهيد و استرس‌تان را کنترل کنيد. همگي اين عوامل بر وزنتان اثر مي‌گذارند. کاهش وزن، خصوصاً آب کردن چربي‌هاي شکم، مهم‌ترين کاري است که مي‌توانيد براي محافظت از خودتان در برابر ديابت انجام دهيد. ما را در کانال «آخرين خبر» دنبال کنيد