دکتر سلام/ با درد ناشی از بیماری زونا چه کنیم؟

سلامت نيوز/ زونا يک بيماري عفوني است که در اثر ويروسي واريسلا زوستر (VZV) عامل ايجاد آبله مرغان رخ مي دهد هر کسي قبلاً آبله مرغان گرفته مستعد ابتلا به زونا است اما معمولا در زنان بالاي 40 رخ مي دهد. زونا توسط ذرات ويروس باقي مانده در اعصاب است که مي تواند با پيشرفت سن يا نقص ايمني فعال شود هنگامي که اين اتفاق مي افتد، در فرد اغلب يک راش ناراحت کننده ايجاد مي شود. زونا باعث درد عصبي و همچنين ممکن است سوزش، احساس خارش و ضايعاتي را در بدن ايجاد کند. اغلب اولين نشانه ها و علائم بيماري زونا احساس سوزن سوزن شدن يا سوزش در پوست است. علايم ممکن است تا چند هفته يا چند ماه طول بکشد. بر خلاف آبله مرغان، که راش ها در کل بدن است بثورات پوستي زونا محدود به منطقه اي از پوست است که عصب هاي آن آلوده به ويروس باشند اگر زونا در صورت و چشم باشد مي تواند تهديدي براي بينايي باشد درگيري چشم ها در طي شيوع بيماري زونا مي تواند سبب زخم شدن قرنيه و افت ديد دائمي شود. بسته به محل عصب درگير شده ممکن است با درد ناشي از ( سردرد، آپانديسيت ، حمله قلبي يا آنژين ، سياتيک، درد شکم و يا شرايط ديگر ) اشتباه شود. بسياري از افراد مبتلا، درد را به شدت وخيم توصيف کرده اند و برخي هم نياز به داروهاي ضد مواد مخدر دارند. زونا و درد مزمن در برخي افراد درد ناشي از زونا مدتها بعد از بهبود ضايعات زونا همچنان ادامه دارد اين درد مي تواند براي هفته ها، ماه ها و يا حتي سال ها طول بکشد. تا 15٪ از افراد مبتلا به زونا اين درد مداوم ادامه دارد اين احتمال وجود دارد که برخي از افراد آسيب هاي عصبي و يا التهاب ايجاد شده در طول شيوع بيماري منجر به ادامه درد براي سال ها شود. اين وضعيت، نورالژي پس از هرپس و يا PHN ناميده مي شود. نورالژي پس از هرپس باعث درد متوسط تا شديد عصبي که ممکن است ماه ها يا سال ها طول بکشد. مانند بسياري از انواع درد نوروپاتي، درمان نورالژي پس از هرپس مي تواند دشوار باشد. خوشبختانه، يک واکسن براي افراد مسن است که مي تواند از زونا جلوگيري و سبب کاهش بروز نورالژي پس از هرپس شود. داروهاي ضد ويروس، هنگامي که به موقع در اين بيماري تجويز شوند مي تواند شدت و طول مدت شيوع بيماري را کاهش دهد و خطر صدمه به چشم در چشم درگير را کاهش دهد و همچنين احتمال ابتلا به نورالژي پس از هرپس را کاهش دهد توصيه مي شود که داروهاي ضد ويروسي در عرض 72 ساعت، از شروع علائم براي بهترين نتيجه داده شود. نورالژي پس از هرپس (PHN) چيست؟ PHN) Postherpetic neuralgia) نورالژي پس از هرپس يک عارضه زونا است که توسط ويروس هرپس زوستر عامل آبله مرغان ايجاد مي شود. اين اختلال در افراد بالاي 50 سال شايع است. نورالژي پس از هرپس (PHN) به درد طولاني مدت در ناحيه اي از بدن که تحت شيوع ويروس هرپس زوستر (HZ) زونا ايجاد مي شود گفته مي شود اين حالت معمولا بعد از زونا شروع مي شود ضايعات (تاول) زونا شروع به پوسته کرده و التيام مي يابد اما ممکن است در برخي بيماران درد براي مدت سه ماه يا بيشتر ادامه يابد که به آن PHN مي گويند. PHN از عوارض دردناک است که پس از يک عفونت زونا رخ مي دهد است. PHN توسط آسيب هاي ويروسي به سلول هاي عصبي ايجاد مي شود. PHN با سابقه بيماري و معاينه فيزيکي تشخيص داده مي شود. افراد مسن تر و کسانيکه که زونا را از فاميل گرفته اند در معرض خطر بالاتري براي PHN مي باشد. عوارض PHN ممکن است منجر درد شديد، اعتياد به دارو براي کنترل درد، کاهش شيوه زندگي و در تعداد کمي از بيماران فلج در منطقه آسيب ديده مي شود. PHN در بسياري از مردم توسط يک واکسن طراحي شده براي زونا (Zostavax) جلوگيري مي شود. درمان نورالژي پس از هرپس (PHN) مشکل است. بيمار ممکن است به يک رويکرد چند رشته اي که شامل ( يک متخصص درد، روانپزشک، پزشک مراقبت هاي اوليه و ديگر ارائه دهندگان مراقبت هاي بهداشتي ) نياز داشته باشد. درمان درد زونا [پچ ليدوکائين براي کنترل درد زونا] آکادمي نورولوژي آمريکا (AAN) دستورالعمل درمان نورالژي پس از هرپس را به صورت زير توصيه مي کند - داروهاي ضد افسردگي سه حلقه اي ( آمي تريپتيلين، نورتريپتيلين، دزيپرامين و ماپروتيلين ) - ضد تشنج ها ( گاباپنتين و پرگابالين ) - پچ پوستي ليدوکائين - مواد مخدر ( اکسي کدون، متادون، مرفين ) در حال حاضر هيچ درماني براي نورالژي پس از هرپس وجود ندارد اما گزينه هاي درماني براي کاهش علائم وجود دارد. که براي اغلب افراد نورالژي پس از هرپس را در طول زمان بهبودي مي دهد. کپسايسين ( Zostrix ) از يک ماده فعال در فلفل تهيه شده است که فرم پماد آن براي نورالژي پس از هرپس تاييد شده است تکنيک هاي جراحي هاي خاصي در مغز و يا نخاع براي مسدود کردن مراکز عصبي مرتبط با نورالژي پس از هرپس انجام مي شود اين روش خطر آسيب دائمي دارد لذا زماني که همه روش هاي ديگر شکست خورده اند و درد غير قابل تحمل است بايد تنها به عنوان آخرين راه حل استفاده شود براي بسياري از مردم درد ناشي از زونا ممکن است بدون درمان با گذشت زمان بهبودي حاصل شود.