آنچه از «قند مایع» و عوارض آن باید بدانید

جام جم/ شايد تا به حال با واژه قند مايع مواجه نشده باشيد و حالا هم که نام آن را ميشنويد با خود بگوييد قند مايع از مخلوط قند و شکر با آب تهيه ميشود! اما اينطور نيست!
زيرا قند مايع نوعي شربت صنعتي است که در فرمولاسيون برخي از محصولات غذايي بهکار ميرود. اما اين قند از چه نوعي است؟ در چه محصولاتي استفاده ميشود؟ چه مزيت و تفاوتي با قند و شکر و شيرهها دارد و آيا مضرات آن کمتر از ساير شيرينکنندههاست يا بيشتر؟قند مايع نوعي شربت است که گاهي تحت عنوان عسل تقلبي معرفي ميشود؛ زيرا ظاهري شبيه عسل دارد.
البته مصرف آن در صنعت با نام قند مايع مجاز است. اين قند در کارخانجات مواد غذايي برخلاف قند و شکر که از نيشکر و چغندر بهدست ميآيند، از نشاسته ذرت، گندم، برنج، سيبزميني و... تهيه ميشود. ميزان کالريزايي همه شيرينکنندههاي طبيعي با قند مايع برابري ميکند اما قدرت جذب قند مايع بيشتر است و مصرف طولانيمدت محصولاتي که حاوي اين نوع قند هستند ميتواند سريعتر فرد را دچار ديابت نوع 2 يا کبد چرب کند.
دقت کنيد استفاده از اين قند با نامهاي مختلف شربت گلوکز، شربت ذرت، قند مايع و شربت گلوکز با فروکتوز بالا در ترکيبات مندرج روي بستهبندي برخي محصولات غذايي مورد اشاره قرار گرفته است. گز، سوهان، زولبيا و باميه، مربا، غلات صبحانه، شکلاتها و غيره از جمله محصولاتي است که حاوي اين نوع قند است. علت استفاده از قند مايع در صنعت به اين دليل است که در مقايسه با قند و شکر يک ماده ايدهآل است.
زيرا بافت نرمتري به محصول ميدهد، در فرآيندهاي حرارتي ديرتر قهوهاي و کريستاله ميشود و در کل کيفيت محصول را بالا ميبرد. واحدهاي تشکيلدهنده قندمايع، گلوکز يا فروکتوز است، در حالي که واحدهاي تشکيلدهنده قند و شکر، ساکاروز است که از پيوند گلوکز و فروکتوز بهدست ميآيد و همين تکواحدي و خالصتر بودن قند مايع، سبب زيانبارتر بودن آن ميشود.
توجه کنيد قند مايع در مقايسه با قند و شکر و بهخصوص قند ميوهها و شيرهها زودتر جذب ميشود، بهسرعت قند خون را بالا ميبرد، سبب افزايش و کاهش ناگهاني انسولين در درازمدت سبب مقاومت سلولها در برابر انسولين و بروز ديابت نوع 2 ميشود. در ميان انواع قند مايع نوع «شربت گلوکز با فروکتوز بالا» خطرناکتر است.
زيرا برخلاف گلوکز که توسط همه سلولهاي بدن قابل جذب است، قند فروکتوز فقط توسط کبد استفاده ميشود و کمتر سبب افزايش قند خون شده اما بيشتر در حال تبديل به چربي بهخصوص در ناحيه شکمي است و ميتواند در طولانيمدت سبب ايجاد کبد چرب شود.بنابراين هنگام خريد محصولات کارخانهاي حتما به مندرجات روي بستهبندي مواد غذايي دقت کنيد و خوراکيهايي را که حاوي انواع قند مايع هستند کمتر مصرف کنيد.