دکتر سلام/ صداي مفصل فک چگونه درمان مي‌شود؟

دکتر سلام/ صدا کردن مفصل گيجگاهي فکي يکي از مشکلات آزاردهنده‌اي است که بيمار را به فکر درمان و برطرف کردن مشکلش وامي‌دارد. اين بيماران از اينکه هنگام صحبت کردن يا غذا خوردن و باز و بسته کردن فک، صدايي مانند تق‌تق شنيده مي‌شود شکايت دارند. اين مفصل نزديک‌ترين مفصل به گوش انسان است و پيچيدن صدا در گوش باعث ناراحتي فرد مي‌شود... گاهي آنقدر صدا زياد است که نفر کناري نيز متوجه اين صدا مي‌شود. اما چرا کليک يا صداي مفصل به وجود مي‌آيد؟ اين مفصل مانند مفصل زانو سينوويالي و داراي ديسک است. ديسک يک لايه غضروفي فيبروتيک بين استخوان فک و گيجگاه قرار گرفته است. عضله مهمي وجود دارد که دهان را هنگام جويدن و صحبت کردن باز مي‌کند. با باز شدن فک، زائده فکي جلو مي‌آيد و ديسک نيز همراه آن کشيده مي‌شود. اين امر باعث تسهيل در حرکت فک مي‌شود. اين ديسک بسيار حساس است و در حرکت‌هاي شديد و تحت فشار قرار گرفتن و دندان‌قروچه شبانه و گاه بدون علت شناخته شده جابجا، سوراخ، تخريب و به سمت جلو کشيده مي‌شود و ديگر به عقب برنمي‌‌گردد. درواقع حالت مچاله پيدا مي‌کند. در اين حالت با باز شدن دهان اين زائده از روي چين‌خوردگي و غضروف تغيير شکل داده شده، عبور مي‌کند و باعث ايجاد صدا مي‌شود. قسمت غضروفي ديسک فاقد عصب حسي است، بنابراين حرکت و صدا کردن آن باعث درد نمي‌شود اما اگر کشيدگي خيلي زياد شود قسمت پشتي ديسک جلوتر مي‌آيد و به اين دليل که حاوي عصب است، مي‌تواند باعث ايجاد درد شود. اگر صداي مفصلي بدون درد باشد با رعايت مواردي مي‌توان مشکل را برطرف کرد. اين بيماران بايد با هر دو طرف فک، غذا را بجوند و در صورتي که دندان خراب يا دندان کشيده‌اي دارند که اجازه نمي‌دهد با دو طرف فک بتوانند غذا بخورند حتما آن را اصلاح کنند. عده‌اي نيز دندان‌ عقب ندارند و مجبورند با دندان‌هاي جلويي غذا را بجوند که اين مساله نيز باعث تشديد صدا مي‌شود. ضربه به فک، خوردن غذاهاي سفت (ته‌ديگ و نان خشک)، دندان‌قروچه، استرس رواني، جويدن آدامس به طور مدام و درمان‌هاي دندان‌پزشکي طولاني همه بايد برطرف شوند. رعايت اين نکته‌ها باعث مي‌شود ديسک استراحت کند و آرام‌آرام به عقب برگردد. در موارد شديد درمان‌هاي غيرجراحي توصيه مي‌شود. ساختن وسيله‌اي به نام نايت‌گارد که توسط دندان‌پزشک قالب‌گيري مي‌شود و بيمار وسيله را بايد شب‌ها هنگام خواب داخل دهان قرار دهد کمک مي‌کند ديسک به تدريج ترميم شود. اگر با همه اين روش‌ها مشکل حل نشود و بيماري آنقدر شدت يابد که فرد وقتي دهانش را باز مي‌کند ديگر قادر به بستن آن نباشد و برعکس، درمان جراحي ضرورت مي‌يابد که يا بايد ديسک خارج شود يا آن را به عقب برگردانيم.