فشار خون بالا و خطراتی که نمی‌دانید!

بروزرسانی 1399/06/23 - 20:15

زوم لايف/ بالا بودن فشار خون يک عامل خطر اصلي براي بيماري‌هاي قلبي عروقي از جمله سکته مغزي، حمله قلبي، نارسايي قلبي و آنوريسم است. اگر فشار خون بيش از حد بالا باشد، نيروي زيادي به سرخرگ‌ها و قلب وارد مي‌شود. کنترل و درمان فشار خون بالا براي حفظ سلامتي و کاهش خطر ابتلا به اين شرايط خطرناک بسيار مهم است.

فشار خون بالا چيست؟
بسياري از افراد در سراسر جهان مبتلا به پر فشاري (هيپرتانسيون؛ hypertension) يا افزايش فشار خون هستند که اصطلاحا به آن «فشار خون» يا «فشار خون بالا» هم گفته مي‌شود. علائم فشار خون، به طور معمول قابل مشاهده نيستند و ممکن است تا سال‌ها در بدن پديدار نشوند و حتي بعد از پديدار شدن اين علائم به بيماري‌هاي ديگر نسبت داده شوند. براي درمان فشار خون بالا، شما مي‌توانيد با يک سري عادات و رفتار‌ها و مصرف دارو با مشورت پزشک سلامت خود را به دست آوريد.

علائم بالا بودن فشار خون
ممکن است فرد مبتلا به فشار خون بالا هيچ علائمي را متوجه نشود، بنابراين افراد اغلب آنرا "قاتل ساکت" مي‌نامند. اگر فشار خون بالا تشخيص داده نشود، مي‌تواند به قلب، رگ‌هاي خوني و ساير ارگان‌ها مانند کليه آسيب برساند. از همين جهت بررسي فشار خون به طور مرتب ضروري است. در موارد نادر و شديد، فشار خون بالا باعث تعريق، اضطراب، مشکلات خواب و سرخ‌شدن مي‌شود. با اين حال بيشتر مبتلايان به فشار خون بالا هيچ علائمي را تجربه نخواهند کرد. اگر فشار خون بالا به يک بحران فشار خون تبديل شود، ممکن است فرد دچار سردرد و خونريزي بيني شود.

برخي از علائم فشار خون بالا عبارتند از:
بالا رفتن دماي بدن (گرگرفتگي)
درد در ناحيه سينه
وجود لکه خون در ادرار
به سختي و غير شمرده نفس کشيدن
سردرد غير منتظره
علائمي ديگري نيز وجود دارند که در اندکي از بيماران اين علايم بروز پيدا مي‌کند:

تعريق بيش از حد معمول
اضطراب شديد

مشکلاتي در خوابيدن
سرخ شدن رنگ پوست
در وضعيتي که اين بيماري خطرناک و بحراني مي‌شود علائم زير پديدار مي‌شوند:

خون‌ريزي از بيني بدون داشتن جراحت
سرگيجه و سردرد‌هاي مداوم و پر درد

علل فشار خون بالا
اگر يک بيماري زمينه‌اي براي افزايش فشار خون باشد، پزشکان اين فشار خون بالا را ثانويه مي‌نامند. فشار خون ثانويه دلايل خاصي دارد و نتيجه بيماري ديگري است به عنوان مثال: بيماري مزمن کليه (CKD) يک علت شايع فشار خون بالا است، زيرا کليه‌ها ديگر مايعات را فيلتر نمي‌کنند. اين مايع اضافي منجر به فشار خون بالا مي‌شود.

شرايطي که مي‌تواند به فشار خون بالا منجر شود عبارتند از:
ديابت، به دليل مشکلات کليوي و آسيب عصبي
بيماري کليوي
فئوکروموسيتوم، يک سرطان نادر يک غده فوق کليوي است.
سندرم کوشينگ که دارو‌هاي کورتيکواستروئيد مي‌تواند ايجاد کند.
هايپرپلازي مادرزادي آدرنال، اختلال در غدد فوق کليه ترشح کننده کورتيزول
پرکاري تيروئيد يا غده تيروئيد بيش فعال
هايپرپاراتيروئيديسم، که بر کلسيم و فسفر تأثير مي‌گذارد.
بارداري
آپنه خواب

عوامل خطر براي فشار خون بالا
برخي عوامل خطر وجود دارد که مي‌توانند در ايجاد فشار خون بالا نقش داشته باشند، مانند:

سن
اضافه وزن
مصرف الکل و دخانيات
سبک زندگي کم تحرک
رژيم غذايي سرشار از نمک و پر چرب
مصرف پتاسيم کم

مديريت و درمان فشار خون بالا
اصلاح سبک زندگي اولين گزينه براي مديريت و درمان فشار خون بالا است که بايد انجامش دهيد. همچنين روش‌هاي ديگري نيز براي درمان فشار خون وجود دارد، مانند:

ورزش منظم
کاهش استرس
دارو (فقط با تجويز پزشک)
رژيم غذايي
کاهش مصرف نمک
تعديل مصرف الکل
خوردن ميوه و سبزيجات بيشتر و چربي کمتري
مديريت وزن بدن
استفاده از رژيم DASH (مصرف مکمل‌هاي پروبيوتيک).
اگر به نکاتي که در بالا ذکر شده‌اند اهميت نمي‌دهيد ممکن است مبتلا به فشار خون بالا شويد. پس سعي کنيد براي دوري از اين بيماري حتما اين رفتار‌ها را در زندگي خود پياده سازي کنيد و سلامت کلي بدن خود را به دست آوريد. فشار خون بالا اگر در مراحل ابتدايي قرار داشته باشد با اين اعمال مي‌تواند کنترل و درمان شود و مشکلي را براي شما به وجود نياورد.

نقش تغذيه در کنترل فشار خون بالا
غذايي که مي‌خوريم تأثير زيادي بر سلامت کلي ما دارد. انجمن قلب آمريکا پيشنهاد مي‌کند که خوردن رژيم غذايي سرشار از ميوه و سبزيجات و پرهيز از غذا‌هاي با نمک و چربي زياد مي‌تواند به کنترل فشار خون کمک کند.

مواد نگهدارنده، مواد افزودني و آب
محققان طي يک مطالعه برروي تاثير غذا‌ها و محصولات محلي نسبت به محصولات حاوي مواد نگه دارنده دريافتند که پس از گذشت ۶ ماه، افرادي که غذا‌هاي محلي مصرف مي‌کنند، سطح کمتر چربي احشايي، بهبود وضعيت افسردگي و کاهش فشار خون سيستوليک داشتند.

در يک مطالعه ديگر دانشمندان به بررسي مواد معدني آب پرداختند. در مناطقي که آب شوري بيشتري دارد، آب حاوي مقادير بيشتري سديم است که مي‌دانيم فشار خون را افزايش ميدهد. با اين حال، همين آب همچنين شامل منيزيم و کلسيم بيشتري است که هر دو فشار خون را کاهش مي‌دهند.

بهداشت دهان
دانشمندان طبق تحقيقات خود نتيجه گرفتند که دهانشويه دهان "باکتري‌هاي خوب" را در دهان مي‌کشد. اين باکتري‌هاي خوب اکسيد نيتريک (NO) توليد مي‌کنند که براي سلامتي رگ‌هاي خوني مهم است.

مصرف روي
آخرين تحقيق، نقش اصلي در تعامل بين روي و فشار خون را نشان مي‌دهد. به گفته محققين، انتقال‌دهنده کلريد سديم (NCC) در کليه لينچپين است. NCC مسئول پمپاژ سديم به بدن است، از اين طريق از دفع آن در ادرار جلوگيري مي‌کند. روي با NCC تداخل دارد: هنگامي که روي وجود دارد، NCC فعال‌تر است، به اين معني که بدن سديم کمتري را حفظ مي‌کند. اين مهم است، زيرا مقادير زياد سديم (از جمله مصرف نمک زياد) فاکتور‌هايي در افزايش خطر فشار خون هستند.

عوارض فشار خون بالا
فشار خون طولاني مدت مي‌تواند باعث ايجاد عوارض از طريق آترواسکلروز شود که پلاک در ديواره رگ‌ها ايجاد مي‌شود و باعث باريک شدن آن‌ها مي‌شود. اين باريک شدن فشار خون را بدتر مي‌کند، زيرا قلب براي گردش خونِ بايد با فشار بالا، خون را پمپاژ کند.

آترواسکلروز مربوط به فشار خون بالا مي‌تواند منجر به:
نارسايي قلبي و حملات قلبي
آنوريسم يا برآمدگي غير طبيعي در ديواره شريان
نارسايي کليه
سکته مغزي
قطع عضو
رتينوپاتي فشار خون بالا در چشم، که مي‌تواند منجر به کوري شود.

عوارض احتمالي فشار خون بالا که در صورت عدم درمان آن روي مي‌دهند عبارتند از:
گسيختگي آئوت
آسيب ديدگي رگ‌هاي خوني
آسيب مغزي
نارسايي احتقاني قلب
آسيب ديدگي کليه ها
نارسايي کليه
حمله قلبي
سکته مغزي
کاهش بينايي

سوالات متداول درباره فشار خون بالا
تا اينجا درباره فشار خون بالا، علائم، علل و درمان را خوانديد، در ادامه به سوالات شايع درباره فشار خون بالا پاسخ داده‌ايم.

آيا سابقه خانوادگي با فشار خون بالا ارتباطي دارد؟
احتمال افزايش فشار خون در صورت وجود سابقه خانوادگي و فاميلي بيشتر است. به عنوان مثال، در تحقيقاتي که انجام شده است، داشتن فشار خون بالا در آمريکايي‌هاي آفريقايي تبار بيشتر از سفيد پوست‌ها ديده مي‌شود.

فشار خون بدخيم چيست؟
اگر دچار سر درد شديد شده‌ايد فورا به پزشک مراجعه کنيد، زيرا ممکن است اين سردرد نشان‌دهنده عارضه‌اي خطرناک و يا نوعي فشار خون خيلي بالا، موسوم به از فشار خون بدخيم باشد.

پرفشاري خون اوليه چيست؟
در ۹۰٪ موارد علت مشخصي براي افزايش فشار خون وجود ندارد، ولي بيماري در بعضي از افراد فاميل ديده مي‌شود. اين نوع ازدياد فشار خون، (پرفشاري اوليه خون)، نام دارد.

پرفشاري خون ثانويه چيست؟
تقريبا در ۱۰٪ موارد، بيماري‌هاي کليه، غدد درون ريز (مثل کم کاري تيروييد) و مصرف دارو‌ها (مثل قرص‌هاي ضدبارداري) عامل ايجاد فشار خون بالا هستند. به اين نوع ازدياد فشار خون (پرفشاري ثانويه خون) گفته مي‌شود. پرفشاري خون ثانويه، يعني مواردي از افزايش فشار خون که علت آن‌ها قابل شناسايي است ممکن است در موارد زير ايجاد شود:
تومور غدد فوق کليه
مسموميت با الکل
اضطراب و استرس
استفاده از مواد تضعيف کننده اشتها
تصلب شرايين (آترواسکلروز)
مصرف قرص‌هاي ضد بارداري
مصرف بعضي از دارو‌هاي سرماخوردگي
بيماري کوار کتاسيون آئورت
سندرم کوشينگ
مرض قند (ديابت)
بيماري‌هاي کليوي
دارو‌هاي مورد استفاده در ميگرن
سندرم هموليتيک-اورميک
پورپوراي هنوخ شوئن لاين
چاقي
وجود درد
حاملگي
التهاب روده ناشي از پرتو درماني
تنگي شريان کليوي

چه زماني به پزشک مراجعه کنيم؟
اگر بعد از اندازه‌گيري فشار خون، متوجه فشار خون پايين يا بالا شديد و يا اينکه علائم گفته شده در اين مطلب را داشتيد، حتماً به پزشک مراجعه کنيد.

سخن پاياني
به طور کلي فشار خون بالا، بيماري بسيار خطرناکي است. اين بيماري عوارض جبران‌ناپذيري را گاهاً در انسان به وجود مي‌آورد. پس در صورت بروز علائم فشار خون بالا، شما بايد به فکر درمان آن باشيد و در صورت پديدار شدن علائم در بدن خود نسبت به آن بي‌تفاوت نباشيد. براي اطلاع از مبتلا شدن به اين بيماري حتما فشار خود را روزانه چک کنيد، زيرا اين بيماري ممکن است در خاموشي به سر برد. حتما در مورد درمان فشار خون بالا با پزشک خود مشورت کنيد، چون درمان خودسرانه اين بيماري کاري اشتباه است.