خطر مصرف میوههای کپکزده
جام جم/ مانند بسياري از مواد غذايي، ميوهها نيز در اثر فساد ميتوانند سلامتي ما را تهديد کند. براي مثال هلويي که گنديده، نه طعم مشابه و نه خواص تغذيهاي مشابه با ميوه اصلي دارد.
همچنين ممکن است حاوي کپکهاي خطرناکي باشد که سلامتي را تهديد ميکند و منجر به مسموميت و بيماري ميشود. ميوهها ممکن است در اثر رشد ميکروارگانيسمها يا شرايط بد نگهداري (دماي بالا و رطوبت زياد) دچار تغييرات نامطلوبي شود که آنها را غيرقابل مصرف ميکند. از مهمترين نکاتي که بايد در مورد ميوههايي که بهصورت کامل يا بخشي از آنها گنديده توجه کنيم، اين است که حاوي ميکروارگانيسمهاي بيماريزا از قبيل باکتريها و کپک است که با چشم غيرمسلح ديده نميشود .
رشد اين ميکروارگانيسمها همچنين ممکن است با بروز علائمي از قبيل ايجاد بوي غيرطبيعي يا ايجاد نقاط کپکزده و نرم يا حتي تغيير رنگ همراه باشد. بسياري از ميوهها به دليل اين که حاوي اسيدهاي طبيعي نظيراسيد سيتريک، آسکوربيک، ماليک، تارتاريک و غيره هستند، محيط را براي رشد بسياري از باکتريهاي بيماريزا نامناسب ميکنند.
اما کپکها به آساني قادر به رشد در چنين شرايطي هستند. بنابراين در فساد ميوهها بايد بيشتر نگران کپکها باشيم تا باکتريها.زماني که کپکها در بخشي از ميوه شروع به رشد ميکنند به دليل بافت نرم ميوه و رطوبت بالاي اغلب ميوهها، ريسههاي کپک بهراحتي قادرند به اعماق ميوه نفوذ کنند بدون اينکه شما متوجه حضور آنها شويد. همچنين کپکها مواد سمي به نام مايکوتوکسين توليد ميکنند که به دليل ماهيت آبدار بودن ميوه بهراحتي در بخشهاي ديگر نفوذ کرده و آن ميوه را براي مصرف خطرناک ميکند.
از مهمترين انواع مايکوتوکسينهايي که ممکن است در ميوهها توليد شود، ميتوان به پاتولين، آفلاتوکسين، اوکراتوکسين و سموم آلترناريا اشاره کرد. براي مثال سيب از ميوههاي مستعد توليد سم پاتولين است که سم بسيار خطرناکي است. نکته مهم اين است که شرايط نگهداري ميوه پس از برداشت تاثير بسزايي روي توليد مايکوتوکسينها دارد.
مساعدترين شرايط براي توليد آفلاتوکسين، نگهداري طولانيمدت ميوه در دماي محيط بدون کنترل دما و رطوبت است. بهتر است ميوهها تا حداکثر تا 18 ساعت پس از برداشت، به دماهاي پايين منتقل شود. جالب است بدانيد سمي مثل پاتولين حتي در شرايط توليد برخي فرآوردهها و طي فرآيندهاي حرارتي نظير پاستوريزه کردن (در توليد کمپوت يا آبميوه و غيره) به مقدار کمي آسيب ميبيند.
زيرا شکر موجود در اين محصولات روي پاتولين اثرات حفاظتي دارد. بنابراين اين تصور که ميوههاي آسيبديده و کپکزده ميتوانند براي توليد آبميوه مورد استفاده قرار بگيرند چه در مصارف خانگي و چه صنعتي، سلامت مصرفکننده را تهديد ميکند.
بنابراين:در زمان خريد، دقت کنيد که ميوههاي داراي علائم فساد، آسيب فيزيکي و کپکزدگي را انتخاب نکنيد.اگر در بين ميوههاي خود ميوه کپکزدهاي داريد، حتما آن را از يخچال يا سبد ميوه خارج کنيد و دور بيندازيد. سعي کنيد ميوههاي کناري را از نظر عدم آلودگي و نشانههاي کپکزدگي، بو و بافت غيرطبيعي بررسي کنيد.