هر ۷ دقیقه یک ایرانی به دمانس مبتلا میشود
ايسنا/ معصومه صالحي ضمن بيان اينکه شعار امسال انجمن جهاني آلزايمر مانند سال قبل "بياييد بدون شرم درباره بيماري آلزايمر صحبت کنيم" است، گفت: بيماري آلزايمر و انواع دمانس از بيماريهاي غيرواگيري است که با پيشرفت سن بيشترين مشکلات را براي خود فرد، مراقبين و جامعه پديد ميآورد. علت انتخاب اين شعار اين است که وقتي شرم از ابراز بيماري در تمام جوامع بويژه در کشورهاي خاورميانه وجود دارد، بيماري به راحتي تشخيص داده نميشود و فرد مبتلا به آلزايمر خانه نشين شده و ارتباط اجتماعياش به حداقل ميرسد و مراقبين درجه يک اين افراد نيز دچار مشکلاتي مانند افسردگيها خواهند شد.
وي افزود: اگر شرم از ابراز بيماري وجود نداشته باشد، ميتوانيم بيماري را زودتر تشخيص دهيم. هر يک سال تشخيص زودهنگام سبب ميشود پنج سال مشکلات ناشي از بيماري آلزايمر به تعويق افتد که همين امر سبب ميشود فرد زندگي با کيفيتتري را تجربه کند. بايد بدانيم بيماري آلزايمر تنها بيماري يک فرد نيست بلکه با تاثيراتي که بر جامعه دارد ميتوان گفت بيماري يک جامعه است براي همين در آخرين مقالات علمي نيز به پيشگيري از ابتلا به آلزايمر تاکيد شده است؛ زيرا با پيشگيري ميتوان ابتلا به آلزايمر را تا ۴۰ درصد کاهش داد.
تفاوت دمانس و آلزايمر
صالحي ادامه داد: دمانس و آلزايمر هر دو شامل اختلالات رفتاري، شناختي، از دست دادن حافظه کوتاه مدت و بلند مدت و ... هستند؛ اما نکته قابل توجه آن است که بايد ميان بيماري آلزايمر و دمانس تفاوت قائل شويم. دمانس نوعي اختلال قابل برگشت در حافظه است که به دلايل مختلفي نظير کمکاري يا پرکاري تيروئيد، افسردگي، مصرف داروهاي موثر بر روي مغز و... به وجود ميآيد. تشخيص و درمان به موقع دمانس ميتواند به قابل برگشت بودن بيماري کمک شاياني کند، اما بروز بيماري آلزايمر غيرقابل برگشت بوده و درمان قطعي نيز ندارد، اما ميتوانيم با درمان زودهنگام آن را تا حد زيادي کنترل کنيم و بروز اختلالات ثانويه بيماري را به تعويق اندازيم.
عوامل خطر آلزايمر
وي در تشريح موارد موثر در پيشگيري از ابتلا به آلزايمر، خاطرنشان کرد: داشتن حداقل سواد خواندن و نوشتن يکي از عوامل موثر در پيشگيري از ابتلا به آلزايمر است. همچنين با توجه به افزايش آلودگيهاي صوتي ممکن است در سالمندي اختلال در شنوايي پديد آيد که توصيه اکيد ما استفاده از سمعک براي اين دسته از سالمندان است تا بتوانند با سايرين ارتباط گرفته و منزوي نشوند. مراقبت و جلوگيري از ضربه به سر از بدو تولد امري مهم است؛ زيرا هر ضربه به سر از کودکي که موجب بيهوشي کوتاه مدت شود، خطري براي ابتلا به آلزايمر در دوران سالمندي است. ابتلا به بيماريهايي نظير فشارخون بالا، افزايش چربي خون و... پس از ۴۰ سالگي ميتواند خطري براي ابتلا به آلزايمر باشد، زيرا عدم درمان اين بيماريهاي مزمن حتي ميتواند به عروق ريز مغزي آسيب برسانند.
وي با اشاره به تاثير مصرف الکل در بروز آلزايمر، اظهار کرد: خوشبختانه اين مورد در کشور ما نسبت به ساير نقاط جهان بسيار کمتر است. چاقي عامل موثر ديگري براي ابتلا به آلزايمر است که با افزايش استفاده از غذاهاي فست فود، چرب، عدم فعاليت جسمي و... بيش از گذشته ديده ميشود. هرچقدر اندازه دور کمر افراد افزايش پيدا کند احتمال ابتلا به آلزايمر هم افزايش مييابد. بنابراين تاجايي که ممکن است بايد به تغذيه و فعاليت بدني دقت شود. از سوي ديگر مصرف دخانيات نيز که سبب مختل شدن خونرساني در مغز ميشود و عامل موثر ديگري براي ابتلا به دمانس و آلزايمر است.
صالحي با بيان اينکه احتمال افسردگي در سالمندي نسبت به دورههاي ديگر زندگي افزايش مييابد، تصريح کرد: با فوت همسر، دور شدن فرزندان، تغيير محل زندگي و ... که سبب تنهايي سالمند ميشود، احتمال بروز آلزايمر قوت ميگيرد. معمولا افراد پس از بازنشستگي نيز ممکن است به افسردگي مبتلا شوند که توصيه اکيد ما جذب اين افراد در کارهاي گروهي بويژه کارهاي خيريه است تا فرد احساس رضايت از خود داشته و شاد شود. البته متاسفانه اکنون در بحران کوويد ۱۹ اين فعاليتهاي اجتماعي کاهش يافته است، اما سالمندان هم بايد با دوستان و اطرافيانشان از طريق فضاي مجازي در ارتباط باشند.
وي با تاکيد بر اهميت ورزش و فعاليت بدني، گفت: با نهادينه شدن ورزش از کودکي تا سالمندي خونرساني در سيستم بدن افزايش مييابد. روزي حداقل ۲۰ دقيقه تا نيمساعت پياده روي در حفظ سلامت موثر است. آلودگي هوا، داشتن قندخون بالا نيز عوامل موثر ديگر در بروز آلزايمر است.
هر ۳ ثانيه در دنيا و هر ۷ دقيقه در ايران؛ يک نفر دمانس مي گيرد
مديرعامل انجمن آلزايمر ايران با بيان اينکه بيش از ۵۰ ميليون نفر در جهان با دمانس زندگي ميکنند، ادامه داد: در سال ۲۰۵۰ اين عدد به ۱۳۲ ميليون نفر خواهد رسيد يعني هر ۳ثانيه در جهان يک نفر به دمانس مبتلا ميشود. در ايران نيز هنوز آمار قطعي گرفته نشده اما بر اساس آمار جهاني تخمين ميزنيم بيش از ۷۵۰ تا ۸۰۰ هزار نفر فرد مبتلا به دمانس در کشور زندگي ميکنند. در ايران هر ۷ دقيقه يک نفر به دمانس مبتلا ميشود. با توجه به رشد جمعيت سالمند کشور اين عدد هم رشد ميکند، اما نبايد فراموش کرد با پايبندي به نکات ذکر شده ميتوان آمار ابتلا به آلزايمر را کاهش داد و سالمندان سالمي در جامعه داشت؛ اين درحالي است که ميتوان جلوي هزينههاي اضافي را گرفت؛ اکنون در دنيا بيش از ۱.۱ تريليون دلار براي بيماري آلزايمر هزينه ميشود و چه بهتر که به فکر پيشگيري از دمانس باشيم.
سالمندان را جدي بگيريد
وي با اشاره به سند ملي بيماري دمانس، بيان کرد: با رونمايي از اين سند بيش از گذشته به بيماري آلزايمر پرداخته ميشود و آموزش، غربالگري و پيشگيري از آن در اولويت بيشتري قرار ميگيرد. بر اساس غربالگري که با سازمان بهزيستي انجام داديم از ۷۲۰ نفر مورد مطالعه حدود ۲۸۵ نفر سالمندان مبتلا به افسردگي بودند و بين ۸ تا ۱۰ ابتلا به دمانس داشتيم که عددي نزديک به آمار جهاني بود.
مديرعامل انجمن آلزايمر ايران تاکيد کرد: توصيه اکيد ما جدي گرفتن بيشتر سالمندان در خانهها است و در صورتي که خانوادهها فکر ميکنند احتياج به راهنمايي بيشتر دارند ميتوانند با انجمن آلزايمر ايران در ارتباط باشند.