این نوشیدنی را جایگزین نوشابه‌های مضر کنید!

گرچه انواع نوشيدني‌هاي گاز دار از نظر ما يکسان هستند ولي نحوه تهيه آن‌ها و ترکيبات استفاده شده در آنها متفاوت است و همين مسئله بر قضاوت ما در مورد سالم بودن يا نبودن آن تاثير دارد.

دسته اول نوشيدني‌هايي هستند که با اضافه کردن دي اکسيد کربن به آب تهيه مي‌شوند. اصطلاحاً به اين نوشيدني‌ها «Club Soda» گفته مي‌شود که حاوي مقداري مواد معدني افزوده مثل سديم هستند.

البته مقدار سديم موجود در اين نوشيدني‌ها کم است و در حدود چهار درصد مقدار سديم مورد نياز بدن در طول روز را تشکيل مي‌دهد.

بنابراين از اين لحاظ نمي‌تواند تهديدي براي سلامت بدن باشد. البته سديم هم ترکيبي ناياب در غذاي روزمره ما نيست و وجود سديم در اين نوشيدني مزيت هم محسوب نمي‌شود.

گروه بعدي، نوشيدني‌هايي به نام «Tonic Water» و حاوي ماده‌اي به نام کينين هستند. ترکيبي تلخ مزه که از تنه درخت گنه گنه گرفته مي‌شود و طعم آب را متفاوت و از نظر برخي خوش طعم تر مي‌کند. البته براي خنثي کردن طعم تلخ اين ماده معمولاً از شيرين کننده‌ها استفاده مي‌شود که ميزان آن قابل توجه است و تقريباً معادل چند قاشق چاي خوري شکر مي‌شود.

دسته سوم را آب گاز دار يا «Sparkling Water» تشکيل مي‌دهد که بر خلاف موارد گاز آن طبيعي است. در واقع منشأ اين گاز مربوط به محيط طبيعي (محل برداشت آب) است. اين آب معمولاً به دليل طعم خاصي دارد ولي حاوي نمک سديم يا شيرين کننده نيست. از آن جا که اين آب گاز دار معمولاً از چشمه‌ها و ... تهيه مي‌شود، حاوي مواد معدني مختلف است. همين مسئله باعث طعم متفاوت محصولات شرکت‌هاي مختلف در سراسر جهان شده است. سوال مهم اين است که آيا اين آب گاز دار براي بدن مفيد است يا مضر؟

بر اساس اين گزارش، از نظر سلامت، آب گاز دار سالم‌تر از نوشابه‌هاي رايج است. دست کم اين نوع آب شکر بسيار کمتري نسبت به نوشابه معمولي، چاي شيرين يا حتي ليموناد (شربت آب ليمو) دارد. در تحقيقات انجام شده مشخص شده است که نوشيدني‌هاي شيرين شده با شکر با افزايش خطر ابتلا به ديابت نوع دو و بيماري‌هاي قلبي مرتبط هستند.

مهم‌تر آن که بايد توجه داشت که حتي نوشابه‌هاي رژيمي هم از اين قاعده مستثنا نيستند. بنابراين مزيت اول آب گاز دار نسبت به بيشتر نوشيدني‌هاي گازدار ديگر، عدم وجود شيرين کننده در آن است و کساني که به نوشيدني‌ها علاقه زيادي دارند مي‌توانند اين نوشيدني را جايگزين نوشيدني‌هاي مضر کنند.

آب گاز دار همچنين به‌خوبي وظيفه خود که تامين آب بدن است را هم انجام داده و تحقيقات نشان مي‌دهد آب گاز دار به‌اندازه آب معمولي مي‌تواند براي بدن مفيد باشد. اين نتيجه معقول به نظر مي‌رسد، زيرا تقريبا تمام آب گاز دار را آب معمولي تشکيل داده است که باکمي دي اکسيد کربن و مواد طعم دهنده مخلوط گشته است.

البته اين به معني سالم و بي‌ضرر بودن کامل اين نوع آب نيست. تحقيقات قبلي انجام شده در مورد اثر دي اکسيد کربن موجود در نوشيدني‌هاي گاز دار نشان مي‌دهد اين ترکيب براي بافت استخوان‌ها مضر است زيرا باعث استخراج کلسيم از بدن از طريق ادرار مي‌شود. هر چند نتيجه برخي تحقيقات اين اثر را تنها محدود به نوشيدن‌هاي کافئين دار مي‌دانند و از آن جا که بيشتر آب‌هاي گاز دار کافئين در خود ندارند، مي‌توان از اين نظر آن را غير مضر در نظر گرفت.

مسئله مهم‌تر در مورد آب‌هاي گاز دار، آسيب احتمالي است که اين نوشيدني به دندان‌ها وارد مي‌کند.

گاز موجود در اين نوشيدني باعث افزايش اسيديته مي‌شود. خاصيتي اسيدي بالاتر آب گاز دار مي‌تواند به مرور زمان لايه ميناي دندان که مهم‌ترين لايه محافظ است، را از بين ببرد. به‌طور کلي نوشيدني‌هايي با pH پايين‌تر از ۴ براي دندان‌ها مضر در نظر گرفته مي‌شوند. اين در حالي است که تحقيقات نشان مي‌دهد آب گاز دار معمولاً pH در حدود ۲.۷۴ تا ۳.۳۴ دارد، يعني همان سطح اسيديته آب پرتقال و کمي کمتر از نوشابه معمولي. وجود دي اکسيد کربن در آب به‌طور کلي باعث افزايش اسيديته يا کاهش pH مي‌شود و از آن جا که دي اکسيد کربن جزو لاينفک نوشيدني‌هاي گازدار است، تمام اين نوشيدني‌ها از اين لحاظ مشابه بوده و همگي براي دندان‌ها مضر هستند.

شايد آب گازدار جايگزين خوبي براي نوشابه باشد، اما به هيچ وجه نمي‌توان آن را جايگزين قابل قبولي براي آب در نظر گرفت. بهترين روش مصرف آب گاز دار مصرف آن به همراه غذا يا نوشيدن آب معمولي پس از آن است تا اثر اسيدي آن بر دندان‌ها از بين رود. به خصوص کساني که مشکل ضعيف شدن روکش ميناي دندان يا خرابي دندان دارند بهتر است در خصوص استفاده از نوشيدني‌هاي گازدار بيشتر مراقبت باشد.

توصيه مي‌شود اين موارد با يک دندان‌پزشک در ميان گذاشته شده و خطرات احتمالي آن تخمين زده شود.

 آب گاز دار به‌جز اندک مواد معدني موجود در آن که در بيشتر سبزيجات و ميوه‌ها هم يافت مي‌شود، مزيت قابل توجهي نسبت به آب معمولي ندارد. بنابراين اگر صرفا باانگيزه دريافت مواد معدني و استفاده از خاصيت آن قصد استفاده از آب گاز دار را داريد، مي‌توانيد در هزينه‌هاي خود صرفه جويي کرده و به‌جاي آن همان آب معمولي را مصرف کنيد.