خواص بی نظیر سیرابی

نشخوارکنندگان، معده 4 قسمتي شامل سيرابي، شيردان و بخش‌هايي به نام نگاري و هزارلا دارند که بافت عضله ديواره آن‌ها از جنس عضلات صاف بوده که از نظر ترکيب و ساختمان با عضلات مخطط مثل ماهيچه‌ها و عضله قلب فرق دارد و ارزش تغذيه‌اي آن از نظر پروتئين، چربي، ويتامين و املاح معدني مقداري با گوشت متفاوت است. سيرابي بر اساس نوع بافت به انواع مختلف طبقه‌بندي و نام‌گذاري مي‌شود؛ مثل بافت لانه‌زنبوري يا بافت صاف. بيشتر سيرابي‌هاي تازه‌اي که در فروشگاه‌ها فروخته مي‌شود، سفيد رنگ است.
 
خواص سيرابي
کالري اين ماده غذايي در مقايسه با گوشت گاو و گوسفند کمتر است. نوع پروتئين آن حيواني و از نظر اسيدهاي آمينه کامل‌تر از پروتئين گياهي است.
 
کلسيم
در هر 92 گرم سيرابي، حدود 81 ميلي‌گرم کلسيم وجود دارد که 8 درصد نياز روزانه بدن به کلسيم مي‌باشد. FAO مقدار مورد نياز روزانه به کلسيم را 1000 ميلي‌گرم تعيين کرده است. کلسيم يکي از مواد معدني و ساختاري مهم در حفظ سلامت استخوان‌ها و دندان‌هاست که به همراه منيزيم، به انقباض عضلات بدن کمک مي‌کند و موجب آرامش فرد مي‌شود.
 
پروتئين و چربي
در هر 92 گرم سيرابي، 7/11 گرم پروتئين وجود دارد که در واقع 18 درصد از نياز روزانه بدن به پروتئين است. همين مقدار سيرابي حاوي 4 گرم چربي و 4/1 گرم چربي اشباع شده مي‌باشد.
 
5/19 ميلي‌گرم آهن وجود دارد
در واقع، پروتئين و چربي موجود در سيرابي تقريباً به اندازه نيمي از پروتئين و چربي موجود در گوشت گاو و مرغ است. با گنجاندن سيرابي در وعده‌هاي غذايي خود مي‌توانيد مصرف چربي را در رژيم غذايي خود کاهش دهيد.
 
سلنيوم
مقدار سلنيوم در 92 گرم سيرابي، حدود 8/1 ميکروگرم (يعني 17 درصد مقدار مورد نياز بدن در روز) است. بدن روزانه به 70 ميکروگرم سلنيوم نياز دارد. سلنيوم يکي از چندين آنتي‌اکسيداني است که تأثير سموم را خنثي و آن‌ها را از طريق کانال‌هاي پاک‌کننده طبيعي بدن دفع مي‌کند. اين مواد سمي، راديکال‌هاي آزاد نام دارند که با تغيير ساختار شيميايي سلول‌هاي سالم، منجر به پيري زودرس آن‌ها مي‌شوند و در نهايت، التهاب و بيماري را به همراه خواهند داشت.

روي
در هر 92 سيرابي، حدود 7/1 ميلي‌گرم روي وجود دارد که 11 درصد از نياز روزانه بدن است. طبق نظر FAO، نياز روزانه بدن به روي تقريباً 15 ميلي‌گرم مي‌باشد. روي يکي از مواد معدني ضروري بدن است که به سلامت سيستم تناسلي مردان کمک مي‌کند و در سنين بالاتر، با مصرف روي کافي، احتمال ابتلا به سرطان پروستات در آن‌ها کاهش مي‌يابد. همان طور که مي‌دانيد، روي جزئي از هر سلول زنده در بدن است که در ساختار و عملکرد بيش از 50 آنزيم بدن نقش دارد و براي رشد و توليد اسپرم، افزايش اشتها، افزايش حس چشايي و بويايي، تقويت سيستم ايمني و بهبود زخم مفيد است. گوشت قرمز به نسبت ساير مواد، روي بيشتري دارد و نوع پروتئين موجود در گوشت گاو و گوسفند به جذب روي در بدن کمک مي‌کند. اين بدان معناست که روي موجود در غذاهاي حاوي گوشت راحت‌تر جذب بدن مي‌شود. برعکس، غذاهاي گياهي، مانند غلات و حبوبات حاوي ماده‌اي به نام فيتات و فيبر هستند که جذب روي را در بدن کاهش مي‌دهند.
 
آهن
مقدار آهن در سيرابي، تقريباً مشابه گوشت است؛ يعني در هر 92 گرم آن حدود 5/19 ميلي‌گرم آهن وجود دارد. آهن يکي از مواد مورد نياز براي داشتن خون سالم و انرژي و رشد مغز، به خصوص در کودکان مي‌باشد که در بسياري از غذاها، از جمله گوشت قرمز يافت مي‌شود. به طور کلي هر چقدر رنگ گوشت، قرمزتر باشد، حاوي آهن بيشتري است.
آهن دو نوع است: همِ و غيرهمِ نوع همِ به راحتي جذب بدن مي‌شود و در گوشت گاو، بره، جگر، مرغ، سيرابي و غذاهاي دريايي وجود دارد.
آهن غيرهمِ در سبزيجات، نان، غلات، حبوبات، لوبيا، تخم‌مرغ و ميوه يافت مي‌شود. گوشت قرمز، علاوه بر تأمين آهن نوع اول، جذب آهن غيرهمِ را در بدن افزايش مي‌دهد. ويتامين C نيز داراي اثر مشابه است و جذب آهن را در بدن افزايش مي‌دهد. يک رژيم غذايي سالم بايد غني از هر دو نوع آهن باشد.
 
کلسترول
کلسترول نوعي چربي است که در بسياري از محصولات حيواني يافت و در بدن انسان ساخته مي‌شود. مقدار مشخصي از آن براي سلامتي بدن لازم است و جزء مهمي در ديواره سلولي، صفرا و برخي هورمون‌ها مي‌باشد؛ ولي اگر مقدار آن از حد مجاز بيشتر شود، در ديواره عروق قلبي رسوب مي‌کند و خطر ابتلا به بيماري‌هاي قلبي افزايش مي‌يابد. در برخي موارد، کلسترول بالاي خون، ژنتيکي است. غذاهايي که حاوي کلسترول زياد هستند، شامل جگر، مغز و زرده تخم‌مرغ، مي‌شوند که در مصرف آن‌ها بايد کمي احتياط کرد.
 
البته لزوماً کلسترول زياد در غذا، فرد را به اين بيماري مبتلا نخواهد کرد. متخصصان تغذيه معتقدند علت اصلي اين عارضه، کلسترول موجود در غذاها نيست، بلکه از چربي‌هاي اشباع‌شده ناشي مي‌شود. در اين ميان، کلسترول سيرابي حتي از مرغ، گوشت گاو و گوسفند نيز کمتر است و برعکسِ کله‌پاچه، کلسترول خون را افزايش نمي‌دهد. چربي کم براي سلامتي مفيد است.
 
ويتامين B‌
سيرابي گوسفند و گوساله، سرشار از ويتامين B است؛ و تقريباً در هر 92 گرم حدود 130 کالري وجود دارد. ويتامين‌هاي گروه B، بسياري از واکنش‌هاي شيميايي بدن را تنظيم مي‌کنند که اين واکنش‌ها براي حفظ سلامتي بدن بسيار ضروري هستند. برخي از اين واکنش‌ها موجب آزاد شدن انرژي در بدن، بهبود بينايي، سلامت پوست، عملکرد بهينه مغز و توليد گلبول‌هاي قرمز خون مي‌شوند. گوشت گاو و گوسفند و مشتقات آن حاوي ويتامين‌هاي B1، B2، B3، B6 و به خصوص B12 مي‌باشند. ويتامين B12 به طور طبيعي در غذاهاي حيواني يافت مي‌شود و گوشت گاو و گوسفند از غني‌ترين منابع اين ماده ضروري هستند. با مصرف روزانه 100 گرم گوشت گاو بدون چربي، کل نياز روزانه بدن به ويتامين B12 را فراهم کرده‌ايد.
 
ويتامين A
ويتامين A براي رشد مو لازم است و به داشتن پوست سالم، دستگاه تنفسي سالم و حفظ بينايي کمک و با عفونت‌ها مبارزه مي‌کند. جگر و سيرابي سرشار از ويتامين A هستند.
 
خريد سيرابي
* رنگ سيرابي در فصل تابستان و پاييز سفيد رنگ است؛ زيرا معمولاً غذاي حيوانات تازه و سالم است و حيوان در اين فصول تحرک زياد دارد؛ ولي رنگ سيرابي در فصل زمستان و بهار کمي تيره‌تر است؛ زيرا همان‌طور که مي‌دانيد، يافتن علوفه تازه براي حيوانات مشکل‌تر است و آن‌ها معمولاً از علوفه‌هاي خشک تغذيه مي‌شوند و البته تحرکشان نيز در اين فصول کمتر مي‌باشد. بنابراين رنگ تيره سيرابي در اين فصول به معناي خرابي آن نيست.
 
* سيرابي نبايد بوي بد، تعفن و ماندگي بدهد. بهتر است قبل از پختن سيرابي، آن را از هر جهت بررسي کنيد.
 
* توصيه مي‌شود در صورت امکان سيرابي از فروشگاه‌ها و به صورت بسته‌بندي‌هاي بهداشتي خريداري شود.
 
* بهتر است قبل از پخت، اين ماده غذايي را کامل شسته و تمام زوايد اطراف آن را دور بريزيد.
 
* سيرابي با آب‌ليمو و نمک بسيار خوشمزه است و مصرف آن در ماه، 3 تا 4 بار توصيه مي‌گردد. البته از آن جايي که در تهيه اين غذا براي ايجاد طعم مطلوب از نمک زياد استفاده مي‌شود، مصرف آن براي مبتلايان به فشار خون بالا توصيه نمي‌شود.
 
* معمولاً در تهيه غذاي سيراب و شيردان از جگر سفيد نيز استفاده مي‌کنند. جگر سفيد يا همان شش‌ها که مسوول تنفس و تبادل اکسيژن و دي‌اکسيد کربن در حيوان هستند، از نظر ترکيب و ارزش غذايي با جگر سياه تفاوت دارند. ميزان پروتئين جگر سفيد کمتر از جگر سياه و گوشت و مقدار چربي آن مشابه جگر سياه ولي مقدار کلسترول آن بسيار بالا و بيشتر از گوشت کم‌چرب و مقدار آهن آن نيز از جگر سياه کمتر است. بسياري از افراد به اشتباه تصور مي‌کنند که جگر سفيد منبع خوب و غني ويتامين A است و گاهي آن را جايگزين جگر سياه کرده و جهت تقويت بينايي آن را به هم توصيه مي‌کنند، ولي خوب است بدانيد مقدار ويتامين A جگر سفيد بسيار پايين بوده و در مقايسه، ويتامين A جگر سياه چندين برابر بيشتر از جگر سفيد است. پس مصرف جگر سفيد اين غذا براي مبتلايان به چربي خون بالا مضر است.