وزیر بهداشت: بیماری‌های غیرواگیر، مرگ‌های خاموش را در کشور رقم می‌زند

او افزود: یک روزی ما به عنوان فرزندان جامعه پدرسالار، تحت تاثیر آموزه‌های پدران و مادران خودمان بودیم، اما امروز نوع رستوران، غذا، تفریح، مقصد سفر و خیلی از ابعاد دیگر خانواده را بچه‌ها تعیین می‌کنند. این الگو پذیری قوی خانواده‌ها از بچه‌ها را نشان می‌دهد و اگر در مدرسه و برشی که ما آن‌ها را در اختیار داریم، متاثر از آموزش‌های ما باشند، می‌توانند در کل جامعه اثرگذار باشند.

وزیر بهداشت ادامه داد: امروز گرچه گرفتار کووید ۱۹ وهمه گیری جدیدی هستیم، اما آنچه مرگ‌های خاموش را در کشور رقم می‌زند و علیرغم مرگ و میر بالای کووید ۱۹ که اتفاقا نگران آن هستیم، بیماری‌های غیرواگیر است. در سال‌های گذشته از حدود ۳۸۰ هزار مورد مرگ و میر در کشور، ۳۱۳ هزار مورد به دلیل بیماری‌های غیرواگیر و حدود ۹۷ هزار مورد مربوط به پرفشاری خون است.

نمکی تصریح کرد: بیماری‌های غیرواگیری مانند دیابت، پرفشاری خون، سکته‌های قلبی و مغزی و سرطان‌ها، هر روز جان افراد زیادی را می‌گیرد و تعداد قابل توجهی را نیز به ورطه ناتوانی و نارسانی می‌برد و اگر قرار باشد اتفاقی برای پیشگیری و کنترل این بیماری‌ها در کشور رخ دهد، باید الگوی زندگی تغییر پیدا کند.

او یادآوری کرد: تغییر الگوی زندگی میّسر نخواهد بود مگر اینکه بتوانیم از کودکی، آن را در بچه‌ها نهادینه کنیم. به شدت معتقدم تغییر رفتار و الگوپذیری مثبت در بچه‌ها می‌تواند در سایر ابعاد جامعه مانند پیشگیری از جرم و جنابت، آسیب‌های اجتماعی و دغدغه‌های خاطر ما در جامعه، نظم پذیری، احترام به حقوق شهروندی، عدم تجاوز به حریم دیگران و رعایت قوانین رانندگی اثرگذار باشد.

وزیر بهداشت گفت: در سوئیس مطالعه‌ای در مورد تاثیرگذاری رفتار رانندگان در حوادث و سوانح انجام شده بود و مشخص شده بود که تصادفات و حوادث جاده ای، بیش از آنکه به جاده و خودرو مرتبط باشد به رفتار رانندگان مربوط است. امروز بچه‌ها در کنار پدر و مادر می‌توانند توصیه به بستن کمربندی ایمنی، سرعت مجاز و رفتار‌های نابهنجار اجتماعی کنند.

نمکی تصریح کرد: اگر قرار باشد بین وزارتخانه‌های موثر بر شاخص‌های سلامت، یکی را به عنوان اولویت اول انتخاب کنیم، غیر از وزارت آموزش و پرورش، اولویت دیگری را نمی‌شناسم؛ بنابراین تقاضای بنده از وزیر آموزش و پرورش و همکاران وی و همچنین همکاران خودم در وزارت بهداشت این است که در قالب برنامه‌های مشترکی که قبلا هم در مواردی مانند بهداشت مدارس، واکسیناسیون، بهداشت دهان و دندان، داشتیم، این همکاری‌ها را توسعه دهیم.

او افزود: یکی از اهداف ما در سال جاری، اجرای مدارس عاری از پوسیدگی دندان بود و طرح آزمایشی آن را در نمین اردبیل اجرا کردیم و به خیلی از نقاط کشور توسعه دادیم، اما متاسفانه در باتلاق کرونا گرفتار شدیم و مدارس بسته شد و این طرح که قرار بود اقدامات پیشگیرانه و حل مشکلات پوسیدگی و مشکلات دهان و دندان برای یک میلیون و ۲۰۰ هزار دانش آموز انجام شود، به تعویق افتاد.

وزیر بهداشت با اشاره به انجام طرح مشترک آموزش شیوه تغذیه و ورزش منظم برای کاهش ریسک چاقی توسط وزارتخانه‌های بهداشت و آموزش و پرورش، گفت: بحث بهداشت روان برای ما و دانش آموزان بسیار مهم و حائز اهمیت است. این دانش آموزان هستند که در آینده پزشک، مهندس و مدیر آینده کشور می‌شوند و اگر الگو‌های رفتاری و روانی آن‌ها در کودکی مرمت شود و آسیب نبیند، قطعا در آینده یک سرمایه انسانی سالم از نظر روحی و روانی خواهیم داشت.

نمکی افزود: دانش آموزان و معلمان به تبع جامعه، متأثر از کرونا شده اند. الان دانش آموز با دوستانش یک محیط جمعی را تجربه نمی‌کند و می‌خواهد در آغوش پدربزرگ یا مادربزرگ باشد، اما این مهر و محبت را از او می‌گیریم و به او می‌آموزیم که مهربانی، عشق ورزی و مهرورزی به گنجینه‌های عشق و مهر یعنی پدربزرگ‌ها و مادربزرگ‌ها حرام است.

تفسیر شرایط کرونا برای دانش آموزان میّسر نیست

او ادامه داد: تفسیر شرایط کووید ۱۹ شاید برای بچه‌ها و دانش آموزان میّسر نباشد و در ذهن او نهادینه می‌شود که نباید در آغوش آن‌ها برود و ما نسل را با یک نامهربانی روبرو می‌کنیم که عارضه خیلی خطرناکی است، چون می‌گویند اگر می‌خواهید جامعه‌ای را نابود کنید، اول بروید و عشق و محبت را در آن نابود کنید. پس بهداشت روان بهم ریخته دانش آموز که در یک آپارتمان کوچک و بدون رفت و آمد‌های خانوادگی رشد می‌کند، باید مورد توجه قرار گیرد و طولانی شدن همه گیری کرونا، جامعه به ویژه کودکان و نوجوانان را بیمارگونه خواهد کرد.

فضای مجازی، فضای مهرورزی نیست

وزیر بهداشت تاکید کرد: یکی از کار‌هایی که باید با همکاری دو وزارتخانه انجام دهیم، توجه به سلامت روان و تلطیف فضای روحی دانش آموزان است. فضای مجازی، فضای مهرورزی نیست؛ قبل از کرونا می‌دیدیم که در خانه یا رستوران، حواس همه افراد به تلفن‌های همراه بود و تلفن که روزی برای پیوند به وجود آمد، امروز به عامل گسست تبدیل شده است.

نمکی یادآوری کرد: نمی‌توانیم از طریق فضای مجازی در دانش آموز که باید مهرورزی و بازی کودکانه را تجربه کند، کاستی‌ها را جبران کنیم و همه باید برای این فکر کنیم که چگونه می‌توان این شرایط را تلطیف کرد. در مورد معلمان نیز باید به این نکته توجه داشت که معلم زنده به کلاس است.

او گفت:  باید از ظرفیت بی بدیل دانش آموزان و معلمان برای آموزش و فرهنگسازی جهت مقابله و پیشگیری از کووید ۱۹ به بهترین نحو استفاده کنیم. وجود چندین میلیون دانش آموز و بیش از یک میلیون معلم خیلی ظرفیت بالایی برای انتقال پیام و اطلاع رسانی به خانواده‌ها است که باید برای آن برنامه ریزی و به سرعت اجرا کنیم. پیشنهاد بنده استفاده از ادغام این ظرفیت در برنامه "هرخانه یک پایگاه سلامت" است.

وزیر بهداشت افزود: یکی دیگر از ظرفیت‌های وزارت آموزش و پرورش در طرح بسیج ملی مبارزه با کرونا، فضا‌های فیزیکی این وزارتخانه مانند مدارس، خوابگاه‌ها و مهمانسرا‌هاست که می‌تواند برای قرنطینه بیمارانی که از نظر فضای فیزیکی خانه یا وضعیت اقتصادی، شرایط مناسبی ندارند، مورد استفاده قرار گیرد و خوشبختانه وزیر آموزش و پرورش نیز بار‌ها گفته که حاضریم ظرفیت‌های این وزارتخانه را در اختیار وزارت بهداشت و مقابله با کرونا قرار دهیم.

نمکی ادامه داد: اگر تجربه موفقی بین وزارت بهداشت و آموزش و پرورش برای مدیریت کووید ۱۹ وجود داشته باشد، ظرفیت سازی برای بحران‌های آینده کشور خواهد بود. همیشه می‌گویم که کووید ۱۹ مشکلات زیادی برای ما ایجاد کرد، اما محاسنی مانند همدلی، وفاق ملی و تجربه همگرایی و همدلی در مقابل طوفان‌ها و بحران‌های آینده داشت.

او گفت: گرچه تدوین دروس و کتاب‌هایی با موضوع بهداشت و سلامت برای دانش آموزان در کلاس یازدهم و دوزادهم مفید است، اما باید این آموزش‌ها از پایه اول ابتدایی به دانش آموزان و آن هم توسط معلمان عاشق ارائه شود؛ و باید برای معلمان در دوره تربیت معلم هم بسته‌های آموزشی مناسبی در مورد سلامت جامعه، پیشگیری از بیماری‌ها و تغییر الگوی زندگی تهیه و تدوین شود.

وزیر بهداشت تاکید کرد: باید به دانش آموزان بیاموزیم که چگونه زندگی کنند. تا از چگونه زندگی کردن حرف می‌زنیم، عده‌ای فکر می‌کنند منظور ما چاقی و ورزش منظم است، اما یک دانش آموز پسر یا دختر باید شیوه زندگی با همنوع خود و خانواده را بیاموزد و صرفا تشکیل خانواده به معنی زندگی کردن نیست و شیوه درست زندگی کردن هم منحصر به تغذیه و ورزش نیست بلکه شیوه‌های مختلفی را شامل می‌شود که باید از ظرفیت‌های همدیگر و همچنین جامعه شناسان و روان شناسان در این راستا و همچنین ارتقای سلامت روان جامعه آینده استفاده کنیم.

او پیشنهاد داد: برای همکاری بلند مدت و اجرای برنامه‌های مشترک غیر از کووید ۱۹ کمیته‌ای مشترک از سوی دو وزارتخانه تشکیل و برنامه‌های مشترک را عملیاتی کند.

آموزش، رفاه و بهداشت شاخص‌های اصلی سلامت

در ادامه محسن حاجی میرزایی، وزیرآموزش و پرورش اظهار کرد: برگزاری نشست‌های مشترک دو وزارتخانه بسیار مهم و اثربخش است و امیدوارم خروجی این نوع همکاری‌ها بتواند باعث ایجاد نتایج خوب در آموزش و پرورش و بهداشت و درمان شود.

حاجی میرزایی با اشاره به اینکه برای رسیدن به هدف مطلوب باید در بین دستگاه‌های کشور، پیوند سازمانی برقرار باشد، تصریح کرد: آموزش، رفاه و بهداشت از شاخص‌های اصلی سلامت در یک جامعه است و کارایی همه نهاد‌ها متصل به کارآمدی نظام یادگیری است و هر چقدر نظام یادگیری کارآمدتر عمل کند و یادگیری عمیق‌تر و ماندگارتر شود عملکرد جامعه در آینده بهتر خواهد شد.

وزیر آموزش و پرورش با اشاره به دوره طلایی زندگی دانش آموزان در نظام تعلیم و تربیت کشور گفت: دانش آموزان در بهترین دوره زندگی در اختیار نظام تعلیم و تربیت قرار می‌گیرند و ارتباط ما در این دوره با دانش آموزان ارتباطی منظم، آموزشی و چهره به چهره است که قابلیت ارزیابی دارد و نشان می‌دهد که اگر بخواهیم در جامعه اتفاق مثبتی رخ دهد باید ابتدا در سطح آموزش و نوع آموزش‌های ارائه شده دقت کنیم تا موفق به آماده کردن افراد برای زندگی بهتر در جامعه‌ای ایده آل شویم.

او گفت: در گام اول لازم است افراد در برخورد با مشکلات چگونگی خودمراقبتی و مواجهه درست و منطقی با مسائل و چگونگی عبور از مشکلات را بیاموزند. در حال حاضر، عرصه جدیدی برای همکاری دو وزارتخانه آموزش و پرورش و بهداشت، درمان و آموزش پزشکی فراهم شده است.

وزیر آموزش و پرورش با اشاره به سندتحول بنیادین به عنوان سند روشنگر راه آموزش و پرورش گفت: در سند تحول بنیادین بر ساحت‌های محیطی و زیستی تاکید شده است؛ بنابراین همانقدر که موظف به آموزش اخلاق، دین، اقتصاد و .. هستیم. مراقبت از سلامت ونحوه یادگیری این مراقبت نیز برای ما مهم است.

حاجی میرزایی گفت: خوشبختانه با کمک همکارانم در وزارت آموزش و پرورش موفق شدیم برای هر دوره سه ساله آموزشی، اهدافی را در جهت ارتقای سلامت و بهداشتی مصوب کنیم که امیدواریم با تحقق این اهداف سلامت جامعه را تا حدی مطلوب تامین خواهیم کرد.

او ادامه داد: در دوره کرونا بسیاری از آموزش‌ای بهداشتی و سلامت محور را از طریق بارگذاری محتوا در شبکه شاد و یا آموزش‌های ضمن خدمت به خانواده ها، دانش آموزان و اولیا ارائه کرده ایم. همچنین موفق به انجام فعالیت‌هایی در بحث بهداشت دهان و دندان و درمان چاقی شده ایم که امیدواریم با همکاری مجموعه شما بهتر بتوانیم در این فعالیت‌ها پیشرفت کنیم.

وزیر آموزش و پرورش با اشاره به اینکه آموزش همگانی جزو اصلی‌ترین وظایف نظام تعلیم و تربیت است، بیان کرد: در راستای ارتقا سطح یادگیری و آموزش به دانش آموزان، اقدام به تولید بسته‌های یادگیری کرده ایم. این بسته‌ها بر اساس اهداف سند تحول بنیادین تولید خواهد شد و یادگیری را از آموزش محور به تربیت محور ارتقا خواهد داد. در این مسیر مجموعه شما می‌تواند با همکاری ما، در پیشبرد اهداف آموزشی بسیار تاثیرگذار باشد.

حاجی میرزایی در پایان گفت: ما یک مجموعه ۱۶ میلیونی از معلم و دانش آموز و به همین میزان والدین دانش آموزان هستیم که می‌توانیم با همیاری و همکاری شما در آموزش، بهداشت و درمان جامعه نقش تاثیرگذار و ماندگاری را ایفا کنیم.