علائم از کار افتادن کلیه
برترين ها/ شايد در خانواده و فاميل شما کساني بودهاند که کليه هايشان از کار افتاده و به همين دليل مجبورند دياليز بکنند. امروزه يکي از عمده نگرانيهاي افراد اين است که از سلامتي کليه و احتمال کشيده شدن کارشان به دياليز شديداً نگران هستند.
بههمين دليل در اين مطلب قصد داريم شما را با علائم اين بيماري آشنا کنيم تا بتوانيم از اين بيماري پيشگيري و يا در مراحل اوليه به درمان آن بپردازيم.
نقش طبيعي کليه در بدن ما چيست؟
هر فردي ۲ تا کليه دارد که در پشت و پهلو و زير دندهها قرار دارند و نقش عمده آنها تميز کردن و دياليز کردن خون از مواد زايد که بدن نيازي به آنها ندارد ميباشد و اگر اين مواد به صورت ترشح ادرار از بدن خارج نشوند باعث به خطر افتادن سلامتي کلي بدن ميگردند و علائمي را ايجاد ميکنند که در ادامه به آنها ميپردازيم.
دومين نقش کليه تنظيم املاح بدن از جمله سديم و پتاسيم ميباشد. در صورت به هم خوردن اين تنظيم و بالا رفتن k ممکن است بلافاصله قلب ما از کار بيافتد.
نارسا شدن و يا کم کاري کليهها يعني چه؟
اگر به علتي کليههاي ما کم کار شوند قادر به تصفيه و يا دياليز طبيعي خون ما نشوند باعث تجمع مواد سمي در خون و به هم خوردن تنظيم املاح بدن ما ميشوند. در حالت طبيعي در داخل کليه ميليونها واحد سلولهاي تصفيه کننده خون به نام نفرون قرار دارند که در نارسائي کليه نفرونها خون را تصفيه نميکنند.
دو نوع نارسائي کليه و يا کم کاري کليه داريم:
۱. نوع نارسائي کليه حاد
در اين نوع، کليهها به صورت ناگهاني کار نميکنند.
۲. نوع نارسايي کليه مزمن
در اين نوع نارسايي، تدريجاً به علت بيماري زمينهاي موجود و عدم کنترل آنها توسط فرد همه اعضاي بدن دچار مشکل تدريجي ميشوند از جمله کليه ها. در رأس اين بيماريها ميتوان به ديابت کنترل نشده، فشار خون کنترل نشده و برگشت ادراري از مثانه به کليهها در اطفال اشاره کرد.
اصليترين نشانههاي از کار افتادن کليهها
اختلال در عملکرد کليهها عوارض زيادي در بدن ايجاد ميکند که مهمترين آنها عبارتند از:
خستگي
بيمار احساس خستگي ميکند، انرژي کمتري دارد يا در تمرکز دچار مشکل است. کاهش شديد عملکرد کليه ميتواند منجر به تجمع سموم و ناخالصيها در خون شود. اين مسئله ميتواند باعث احساس خستگي و ضعف در افراد شود و تمرکز را دشوار کند. يکي ديگر از عوارض ثانويه بيماري کليه، کم خوني است که ميتواند باعث ضعف و خستگي شود.
اختلال در خواب
بيمار در خوابيدن مشکل دارد. وقتي کليهها به درستي کار نکنند، سموم به جاي خروج از بدن از طريق ادرار، در خون مانده و در بدن رسوب ميکند. اين امر ميتواند خوابيدن را دشوار کند. همچنين بين چاقي و بيماري مزمن کليه ارتباط وجود دارد و آپنه خواب در کساني که بيماري مزمن کليه دارند در مقايسه با افراد ديگر بيشتر است.
خشکي و خارش پوست
بيماران مبتلا به نارسايي کليه اغلب پوستي خشک و خارشدار دارند. کليههاي سالم کارهاي مهم بسياري را در بدن انجام ميدهند: آنها مواد زائد و مايعات اضافي را از بدن پاک ميکنند، به ساخت گلبولهاي قرمز خون کمک ميکنند، باعث استحکام استخوانها ميشوند و در حفظ تعادل مواد معدني در بدن نقش دارند. خشکي و خارش پوست ميتواند نشانهاي از بيماريهاي مرتبط با اختلال در مواد معدني بدن و يا مشکلات مشابه باشد که اغلب همراه با بيماري پيشرفته کليه ايجاد ميشوند. اين حالت زماني رخ ميدهد که کليهها ديگر قادر به حفظ تعادل مناسب مواد معدني و مواد مغذي در خون بيمار نباشند.
تکرر ادرار
بيمار مرتبا نياز به دفع ادرار دارد. احساس نياز به دفع مکرر ادرار به خصوص در شب، ميتواند نشانهاي از بيماري کليه باشد. البته نبايد اين مسئله را با تکرر ادرار ناشي از عفونت کليه و مجاري ادراري و يا بزرگ شدن غده پروستات در مردان اشتباه گرفت.
دفع خون از طريق ادرار
وجود خون در ادرار يکي از نشانههاي اختلال در عملکرد کليههاست. کليههاي سالم به طور معمول از خروج سلولهاي خوني بدن از راه ادرار جلوگيري ميکنند، اما وقتي فيلترهاي کليه آسيب ببينند، اين سلولهاي خوني ميتوانند به داخل ادرار نشت کنند. وجود خون در ادرار علاوه بر نشان دادن نارسايي کليه، ميتواند نشان دهنده تومور، سنگ کليه يا عفونت کليه هم باشد.
ادرار کف آلود
وجود حباب بيش از حد در ادرار نشان دهنده پروتئين در آن است. دفع پروتئين از طريق ادرار يکي از متداولترين نشانههاي اختلال در عملکرد صحيح کليههاست. اين کف ممکن است شبيه کفي باشد که هنگام مخلوط کردن تخم مرغ مشاهده ميکنيد، زيرا پروتئين موجود در ادرار انسان، از جنس آلبومين بوده که همان پروتئين سفيده تخم مرغ است.
پف اطراف چشم
مشکلات کليوي در برخي از افراد باعث ايجاد پف در اطراف چشم ميشوند. گفتيم که وجود پروتئين در ادرار علامت اوليه آسيب ديدگي فيلترهاي کليه است و باعث ميشود پروتئين به ادرار نشت کند. پف کردگي اطراف چشم ميتواند به اين دليل باشد که کليهها به جاي نگه داشتن پروتئين در بدن، مقدار زيادي از آن را توسط ادرار از بدن خارج ميکنند.
تورم پاها
وجود تورم در پاها، به ويژه در ناحيه مچ پا يکي از نشانههاي مشکلات کليوي است. کاهش عملکرد کليه ميتواند منجر به احتباس سديم شود و اين امر باعث تورم پاها شود. تورم در اندام تحتاني علاوه بر اختلالات کليوي، ميتواند نشانهاي از بيماري قلبي، کبدي و مشکلات مزمن وريد پا باشد.
کاهش اشتها
از دست دادن اشتها ممکن است نشانه مشکلات مختلفي در بدن باشد؛ اما يکي از عوامل ايجاد کننده آن، تجمع سموم در بدن، ناشي از عملکرد ضعيف کليههاست.
گرفتگي ماهيچهها
گرفتگي عضلات يکي از علائم شايع در مشکلات کليوي است. عدم تعادل الکتروليت ميتواند ممکن است باعث اختلال در عملکرد کليهها شود. به عنوان مثال، سطح پايين کلسيم و فسفر کنترل نشده ممکن است در گرفتگي عضلات نقش داشته باشد.
علاوه بر علائمي که ذکر کرديم علائم ديگري نيز وجود دارند که مشاهده آنها، حاکي از مشکلات کليه است. اين نشانهها عبارتند از:
- حالت تهوع
- استفراغ
- کاهش ميل جنسي
- کم خوني (کاهش گلبولهاي قرمز)
- افزايش ناگهاني سطح پتاسيم (هايپرکالمي)
- تورم معمولاً در ساق پا، پا يا مچ پا
- سردرد
- احساس بيماري در ناحيه شکم، از دست دادن حس چشايي، عدم احساس گرسنگي، يا کاهش وزن
- ادرار کم ميشود يا اصلاً ادرار توليد نميشود
- بروز درد، خشکي يا تجمع مايعات در مفاصل
- احساس گيجي، مشکل تمرکز، يا مشکلاتي در حافظه