بایدها و نبایدهای مصرف برنج سفید
خراسان/ رنج جزو غلات پر مصرف در کشورماست که متاسفانه با حذف سبوس از آن باعث بروز بيماري مانند چاقي و افزايش فشار خون ميشود
برنج غذاي محبوب ساکنان قاره آسياست و مردم اين قاره 90 درصد برنج توليدي دنيا را مصرف مي کنند .
در ايران هم برنج جزو پرمصرف ترين خوراکيهاست .برنج سفيد منبع کربوهيدرات است و پس از خوردن آن قند خون افزايش مي يابد. اين ماده غذايي فاقد پروتئين با چربي اندک است. در ادامه به نکاتي براي مصرف برنج اشاره مي کنيم :
اگر فردي روزانه به ۲۰۰۰ تا ۲۵۰۰ کيلوکالري انرژي نياز دارد، ۵۵ تا ۶۰ درصد انرژي مورد نياز را بايد با مصرف انواع غلات تأمين کند اما غلاتي که سبوس کافي داشته باشد و غني از انواع ويتامين و املاح باشد زيرا دانه غلات، حاوي سديم است و پوسته آن پتاسيم دارد، بنابراين واضح است که اگر پوسته غلات دور ريخته شود يا بيشترين سهم مصرفي غلات بدون سبوس يا آرد باشد، مقدار زيادي سديم دريافت ميشود. اين موضوع ميتواند باعث اختلال در تعادل الکتروليتها و در نهايت منجر به پرفشاري خون و در درازمدت بروز بيماريهاي قلبي و عروقي شود اما اگر غلات با حبوبات مصرف شود، از عاليترين منابع تأمينکننده پروتئين و ريزمغذيها خواهد بود.
4عارضه مصرف زياد برنج سفيد
چربي شکم
نتايج مطالعات روي افرادي که خيلي کم از کربوهيدرات تصفيه شده مثل برنج سفيد استفاده مي کنند نشان داد افرادي که بيش از حد از برنج استفاده مي کنند ، به چاقي شکمي مبتلا خواهند شد. براي جلوگيري از چاقي شکمي به جاي برنج سفيد و کربوهيدرات هاي تصفيه شده، برنج قهوه اي و غلات سبوس دار استفاده کنيد.
افزايش قند خون
پس از خوردن برنج قند خون افزايش مي يابد و انسولين از پانکراس ترشح مي شود. انسولين، ذخيره گلوکز و همچنين اندوخته چربي را بيشتر مي کند. خوردن مقدار زياد برنج سفيد به افزايش ريسک ديابت نوع دو منجر مي شود.
سندروم متابوليک
خوردن زياد برنج سفيد باعث افزايش ريسک سندروم متابوليک مي شود . چاقي شکمي، ميزان بالاي تري گليسيريد، کم بودن کلسترول خوب يا HDL ، فشار خون بالا و بالا بودن قند خون ناشتا از ديگر عوامل ايجاد کننده سندروم متابوليک است.
چربي و فشار خون
افرادي که در برنامه غذايي خود برنج فراواني جاي داده اند و بيشتر از بقيه برنج سفيد مي خورند، فشار خون و تري گليسيريد بالايي از ديگر افراد دارند.
طبع برنج
طبع برنج سرد و خشک است و مصلح آن زعفران، شويد، زيره سياه و خيساندن در آب نمک است. به جاي خوردن برنج سفيد از انواع گوناگون و متنوع غلات سبوس دار استفاده کنيد. اگر از روغنهاي جامد يا مايع براي پخت برنج استفاده ميکنيد، بهتر است بدانيد که مناسبترين روغن، روغنهاي مايع گياهي است که در ميان آنها روغن زيتون بهترين است. به اين شرط که بعد از پخت برنج به آن اضافه شود.
از آن جا که طبع برنج سرد است، خوردن ماست ، دوغ و ترشي با آن مناسب نيست و بر درجه سردي آن اضافه مي کند.
مولفههاي انتخاب بهترين برنج
بهترين زمان مصرف برنج دو سال بعد از شالي کوبي است.از مهم ترين علايم برنج تاريخ مصرف گذشته تغيير رنگ مايل به قهوه اي، شکننده بودن برنج ، کپک زدگي، کرم زدگي، رطوبت و تغيير طعم است.
مصرف برنج ساده بهتر از نوع دودي است. دودي که بر اثر سوختن چوبهاي نامناسب توليد ميشود حاوي ترکيبات سرطان زاست بنابراين مصرف بيش از يک بار در هفته موادغذايي دودي توصيه نميشود.