پنج دلیل نفخ که ربطی به غذا ندارند

تبيان/ شکي نيست که نفخ کردن ناراحتکننده است. هرچند شايد خيلي اوقات متوجه شويد بعد از خوردن يک غذاي حجيم و سنگين يا يک غذاي پُر از نمک نفخ کردهايد، اما گاهي اوقات هم ممکن است نتوانيد نفختان را به خوردن غذاي بخصوصي ربط دهيد و اين غيرممکن نيست.
نفخ از تجمع گاز در سيستم گوارش ناشي ميشود و معمولاً همراه با احساس ناراحتي يا درد در شکم است. نفخ ميتواند همراه با آروغ زدن، احساس پُري، سنگيني و يا ورم کردن همراه باشد. اين تجمع گاز ممکن است ناشي از فاکتورهاي غيرغذايي باشد که ميتوانند به شما نشان دهند وضعيت سلامت فيزيکي و روانيتان چگونه است. در اين مطلب به شما ميگوييم نفخ شما چه علتهاي غير غذايي ميتواند داشته باشد.
استرستان را خوب کنترل نميکنيد
سيستم گوارش شما در ارتباط مداوم با مغزتان است و برعکس. اين اتفاق از طريق کانالي روي ميدهد که در آن مغز و عصبهاي روده با هم مرتبطاند. استرس و اضطراب سبب ميشود بدن هورمون استرس يعني کورتيزول ترشح کند و اين ميتواند منجر به نفخ و ناراحتي شود.
طي پاندمي اخير که زندگي پُر از استرس شده شايد متوجه شويد بيشتر از قبل دچار نفخ ميشويد. متأسفانه استرس اجتنابناپذير است؛ اما چيزي که مهم است نحوهي برخورد شما با استرس است.
مثلاً تغيير عقيدهتان دربارهي استرس ميتواند کمکتان کند با آن بهتر برخورد کنيد و سراغ عادتهايي نرويد که استرس را بدتر ميکنند، مثل سيگار و مواد مخدر و .... اگر به استرس به عنوان يک چالش نگاه کنيد و نه يک خطر، و آن را چيزي بدانيد که به شما کمک ميکند به هدفهايتان برسيد، خواهيد ديد که استرس اين پتانسيل را دارد که مفيد باشد.
از عوارض جانبي دارويي است که مصرف ميکنيد
برخي از داروها ميتوانند تعادل باکتريهاي روده را به هم بزنند، سبب احتباس مايعات در بدن شوند، عملکرد گوارش را تغيير دهند و يا در صورت مصرف طولانيمدت منجر به آسيب گوارشي شوند؛ مثلاً داروهاي مسکن شبه مخدر معمولاً باعث يبوست ميشوند و يبوست نيز سبب نفخ ميشود. از سري داروهايي که در ليست داروهاي نفخ آور قرار ميگيرند ميتوان از استروئيدها، آنتيبيوتيکها، قرصهاي ضدبارداري، آسپرين، ضدالتهابهاي غيراستروئيدي مثل ايبوپروفن و داروهاي ضد اسهال نام برد. جالب است بدانيد مکملهايي مانند مولتيويتامينها يا مکملهاي آهن نيز ميتوانند نفخ آور باشند.
اگر از دسته داروهايي که گفته شده استفاده ميکنيد سعي کنيد از خوردن غذاهايي که فيبر زيادي دارند پرهيز کرده و از روشهاي کاهش استرس کمک بگيريد. همچنين ميتوانيد در مورد جايگزين کردن دارويي که در حال حاضر مصرف ميکنيد با دارويي ديگر با پزشکتان صحبت کنيد، اما بدون مشورت پزشک مصرف هيچ دارويي را قطع نکنيد.
يک بيماري گوارشي داريد
شايد دربارهي ديورتيکول شنيده باشيد. ديورتيکول عارضهاي است که طي آن، کيسههاي کوچکي در ديوارهي رودهي بزرگ تشکيل ميشود. گفته ميشود خوردن غذاهايي که فيبر ندارند يکي از علل ابتلا به ديورتيکول است.
اگر اين کيسهها عفونت کنند به آن ديورتيکوليت ميگويند و يکي از علائم آن ميتواند نفخ باشد. هر چند اين عارضه عموماً در افراد سنين بالاتر ديده ميشود، اما تحقيقات نشان ميدهد خيلي از جوانان نيز دچار اين عارضه ميباشند.
اگر ديورتيکوليت داريد، پزشکتان ممکن است آنتيبيوتيک يا داروي مسکن تجويز کند. براي پيشگيري يا درمان اين بيماري، بيشتر فيبر مصرف کنيد.
عفونتي داريد
عفونتهاي مجاري ادراري يا عفونت هليکوباکتر در معده نيز ميتواند نفخ ايجاد کند. هليکوباکتر يک باکتري است که سبب زخم معده ميشود. يک عفونت باکتريايي علاوه بر نفخ ميتواند حالت تهوع، آروغ زدن، شکمدرد و احساس سوزش در معده نيز ايجاد کند. براي تشخيص درست و البته درمان مناسب که احتمالاً شامل آنتيبيوتيکها ميشود به پزشک مراجعه کنيد.
مربوط به دوره عادت ماهانهتان است
قاعدگي فقط سردرد و گرفتگي ندارد، بلکه به دليل نوسانات هورموني در هورمونهاي استروژن و پروژسترون ممکن است متوجه شويد قبل و حين پريودتان نسبت به زمانهاي ديگر بيشتر نفخ ميکنيد. شايد احساس کنيد فقط دوست داريد روي کاناپه دراز بکشيد و هلههوله بخوريد اما الآن وقت نوشيدن آب بيشتر، خوردن غذاهاي سالم و تازه و پرهيز از غذاهاي شور و قندهاي فرآوري شده است. مصرف وعدههاي کوچکتر و مکرر را فراموش نکنيد.
چه زماني بايد به خاطر نفختان به پزشک مراجعه کنيد؟
گاهي دچار نفخ شدن (يا به خاطر غذا و يا دليلي ديگر) جاي نگراني ندارد. اما اگر فکر ميکنيد علت نفختان علامتي از مشکلي ديگر است، نسبت به علائم ديگر نيز هشيار باشيد.
چيزهايي مانند کاهش وزن، تب، تنگي نفس، خونريزي گوارشي (مثلاً وقتي که از دستمال توالت استفاده ميکنيد) يا شکمدردي که خوابتان را تحت تأثير قرار داده، همگي ضرورت مراجعه به پزشک را ايجاد ميکنند. همچنين مراقب علائمي که براي شما جديد هستند باشيد. نفخي که تازگيها اذيتتان ميکند يا ادامهدار شده و يا بدتر شده، از ديگر علائمي هستند که نشان ميدهند بايد وضعيت سلامت گوارشتان توسط يک پزشک متخصص بررسي شود.