
ترکیب حساسیت فصلی و استفاده دائم از ضدعفونی کننده ها؛ اگزما را در بهار جدی بگیرید

سيناپرس/ اين روزها با فرارسيدن فصل بهار شاهد بروز واکنش هاي آلرژيک در بسياري افراد هستيم و از سوي ديگر استفاده دائمي از شوينده ها و مواد ضدعفوني کننده دست به دليل کرونا نيز سبب بروز حساسيت هاي پوستي و اگزما مي شود.
اِگْزِما (Eczema) به التهاب يا آماس پوستي گفته ميشود که مي تواند نشانه هايي چون خارش، قرمزي، تورم، پوسته ريزي و ... را از خود بروز دهد. اين بيماري لايه خارجي پوست را که سپر محافظتي بدن در برابر ورود ميکروب ها و باکتري هاي مضر است، تحت تاثير قرار مي دهد. اين لايه مدام در حال بازسازي خود بوده و هميشه در حال ساختن سلول هاي جديد است تا آن ها را به جاي سلول هاي مرده قبلي قرار دهد. وقتي پوست دچار اگزما مي شود فرآيند ساختن سلول جديد و جايگزين شدن با سلول هاي مرده دچار مشکل مي شود.
ضايعات التهابي اگزمايي بر اساس شدت و دوره بيماري به سه گروه اصلي التهاب اگزمايي حاد، التهاب اگزمايي تحت حاد و التهاب اگزمايي مزمن تقسيم مي شوند که هر کدام نشانه هاي خاص خود را دارند. معمولا شروع اگزما زمان خاصي ندارد اما اين بيماري در فصل بهار بيشتر رخ مي دهد. اگزما در سنين نوزادي تا بزرگسالي ديده شده اما معمولا با افزايش سن از احتمال ابتلا به آن کاسته مي شود.
چرا دچار اگزما مي شويم؟
اگزما يک زمينه ارثي و ژنتيکي دارد. نوعي جهش ژنتيکي باعث کاهش توليد پروتئيني مي شود که وظيفه حفظ و نگهداري لايه خارجي پوست را بر عهده دارد. وقتي ميزان اين پروتئين در پوست کم باشد، با ايجاد ترک يا برش در پوست، ميکرب ها وارد بدن مي شوند. استرس و عوامل حساسيت زا نيز در بروز اين بيماري نقش مهمي ايفا مي کنند.
در برخي از مشاغل که در آن دست ها همواره مرطوب هستند يا زياد توسط شوينده ها و ضدعفوني کننده ها پاک شوند، اين بيماري بيشتر ديده مي شود. متاسفانه در حال حاضر عموم مردم براي اجتناب از ابتلا به کرونا دائما در حال استفاده از ضدعفوني کننده ها بوده و به دفعات دست هايشان را مي شويند که اين موضوع نيز مي تواند زمينه ابتلا به اگزما را افزايش دهد. علاوه بر آن زناني که تازه زايمان مي کنند اگر مستعد ابتلا به اگزما باشند با شست و شوي زياد در اين دوره، حتما اگزما مي گيرند.
محققان دانشگاه پزشکي کلرادو در جديدترين پژوهش هاي خود دريافتند که پوست از يک سري باکتري هاي خوب و مفيد برخوردار است که به مبارزه با باکتري هاي بد و مهاجم مي پردازند. اين روند در بيماران اگزما تغيير کرده و پوست خود قادر به از بين بردن اين بکتري هاي بد نيست. آنها براي درمان اگزما پمادي ساختند که حاوي باکتري هاي مفيد است. آنها اميدوارند که استفاده از اين کرم ها بتواند پوست را تقويت کرده و در برابر باکتري هاي بد مقاوم سازد.
گروهي از پژوهشگران معتقد هستند که پوست در زمان ابتلا به اگزما دچار عارضه اي شبيه بيماري هاي خود ايمني مي شود و خود به تخريب سطح پوست کمک مي کند. اگر داروي لازم در جلوگيري از اين روند مصرف شود مي تواند به درمان بيماري کمک کند.
چگونه بفهميم دچار اگزما شده ايم؟
اگر بخش هاي قرمز و قهوه اي روي پوست بدن ايجاد شود که با خشکي يا پوسته پوسته شدن همراه باشد نشانه اگزما است که روي دست، مچ ها، پا، قوزک، قفسه سينه، پلک و گونه، يا روي بخشهايي از بدن که بيشتر خم ميشود مانند بخش داخلي آرنج يا زانو ظاهر مي شوند. در کودکان، اگزما ممکن است روي صورت يا پوست سر ايجاد شود. با توجه به تقسيم بندي اگزما به سه دسته اگزماي حاد، اگزماي تحت حاد و التهاب اگزماي مزمن مي توان نشانگر هاي هر کدام را جداگانه مورد بررسي قرار داد.
نشانه ها و علائم التهاب اگزمايي حاد با ضايعات قرمز روشن و متورم همراه با دانه هاي آبدار که خارش شديدي دارند، مشخص مي شوند. خاراندن باعث باز شدن اين دانه ها و افزايش احتمال عفونت مي شود. اگزماي تماسي، اگزماي سکه اي و عفونت هاي قارچي نمونه اي از اين نوع اگزما هستند. در اگزماي تحت حاد، علائمي چون ضايعات پوسته دار قرمز با خراش و نماي فلسي شکل پوست و با خارش خفيف تا متوسط و بدون دانههاي آبدار ظاهر مي شود. اگزماي کهنه بچه، اگزماي دور دهان، اگزماي نوک پستان مادران شيرده نمونه هايي از اگزماي تحت حاد به شمار مي روند. اگزماي مزمن با افزايش ضخامت پوست، تشديد خطوط پوستي، خراش و ترک هاي پوستي و خارش متوسط تا شديد مشخص مي شود. پاي خشک و ترکدار و اگزماي نوک انگشتان تايپيست ها جزء اين نوع اگزما هستند.
چگونه اگزما را درمان کنيم؟
براي درمان اگزما بهتر است از خارش موضع مبتلا شده خود داري کرده و از محلول ها يا کرم هاي موضعي جهت مرطوب کردن پوست استفاده کنيد. اگر اين کار درست پس از استحمام انجام شود نتيجه بهتري گرفته مي شود. استفاده از کمپرس سرد روي ضايعات خارش دار از خارش آن مي کاهد.
در صورت گسترش اگزما مراجعه به پزشک و استفاده از کرم ها يا پمادهاي موضعي مناسب ضروري است. اگر اگزمايي شدت پيدا کرد و دچار عفونت شد بايد با تجويز پزشک آنتي بيوتيک مناسب مصرف کرد. براي کاهش خارش نيز مصرف داروهاي آنتي هيستامين مي تواند نتيجه بخش باشد.
براي پيشگيري از ايجاد و تشديد ضايعات اگزما مي توان اقدامات زير را انجام داد:
• مرطوب و چرب نگه داشتن دائمي پوست (مرطوب کننده ها نامعطر و وازلين)
• خودداري از تغييرات ناگهاني حرارت و رطوبت در محيط
• پيشگيري از تعريق يا گرماي بيش از حد
• کاهش استرس
• خودداري از تماس با محرک هاي ايجاد کننده خارش مثل پشم
• اجتناب از شستشو با صابون ها و پاک کننده ها قوي
• اجتناب از فاکتورهاي آلرژي زاي محيطي مثل زوائد حيوانات، زباله و غيره
با توجه به توصيه هاي بهداشتي به منظور پيشگيري از کرونا، توصيه مي شود فردي که سابقه اگزما دارد کمتر از شوينده هاي مختلف و قوي استفاده کند، استفاده از دستکش نخي زير دستکش پلاستيکي، پرهيز از غذاهايي آلرژي زا و موادي که باعث تشديد ضايعات مي شوند نيز مي تواند مفيد باشد.
باورهاي غلط در زمينه اگزما
اگزما مسري است: اين باور غلط است و اگزما مسري نيست و به هيچ عنوان از شخصي به شخص ديگر انتقال پيدا نمي کند.
در اگزما و ديگر حساسيت هاي پوستي، ابتدا احساس خارش ايجاد مي شود و در اثر خاراندن پوست ملتهب و قرمز مي شود: در واقع در اثر کمبود رطوبت پوست دچار کشيدگي شده و انسان مي خواهد با خاراندن توسط ناخن آن را از اين حالت خارج کند که نتيجه آن التهاب و قرمزي پوست است و ممکن است احساس به خاراندن بيشتر و شديدتر شود. با سرد يا گرم شدن زياد نيز ممکن است اين حالت ايجاد شود.
اگزما تنها يک مشکل ساده پوستي است: اين باور غلط است، اگزما مي تواند زندگي افراد مبتلا را تباه کند، چون ممکن است مشکلاتي ايجاد کند که مواردي فراتر از پوست را شامل مي شود. بزرگسالاني که به اگزما مبتلا مي شوند، بيشتر در معرض گرايش به سيگار، مصرف الکل و فرار از ورزش قرار مي گيرند و بيشتر احتمال دارد که به چاقي، بيماري قلبي، ديابت و بي خوابي مبتلا شوند.