بلوغ در پسران؛ همه علائم و نشانهها

برترين ها/بلوغ پديدهاي است که براي همه افراد رخ ميدهد. بلوغ در واقع انتقال دوران کودکي به بزرگسالي است. در اين دوران، اندامهاي جنسي نوجوان رشد کرده و بدن او قدرت توليد مثل مييابد. اين تغييرات ميتواند براي نوجوان احساس افتخار و شادي به ارمغان بياورد، اما گاهي اوقات هم ميتواند او را دچار احساس سردرگمي کند.
بلوغ در اکثر پسرها بين ۱۰-۱۴ سالگي و به طور متوسط در ۱۳ سالگي شروع ميشود شواهد نشان ميدهد که سن بلوغ در پسران همانند دختران نسبت به نسلهاي قبل زودتر رخ ميدهد. سن بلوغ در پسران دقيقا يک شکل نيست و عواملي مانند وراثت، تغذيه، سلامت جسماني، محيط زندگي ميتواند بر سن بلوغ در پسران تاثير گذارد؛ بنابراين اگر فرزند شما قبل يا بعد از دوستان خود به بلوغ رسيده، نگران نباشيد. فرايند بلوغ حدود چهار سال به طول ميانجامد.
به بيان بهتر ميتوان گفت آغاز بلوغ مصادف است با آمادگي بدن براي رشد. نشانههاي بلوغ پسران متنوع هستند. صداي آنها در اين دوران تغيير ميکند، موهاي بدنشان در بعضي نواحي رشد ميکند و بهطورکل بدنشان بزرگتر و عضلانيتر ميشود.
والديني که نوجوان در حال بلوغ دارند، بايد سطح اطلاعات و آگاهيهاي خودشان را نسبت به بلوغ و تغييراتي که در نوجوان ايجاد ميکند، بالا ببرند تا بتوانند ارتباط بهتري را با نوجوانشان برقرار کنند و همچنين با او همانند يک دوست باشند. در اين مطلب همراه ما باشيد تا بيشتر با تغييرات دوران بلوغ در پسران آشنا شويد.
تغييرات هورموني در بلوغ
هنگامي که هيپوتالاموس بالغ ميشود، توليد و ترشح يک هورمون به نام گونادوتراپين آغاز ميشود. سپس اين هورمون قسمت ديگري از مغز که غده هيپوفيز باشد را تحت تأثير قرار ميدهد و باعث ميشود دو هورمون حياتي براي عملکرد طبيعي توليد مثل را ترشح کند. يکي هورمون رشد (LH) و ديگري هورمون محرک فوليکول (FSH) ميباشد. سپس اين هورمونها سلولهاي درون بيضهها را تحريک کرده و باعث بزرگ شدن آنها ميشود. بزرگ شدن بيضهها اولين نشانه بلوغ پسران نوجوان است.
LH و FSH روي سلولهاي بيضه تأثير گذاشته و باعث توليد تستوسترون و پروتئين مربوط با آندروژن ميشوند. آندروژن به افزايش سطح تستوسترون در بيضهها کمک ميکند. تستوسترون هورموني پر اهميت در تغييرات جسمي و جنسي مرتبط با بلوغ است. با اين حال FSH بايد به مقدار کافي در تستوسترون وجود داشته باشد تا اثرات آن مشخص شود. علاوه بر افزايش اندازه بيضهها، تستوسترون باعث ايجاد تغييرات ديگري در بدن پسر ميشود که با بلوغ همراه است. تغييرات جسماني، منجر به بروز برخي ويژگيهاي رواني جديد در نوجوانان ميشود.
تغييرات بدني در طول بلوغ
تغييرات زيادي در دوران بلوغ در بدن پسران اتفاق ميافتند و بيشتر اين تغييرات فيزيکي هستند. در اينجا به مهمترين نشانههاي بلوغ در پسران اشاره ميکنيم:
تستوسترون ويژگيهاي کلي بدن مردانه را ايجاد ميکند و باعث تغييراتي در اندامهاي جنسي و همچنين ويژگيهاي جنسي ثانويه در پسران ميشود.
۱. تغييرات در آلت تناسلي، کيسه بيضه و بيضهها
اين سه عضو تا سن ۲۰ سالگي تقريبا تا ۸ برابر رشد ميکند. مجراهاي داخلي و غدد سيستم توليد مثل نيز در طول بلوغ افزايش مييابد. پسران اغلب نعوظ يا سفت شدن آلت تناسلي خود را تجربه ميکنند. همچنين خروج غيرارادي اسپرم در طول خواب که اغلب با روياهاي جنسي همراه است اتفاق ميافتد. نخستين انزال در ۱۲ تا ۱۶ سالگي اتفاق ميافتد.
اين فرايندها ميزان ميل جنسي را شديدا افزايش ميدهند. در صورت عدم تخليه مناسب، اين انرژي باعث افزايش ميزان خود ارضايي مردان و اعتياد به آن ميشود که ميتواند در آينده عملکرد جنسي فرد را مختل کند.
۲. تغييرات در رشد موها
مو در اطراف گوش، زير بغل و صورت رشد ميکند. موهاي اطراف ناحيه شکم به طور کلي گسترش مييابد که گاهي به ناحيه زير شکم نيز ميرسد. مو در قفسه سينه بيشتر ميشود و در مناطق ديگر مانند کمر و شانهها هم منتشر ميشود. موهاي دست و پا بيشتر شده و موهاي اطراف آلت تناسلي نيز رشد ميکند.
۳. تغييرات صدا
حنجره پسران در دوران بلوغ بزرگ شده و رشد ميکند. در ابتدا صداي ترک خوردن که به صداي خروسي معروف است اتفاق ميافتد، اما به تدريج به صداي مردانه عميقتر تبديل ميشود.
۴. تغييرات در پوست
پوست در سراسر بدن ضخيمتر ميشود. غدد سبابه يا چربيدار در پوست مقدار زيادي ماده سبوم (sebum) را ترشح ميکند که اين ماده روغني و چرب، باعث براق شدن مو و جلوگيري از خشک شدن پوست ميشود. دليل بسياري از جوشهاي صورت و بدن در دوران بلوغ همين تغييرات پوستي است. جوشها يکي از رايجترين ويژگيهاي بلوغ پسران است. بدن با اين ميزان بالاي تستوسترون در طول سالها سازگار ميشود، و به تدريج جوشها از بين ميرود.
۵. تغييرات در رشد عضلات
جرمها و تودههاي عضلاني افزايش پيدا ميکند. عضلات در مردان حدود ۵۰ درصد بيشتر از زنان رشد پيدا ميکند در صورتي که در دختران ميزان چربي بدن افزايش پيدا ميکند. افزايش پروتئين نيز در قسمتهاي غير عضلاني بدن ديده ميشود.
۶. تغييرات استخوانها
رشد استخوانها به طور قابل ملاحظهاي با افزايش ميزان تستوسترون ضخيمتر ميشوند. مقدار کلي استخوانها افزايش مييابد. همچنين باعث باريکتر و درازتر شدن استخوان لگن ميشود. به طوري که شکلي شبيه قيف را ايجاد ميکند، در صورتي که در زنان به شکل تخم مرغي در ميآيد تا براي باروري مناسب شود. همين تغييرات در استخوان بندي و بافت عضلاني باعث افزايش شديد قد و وزن ميشود.
۷. تغييرات در اندامهاي خارجي
در پسران ابتدا اعضاي صورت مثل دماغ و لبها و بعد کل صورت رشد ميکند. همچنين دستها و پاها زودتر از بدن رشد ميکند. به همين دليل است که شکل ظاهري بدن و صورت در دوران بلوغ ناهماهنگ است و بسياري از پسران از اين شکل ظاهري خود بسيار ناراحت ميشوند.
۸. تغييرات در اندامهاي داخلي
همزمان با بلوغ رشد حجم مغز نيز شروع ميشود. افزايش کارکرد سلولهاي عصبي و حجم مغز باعث رشد تفکر انتزاعي و ديگر مسائل روانشناختي ميشود. همچنين با رشد حجم و ظرفيت ششها و قلب، ضربان قلب کاهش پيدا کرده و تنفس کوتاهتر و عميقتر ميشود. بقيه اعضاي داخلي بدن مثل کليهها، معده و روده نيز به همان نسبت رشد ميکند.
۹. تغييرات در خون
تستوسترون توليد گلبولهاي قرمز خون را افزايش ميدهد. به همين دليل مقدار و نسبت گلبولهاي قرمز خون در مردان بيشتر از زنان است.
۱۰. تغييرات در ميل جنسي
تستوسترون باعث بيداري غريزه و ميل جنسي ميشود. علاوه بر اين، بسياري از تغييرات روان شناختي در دوران بلوغ اتفاق ميافتد. در دوران بلوغ جنبههاي ذهني و خلق خوي فرد به شدت تحت تأثير قرار ميگيرد.
نقش والدين در دوران بلوغ پسران
تحقيقات نشان ميدهد مادران بيشتر از پدران در دادن اطلاعات جنسي و دوران بلوغ به فرزندان به خصوص دخترانشان نقش دارند و پدران در اين زمينه نقش کمتري را دارند. پدران بهترين مشاور براي پسرها هستند و اگر ارتباط دوستانهاي با فرزند خود داشته باشند خيلي از مشکلات اين دوران را ميتوانند حل کنند. والدين بايد با شروع علائم بلوغ اطلاعات لازم را به درستي به فرزندشان بدهند اين اطلاعات بايد درباره تغييرات جسمي، روابط انساني، مسائل جنسي، رعايت مسائل بهداشتي، تغييرات خلق و خوي و ... باشد.
نگراني در مورد تحصيل و دانشگاه، رفتن به سربازي، انتخاب شغل براي داشتن درامد مالي و ... از جمله نگرانيهايي هست که پسران را درگير ميکند. يکي ازمهمترين مشکلاتي که جوانان در دوران بلوغ دارند نگرش منفي هست که نسبت به همه چيز پيدا ميکنند و حس اين که هيچ کاري را درست نميتوانند انجام بدهند و موفق نيستند والدين در اين زمينه هم بايد به فرزندشان کمک کنند و در صورت لزوم از مشاورين کمک بگيرند.
راههاي کمک به فرزندان در اين دوره حساس
در ارتباط با تغييرات جسماني هر مرحله با او صحبت کنيد.
معمولاً کودکان در اين دوران به تنهايي بيشتري نياز دارند، در نتيجه به آنها فضاي بيشتري اختصاص دهيد.
به هيچ عنوان فرزندتان را به خاطر تغييرات فيزيکياش مسخره نکنيد.
اگر مشاهده کرديد که سينههاي فرزندتان دارد بزرگ ميشود، به او اطمينان دهيد که اين فرآيند طبيعي است و به طور خود به خود از بين خواهد رفت.
به او اطمينان دهيد که به هيچ عنوان نبايد از خروج مني هنگام خواب خجالت زده باشد.
به او اعتماد به نفس دهيد.
اگر ديديد که فرزندتان دارد پرخاشگري ميکند، آرامش خودتان را حفظ کنيد.
اگر مشاهده کرديد که پسرتان مشکل جدياي دارد يا نگران او هستيد، ميتوانيد به يک پزشک عمومي مراجعه کنيد.