گیاه درمانی چیست؛ پیشگیری از بیماری با عصاره‌هایی شفابخش

به نقل از مرکز ارتباطات و اطلاع‌رساني معاونت علمي و فناوري رياست جمهوري، شناخت خاصيت و اثربخشي داروهايي گياهي روشي را فراروي جامعه نهاد که از آن تحت عنوان گياه درماني ياد مي‌شود  يا گياه پزشکي نيز مي‌نامند. در اين روش با استفاده از بذر، ريشه، برگ، پوست يا گل گياه براي اهداف دارويي، سلامت ارتقا مي‌يابد.

گياه درماني به عنوان روشي مرسوم در درمان مورد استفاده قرار مي‌گرفت و با توسعه فناوري گياهان دارويي و گسترش استفاده از اين فرآورده‌ها، در حال تبديل شدن به جريان اصلي در حوزه درمان است. زيرا بهبود در فرآيندهاي تجزيه و تحليل و کنترل کيفيت همراه با پيشرفت تحقيقات باليني، ارزش داروهاي گياهي را در درمان و پيشگيري از بيماري نشان داده است.

از گياهان دارويي، مدت‌ها پيش از ثبت تاريخ براي اهداف دارويي استفاده مي‌شده است. آيورودا يک سيستم پزشکي است که اصولاً در هند انجام مي شود و پيشينه‌اي تقريباً 5هزار ساله دارد.

اين روش شامل رژيم هاي غذايي مبتني داروهاي گياهي است، در حالي که بر بدن، ذهن و روان در پيشگيري و درمان بيماري ها تأکيد دارد. اسناد تاريخي از ايران باستان، نوشته‌هاي دانشمندان مسلمان ايراني و اقوام کهن داراي فرهنگ‌هاي بومي نشان مي‌دهد در کشورمان نيز از گياهان دارويي براي ارتقاي سلامت و شفابخشي خود استفاده مي‌کردند.

در حالي که ديگران سازوکارهاي طب سنتي را که در آن از گياهان درماني استفاده مي‌شد، داراي پيشينه‌اي هزاران ساله است، با توسعه فناوري‌هاي پيشرفته و گسترش مرزهاي دانش، گياه درماني بيش از گذشته پيشرفت کرده است. اين روش بر استفاده از بخش‌هاي اثربخش گياه، شامل بخش يا بخش‌هايي که به دليل رايحه، عطر، طعم يا خاصيت درماني مورد استفاده قرار مي‌گيرد، تکيه دارد.

گياهان شفابخش

با شناخت خاصيت‌ گياهان دارويي بود که گياه درماني توسعه پيدا کرد؛ شناخت علم از اين گياهان شفابخش، زمينه براي توجه بيش‌تر فراهم کرد و دانش گياه‌درماني نيز منطبق با خاصيت‌هاي منحر به‌فرد اين گياهان توسعه يافت.

با پيشرفت فناوري‌هاي عصاره‌گيري، استحصال ماده مؤثره و فرآوري، توليد محصولات و فرآورده‌هايي که در زندگي روزمره کاربردهاي فراواني دارند، رونق گرفت و ضمن ايجاد اشتغال و خلق ارزش افزوده، موجب ارتقاي سلامت جامعه شد.

با توجه به اين‌‌که حوزه درمان، گستردگي و حساسيت بالايي دارد، فرآورده‌هاي توليدي از گياهان دارويي، بايد از کيفيت بالايي نيز برخوردار باشند. براي اطمينان از کيفيت داروهاي گياهي، محصولات توليدي شرکت‌هاي دانش‌بنيان در حوزه گياهان دارويي، با استفاده از فناوري‌هاي پيشرفته و روش‌هاي روزآمد، موجب اثربخش روش گياه درماني و حفظ کيفيت داروي گياهي مي‌شود.

توسعه فناوري‌ گياهان دارويي و رونق گياه درماني

داروهاي گياهي در حال حاضر به عنوان يکي از انواع مکمل هاي غذايي مورد استفاده قرار مي‌گيرند و به صورت قرص، کپسول، پودر، چاي، عصاره و گياهان تازه يا خشک عرضه مي‍‌شوند.

با حمايت‌هاي ترويجي و آشنايي جامعه با خاصيت‌هاي منحصر به‌فرد اين گياهان، استقبال از فرآورده‌هاي توليدي افزايش يافته است و جامعه براي حفظ يا بهبود سلامتي خود از داروهاي گياهي استفاده مي‌کنند.

بسياري از اين محصولات و فرآورده‌ها، توسط شرکت‌هاي دانش‌بنيان و خلاق حوزه گياهان دارويي به بازار عرضه مي‌شوند و نياز کشور به اين فراورده‌ها را تامين مي‌کنند.

اما نوآوري‌ها تا چه ميزان در توسعه گياهان دارويي نقش دارد؟ نقش نوآوري و فناوري‌ها در حوزه گياهان دارويي، استفاده از راه‌حل‌هاي اثربخش و کارآمدي است که بتواند نيازهاي موجود در بازار را برآورده کند و سلامت را به ارمغان بياورد.

اين اتفاق از طريق نوآوري در فرآوري محصولات، فرآيندها، خدمات، تجهيزات و فناوري‌ها يا ايده‌هاي اثرگذاري که دسترسي آسان به بازارهاي هدف، دولت‌ها و جامعه را ممکن مي‌کند محقق مي‌شود. نوآوري در حوزه گياهان دارويي به عنوان يک ضرورت مهم و اثربخش که به بازار يا جامعه نفوذ مي کند، صورت مي‌گيرد.

ستاد توسعه علوم و فناوري گياهان دارويي و طب سنتي معاونت علمي و فناوري رياست جمهوري، با برگزاري رويدادهاي ترويجي و فرهنگي، حمايت از شرکت‌هاي دانش‌بنيان و خلاق، توسعه پژوهش‌ها و کمک به تعريف و روزآمدي استانداردهاي اين حوزه تلاش مي‌کند تا ظرفيت نهفته گياهان دارويي کشور را در مسير تحقق سلامت جامعه، ايجاد اشتغال و خلق ارزش افزوده شکوفا کند.

---

بازار

---