موارد استفاده و عوارض قرص مدروکسی پروژسترون  

مجله پزشکي دکتر سلام/مدروکسي پروژسترون از جمله قرص هايي است که در آن از هورمون هاي زنانه استفاده شده و اغلب براي درمان مشکلات جنسي و هورموني بانوان مورد استفاده قرار مي گيرد.
البته مصرف اين قرص براي برخي بانوان لا محدوديت هايي مواجه خواهد بود و حتي عوارض جبران ناپذيري را براي فرد مصزف کننده در پي خواهد داشت. در ادامه با دکتر سلام همراه باشيد.

قرص مدروکسي پروژسترون، نوعي استروژن سنتتيک است. پروژسترون يکي از هورمون هايي است که سيکل قاعدگي و تخمک گذاري را کنترل مي کند و ماهانه يک تخمک را از تخمدان ها آزاد مي کند.

پروژسترون همچنين به آماده سازي ديواره رحم براي بارداري کمک کرده و در هر ماه بعد از اينکه بارداري اتفاق نمي افتد ديواره رحم فرو ميريزد و شما پريود مي شويد.

---

بازار

---

هر آنچه بايد درباره مدروکسي پروژسترون بدانيد
مدروکسي پروژسترون نوعي هورمون زنانه (پروژستين) است. اين دارو مشابه پروژستروني است که بدن به طور طبيعي توليد مي کند و هنگام عدم استفاده کافي از آن توسط بدن جايگزين هورمون مي شود. اين دارو کاربردهاي مختلفي دارد.

در زناني که باردار نيستند و يائسگي نشده اند مدروکسي پروژستون براي معالجه خونريزي غيرطبيعي از رحم و ترميم دوره هاي قاعدگي طبيعي در زناني که چندين ماه است خونريزي نداشته اند که از آن به عنوان آمونره  ياد مي شود مورد استفاده قرار مي گيرد.

آمنوره به عنوان يکي از اختلالات قاعدگي در زنان به معني عدم خونريزي در زمان قاعدگي در خانم‌ هاي در سن باروري است. آمنوره فيزيولوژيک در زمان حاملگي و شيردهي مشاهده مي شود.

علاوه بر اين، مدروکسي پروژسترون به عنوان بخشي از درمان ترکيبي هورمون با استروژن ها براي کاهش علائم يائسگي (به عنوان مثال گرگرفتگي) استفاده مي شود. به گزارش وب ام دي، مدروکسي پروژسترون براي کاهش خطر ابتلا به سرطان رحم به درمان جايگزيني استروژن اضافه مي شود.

موارد مصرف قرص مدروکسي پروژسترون
قرص مدروکسي پروژسترون در درمان‌ سرطان‌ پستان‌ در دوران‌يائسگي‌، هيپرپلازي‌ آندومتر و نيز سندرم‌ پلي‌کيستيک‌ تخمدان‌ همين طور در درمان خونريزي هاي‌ نامنظم‌ رحم‌، به‌ عنوان‌ جانشين‌ درماني‌ هورموني‌در زنان‌ يائسه‌ و نيز ارزيابي‌ ميزان‌ توليدآندروژن‌ و استروژن‌ بکار مي‌رود.

(اصلي ترين علت مصرف مدروکسي پروژسترون تنظيم سيکل قاعدگي و بهبود اختلالات دوره هاي جنسي است. دلايل به هم ريختن دوره هاي قاعدگي و تخمک گذاري متفاوتند اما اصلي ترين علت بروز اين اختلالات بروز عدم تعادل هورموني است. )

اين اختلالات شامل  خونريزي غير طبيعي و نامنظم رحم، آمنوره (قطع شدن پريود)، اندومتريوز و خونريزي شديد و يا زماني که سلول تخم خارج از رحم در حال رشد است، مي باشد.

(از ديگر موارد استفاده از قرص مدروکسي پروژسترون مي توان به تحريک خونريزي و تخريب ديواره رحم اشاره کرد. استفاده از اين قرص براي درمان ناباروري در زنان صورت مي گيرد که همراه با آن دارو هاي ديگري نيز براي تحريک بارداري مورد استفاده قرار مي گيرد.)

تاثيرات مصرف قرص مدروکسي پروژسترون بر بارداري 

زماني اين قرص در زناني که قصد باردارشدن د ارند تجويز ميشود، معمولا به مدت 10 روز اين قرص را مصرف مي کنند. بعد از آن، بايد از 2 تا 10 روز بعد انتظار خونريزي داشته باشيد. اين روال معمولا براي خانم هايي که قصد باردار شدن دارند در ابتدا يک پريود مصنوعي توسط قرص مدروکسي پروژسترون ايجاد ميشود و بعد از آن مي تواند داروهاي محرک باروري مانند کلوميفن را شروع کرد.کلوميفن در روز سوم، چهارم و يا پنجم سيکل قاعدگي تجويز ميشود و به تخمک گذاري کمک ميکند.

همچنين اين قرص به منظم شدن پريود ها کمک کرده اما با تخمک گذاري ارتباط بهتري دارد. بطور معمول، قرص مدروکسي پروژسترون براي مدت زمان کوتاه و در شرايط خاص تجويز ميشود و بطور دائم براي زنان با قصد باردار شدن استفاده نخواهد شد. زيرا مصرف طولاني آن، خود با توقف تخمک گذاري و ضخيم شدن ديواره رحم  شده و لانه گزيني رويان با مشکل انجام خواهد شد

اگرچه اين قرص در باردار شدن کمک ميکند اما در دوران بارداري توصيه به مصرف آن نميشود. مدروکسي پروژسترون نوعي پروژسترون است که براي توقف خونريزي پريودي تجويز ميشود و وقتي دارو قطع شود، خونريزي برمي گردد.

پس اين دارو در بارداري استفاده نميشود در حاليکه شکل هاي ديگر پروژسترون ممکن است در طول بارداري استفاده شود.

مدروکسي پروژسترون منظم کردن پريود را بر عهده دارد و زن باردار مصرف آن را بايد قطع کند.

نحوه مصرف قرص مدروکسي پروژسترون

مقدار دارو و درمان بستگي به موارد استفاده و نظر پزشک دارد.

در کنترل‌ آمنوره‌ ثانويه‌، 5 – 10 mg/day به ‌مدت‌ 5 – 10 روز تجويز مي‌شود که‌ در هرزماني‌ از سيکل‌ مي‌تواند مصرف‌ شود.
درخونريزي‌ غيرفونکسيونل‌ رحم‌ mg/day 5 – 10 به‌ مدت‌ 5 – 10 روز تجويز مي‌شود که‌ از روز 16 و يا 21 سيکل‌ قاعدگي‌ بايد آغاز شود.
براي‌ تحريک‌ بروز قاعدگي ‌mg/day 10 به‌ مدت‌ 10 روز مصرف ‌مي‌شود که‌ از روز 16 سيکل‌ آغاز مي‌شود.
در کارسينوم‌ آندومتر و کليه‌ در ابتداء 400 – 1000 ميلي‌گرم‌ هفته‌اي‌ يکبار تجويزمي‌شود و مقدار نگهدارنده‌ آن‌ 400 ميلي‌گرم‌ يا بيشتر يکبار در ماه‌ مي‌باشد.
در سرطان‌ پستان‌ خانم‌هاي‌ يائسه‌mg/day 400 و در مقادير منقسم‌ مصرف‌ مي‌شود.
در آندومتريوز، mg/day 10 – 40 به‌ مدت‌ 6-9 ماه‌ مصرف‌ مي‌شود.
به‌ منظور ارزيابي‌ ترشح‌ استروژن‌آندوژن‌، به‌ ميزان‌ mg/day 10 به‌ مدت 5 – 10 روز مصرف‌ مي‌شود.
در درمان‌هيپرپلازي‌ آندومتر، mg/day 10 و به‌ مدت‌ 3 – 6 ماه‌ مصرف‌ مي‌شود.
به‌ منظور جانشين‌ درماني‌ هورموني‌ در خانم‌هاي ‌يائسه‌ 5 – 10 mg/day به‌ مدت‌ 10 – 14 روزدر اول‌ سيکل‌ قاعدگي‌ همراه‌ با تجويز توأم ‌استروژن‌ تجويز مي‌شود.

اين قرص معمولاً روزانه 10 ميلي گرم ار روز 16 سيکل قاعدگي براي 10 روز مضرف مي شود شما بايد مشکل را با پزشک خود در ميان بگذاريد زيرا هدف از درمان براي شما مشخص نيست.

عوارض و موارد منع مصرف قرص مدروکسي پروژسترون
موارد منع مصرف
بارداري، سابقه حساسيت به دارو يا اجزاء فرمولاسيون، اختلالات ترومبو آمبولي قبلي يا فعال ، بيماريهاي عروق مغزي ، سرطان پستان،خونريزي رحمي غير طبيعي، سقط فراموش شده ، اختلال کبدي

عوارض مصرف
اعصاب مرکزي: افسردگي
قلبي- عروقي: ادم،‌آمبولي ريوي، ترومبو آمبولي، ترومبو فلبيت
چشم: دوبيني ، خشکي چشم
ادراري-تناسلي: ترشح غير طبيعي،آمنوره،خونريزي ناگهاني، ديسمنوره
کبدي: يرقان کلستاتيک
متابوليک: تغيير وزن
پوست: آکنه ، آلوپسي، سفتي اطراف محل تزريق، هيرسوتيسم
ساير عوارض: حساسيت پستان، بزرگ شدن يا ترشح پستان،درد، خارش، بثورات جلدي،آبسه استريل

تهوع، استفراغ، حساس شدن سينه ها، سردرد

*اما اگر شما احساس کرديد که اين علائم بارداري است حتما به پزشک اطلاع دهيد.*
نحوه استفاده از مدروکسي پروژسترون
قبل از شروع استفاده از اين دارو و هر بار دوباره شارژ کردن آن بروشور اطلاعاتي درباره اين دارو را بخوانيد و در صورت داشتن هر گونه سوالي با پزشک يا داروساز صحبت کنيد.

اين دارو به صورت خوراکي زير نظر پزشک مصرف شود و دقت داشته باشيد برنامه درماني را با دقت دنبال کنيد و دارو را سر ساعت مشخص بخوريد. در صورت داشتن هر گونه ابهام در روند درمان بايد پزشک خود صحبت کنيد. در نظر داشته باشيد دوز دارو بر اساس شرايط پزشکي فرد و پاسخ به درمان تعيين مي شود.

براي استفاده در درمان جايگزيني هورمون با استروژن ها اين دارو را به طور معمول يک بار در روز به تعداد روزهاي تعيين شده در ماه طبق دستور پزشک مصرف کنيد.

براي درمان دوره هاي قاعدگي متوقف شده (آمنوره) و خونريزي غيرطبيعي از رحم مدروکسي پروژسترون را به طور معمول يک بار در روز به مدت 5 تا10 روز در نيمه دوم چرخه قاعدگي برنامه ريزي شده يا بر اساس دستور پزشک مصرف کنيد. خونريزي اغلب طي 3 تا 7 روز پس از قطع مصرف دارو اتفاق مي افتد.


اثرات جانبي مصرف مدروکسي پروژسترون
از عوارض ناشي مصرف مدروکسي پروژسترون مي توان به حالت تهوع، نفخ، حساسيت پستان ها، سردرد، تغيير در ترشحات واژن، نوسانات خلقي، تاري ديد، سرگيجه، خواب آلودگي و افزايش يا کاهش وزن مي توان اشاره کرد. در صورت تداوم يا تشديد هر يک از اين عوارض بلافاصله به پزشک يا داروساز خود اطلاع دهيد.

به ياد داشته باشيد پزشک با علم بروز اين عوارض اين دارو را براي شما تجويز کرده، بنابراين وي تشخيص داده منفعت مصرف اين دارو براي شما بيش از عوارض آن است. البته در نظر داشته باشيد بسياري از افراد هم اين دارو را مصرف مي کنند ممکن است هيچ گونه عارضه جانبي را تجربه نکنند.

در صورت بروز هر يک از اين عوارض جانبي جدي مانند خونريزي غيرمعمول واژن (به عنوان مثال، لکه بيني، خونريزي)، تغييرات ذهني / خلقي (به عنوان مثال، افسردگي و از دست دادن حافظه)، تورم دست ها / پاها، تکرر ادرار/ سوزش / ادرار دردناک، توده هاي پستان، بروز لکه هاي تيره روي پوست يا صورت، زردي چشم / پوست، خستگي غيرمعمول بلافاصله به پزشک مراجعه کنيد.

مدروکسي پروژسترون به ندرت باعث ايجاد مشکلات بسيار جدي (به احتمال زياد کشنده) از لخته هاي خون (به عنوان مثال، حمله قلبي، سکته، لخته شدن خون در ريه ها يا پاها، نابينايي) مي شود، بنابراين در صورت مشاهده هر يک از موارد زير بلافاصله به دنبال مراقبت پزشکي باشيد:

درد قفسه سينه / فک / بازوي چپ، ضعف در يک سمت بدن، اختلال در گفتار، تغييرات ناگهاني بينايي (به عنوان مثال، تاري ديد / دوبيني، از دست دادن بينايي و برآمدگي چشم)، گيجي، سردرد شديد ناگهاني، سرگيجه شديد، غش کردن، مشکل تنفسي، سرفه خونين، درد / قرمزي / تورم / ضعف بازوها / پاها، درد/ تورمي که در اثر لمس گرما است.

بروز واکنش آلرژيک بسيار جدي نسبت به مدروکسي پروژسترون نادر است. با اين حال، در صورت مشاهده علائم هر يک از علائم واکنش آلرژيک جدي مانند بثورات پوستي، خارش/ تورم (به ويژه در صورت / زبان / گلو)، سرگيجه شديد و مشکل تنفسي بلافاصله به پزشک مراجعه کنيد.

اين فهرست کاملي از عوارض جانبي احتمالي مصرف مدروکسي پروژسترون نيست، بنابراين در صورت مشاهده ساير عوارض در پي مصرف اين دارو با پزشک يا داروساز خود مشورت کنيد.

موارد احتياط درباره مصرف مدروکسي پروژسترون
قبل از مصرف مدروکسي پروژسترون در صورت داشتن حساسيت و آلرژي نسبت به اين دارو پزشک را در جريان قرار دهيد. برخي از مارک هاي کانادايي اين محصول حاوي مواد غيرفعال است که مي تواند باعث بروز واکنش هاي آلرژيک يا بروز ساير مشکلات شود.

برخي از افرادي که نسبت به بادام زميني حساسيت دارند ممکن است نسبت به مصرف اين دارو نيز حساسيت داشته باشند، بنابراين براي اطمينان خاطر با پزشک خود مشورت کنيد.

در صورت داشتن بيماري خاص از اين دارو استفاده نمي شود. در صورت وجود مواردي مانند لخته شدن خون، سابقه خونريزي در مغز، بيماري کبد، سرطان پستان يا ساير اندام هاي زنانه، خونريزي واژينال به علت نامشخص، از دست دادن بارداري با برخي بافت باقي مانده در رحم (“سقط جنين از دست رفته”)، سکته مغزي يا حمله قلبي اخير (در عرض 1 سال) قبل از استفاده از اين دارو با پزشک يا داروساز خود مشورت کنيد.

قبل از استفاده از اين دارو حتما درباره سابقه پزشکي خود به ويژه درباره سابقه پزشکي خانوادگي (توده هاي پستان و سرطان)، بيماري کليوي، چاقي، بيماري قلبي (به عنوان مثال، حملات قلبي گذشته، بيماري عروق کرونر و نارسايي احتقاني قلب)، فشار خون بالا، تشنج، سردردهاي ميگرني، آسم، سطح کلسترول / چربي خون بالا، افسردگي، ديابت و سکته هاي مغزي با پزشک خود صحبت کنيد.

اين دارو ممکن است باعث سرگيجه يا خواب آلودگي شود کع مصرف الکل يا ماري جوانا مي تواند باعث تشديد آن شود، بنابراين تا زمان به دست آوردن هوشياري کامل از انجام کارهايي مانند رانندگي با کار با ماشين آلان سنگين خودداري کنيد. حتي مصرف نوشيدني هاي حاوي الکل را محدود يا قطع کنيد. در صورت استفاده از ماري جوانا نيز به پزشک اطلاع دهيد.

در صورت جراحي يا مدت طولاني نشستن روي صندلي يا دراز کشيدن روي تخت (مانند هواپيما در پروازهاي طولاني) پيش از اين به پزشک خود اطلاع دهيد. به دليل افزايش خطر لخته شدن خون شايد لازم باشد مصرف دارو را براي مدتي قطع کنيد يا اقدامات احتياطي ويژه اي انجام دهيد.

سيگار نکشيد زيرا سيگار کشيدن همراه با مصرف اين دارو خطر سکته مغزي، لخته شدن خون، فشار خون بالا و حملات قلبي را افزايش مي دهد.

اين دارو احتمال مي رود باعث ايجاد لکه ها يا حتي لکه هاي تيره در پوست صورت و پوست شود و نور خورشيد ممکن است اين اثر را تشديد کند، بنابراين زمان سپري شدن در آفتاب را کاهش دهيد، از دستگاه هاي سولار و چراغ هاي خورشيدي پرهيز کنيد و در فضاي باز از ضدآفتاب استفاده کنيد و لباس محافظ بپوشيد.

اين دارو نبايد در دوران بارداري به ويژه در 4 ماه نخست بارداري استفاده شود زيرا به نوزاد تازه متولد شده آسيب مي رساند. در صورت بارداري يا تصور اينکه باردار هستيد بلافاصله به پزشک خود اطلاع دهيد. اين دارو به شير مادر منتقل مي شود، بنابراين قبل از شيردهي با پزشک خود مشورت کنيد.


فعل و انفعالات مدروکسي پروژسترون
تداخلات دارويي نحوه عملکرد داروها را تغيير مي دهد يا باعث افزايش خطر بروز عوارض جانبي جدي مي شود. اين سند شامل همه تداخلات دارويي احتمالي نيست. فهرستي از تمام محصولاتي که استفاده مي کنيد (از جمله داروهاي بدون نسخه و محصولات گياهي) تهيه کنيد و آن را با پزشک و داروساز خود به اشتراک بگذاريد. در نظر داشته باشيد بدون تاييد پزشک دوز داروها را شروع، متوقف يا تغيير ندهيد.

برخي از داروهايي که با مدروکسي پروژسترون تداخل ايجاد مي کنند عبارتند از: آمينوگلوتتيميد، داروهايي که روي آنزيم هاي کبدي تاثير مي گذارند و باعث از بين رفتن مدروکسي پروژسترون از بدن مي شوند (مانند ريفامپين، خار مريم، ضد قارچ هاي آزول از جمله ايتراکونازول، داروهاي ضد تشنج خاص از جمله کاربامازپين / فنوباربيتال / فني توئين)

علاوه بر اين، اين دارو مي تواند بر نتايج برخي آزمايش ها نيز تاثير بگذارد، بنابراين اطمينان حاصل کنيد پرسنل آزمايشگاه و کليه پزشکان از استفاده شما از اين دارو مطلع هستند.

مصرف بيش از حد مدروکسي پروژسترون
اگر کسي بيش از حد مدروکسي پروژسترون مصرف کرده و علائم جدي مانند از دست دادن يا مشکل تنفسي دارد با اورژانس تماس بگيريد. علائم مصرف بيش از حد آن ممکن است همراه با حالت تهوع و استفراغ شديد نيز باشد. دقت داشته باشيد اين دارو توسط پزشک براي شما تجويز شده است، بنابراين از تجويز آن براي ديگران خودداري کنيد.

به صورت منظم و دوره اي به پزشک براي بررسي و کنترل بيماري و علائم به پزشک مراجعه کنيد. بايد به صورت کامل از نظر جسمي مورد معاينه قرار گيريد که شامل اندازه گيري فشار خون و معاينات پستان / لگن در فواصل منظم (مانند سالي يک بار) يا طبق دستور پزشک باشد. دستورالعمل هاي پزشک خود را در مورد چگونگي معاينه پستان هاي خود و گزارش بلافاصله توده ها دنبال کنيد، همچنين بايد به طور مرتب از نظر سرطان دهانه رحم (به عنوان مثال با انجام آزمايش پاپ اسمير) مورد غربالگري قرار گيريد و با توجه به تعيين پزشک ماموگرافي دوره اي انجام دهيد.


دوز از دست رفته مدروکسي پروژسترون
در صورت فراموشي دوز مصرفي بايد به محض يادآوري آن را مصرف کنيد، اما اگر نزديک به زمان مصرف دوز بعدي باشد بايد از مصرف دوز فراموش شده صرف نظر کنيد و دوز بعدي را در زمان معين مصرف کنيد.  دقت داشته باشيد براي دوز فراموش شده اندازه دارو را افزايش ندهيد.

نحوه نگهداري مدروکسي پروژسترون
مدروکسي پروژسترون در دماي اتاق بين 59 تا 86 درجه فارنهايت معادل 15 تا 30 درجه سانتيگراد دور از نور و رطوبت نگهداري شود. در حمام و محل مرطوب نيز نبايد نگهداري نشود در ضمن همه داروها را از دسترس کودکان و حيوانات خانگي دور نگه داريد.

داروها را داخل چا توالت و فاضلاب نريزيد مگر اينکه اجازه انجام اين کار را داشته باشيد. مدروکسي پروژسترون را به درستي منقضي کنيد. براي کسب اطلاعات بيشتر در مورد نحوه دور ريختن دارو با خيال راحت با داروساز يا شرکت محلي دفع زباله مشورت کنيد.

قرص مدروکسي پروژسترون از جمله دارو هاي هورموني است که مصرف آن بدون تجويز پزشک اصلا توصيه نمي شود. بطور کلي به دليل اينکه مصرف دارو هاي هورموني بر روي ترشح هورمون ها در بدن تاثير مي گذارند عوارضي را براي سلامت شما در پي خواهند داشت. پس لازم است تا مصرف آنها تحت نظر پزشک متخصص صورت پذيرد.

به پيج اينستاگرامي «آخرين خبر» بپيونديد
instagram.com/akharinkhabar