چگونه با شب ادراری کودکان برخورد کنیم؟

باشگاه خبرنگاران/يک متخصص کليه و مجاري ادراري گفت: کنترل ادرار و رفع شب ادراري کودکان با همکاري والدين قابل درمان است.
کاظم فروتن، جراح و متخصص کليه و مجاري ادراري با اشاره به اينکه پدر و مادرها بايد بدانند شب ادراري موضوع نادري نبوده و فقط مختص فرزند آنها نيست، اظهار کرد: شب ادراري يک بحث شايع و درمانپذير است. ۱۵ درصد بچههاي پنج ساله ما شب ادراري دارند، حتي پنج درصد بچههايي که به ۱۰ سال ميرسند و يک درصد بالغين هم شب ادراري دارند، لذا براي درمان، والدين بايد خود را دردمند کوک دانسته و براي بهبودي با او همکاري کنند.
او افزود: شب ادراري با ادرار کردن در شب متفاوت است، يک وقت مرتب شب بلند ميشويم و ادرار ميکنيم که اين يک بحث پزشکي است، اما اينکه فرد ناآگاهانه خيس ميکند اين شب ادراري است.
اين متخصص کليه ادامه داد: شب ادراري هم به اوليه و ثانويه تقسيم ميشود. اوليه يعني از وقتي کودک را از پوشک گرفتند خيس ميکرده و ثانويه يعني اينکه فرد خشک بوده، ولي بعد دچار شب ادراري ميشود، اما هر شب ادراري که ثانويه است يا در بزرگسالي است يا فرد در روز خودش را کنترل نميکند و يا در ادرار کردن مشکل دارد همه جزء موارد پزشکي است.
اين پزشک متخصص در خصوص شب ادراريهاي ساده گفت: مشکلي که داريم اين است که ما فکر ميکنيم بچه آگاهانه و از روي لجبازي اين کار را ميکند و او را تحقير و تنبيه ميکنيم، در حاليکه کنترل ادرار هم مثل راه رفتن يک فرآيند و يک سير تکاملي است و بايد منتظر باشيم تا اين رشد و تکامل شکل بگيرد، چون در برخي اين تکامل ديرتر شکل ميگيرد.
او تاکيد کرد: در صورت شب ادراري، والدين بايد صبر و تحمل داشته و براي رختخواب خشک بچه هم تشويق داشته باشند، والدين بايد قبول کنند براي تکامل سيستم عصبي و فعال شدن مغز براي مهار ادرار در شب بايد به او کمک کنيم.
شب ادراري، عارضه اي ژنتيکي
فروتن تصريح کرد: شب ادراري بايد يک راز بين والدين و فرزند باشد، نه اينکه همه جا اين موضوع را مطرح کنند تا باعث خجالت بچه شوند و اعتماد به نفس او را از بين ببرند، چون او بيشتر از والدين از اين موضوع رنج ميبرد، همچنين اين موضوع به ژنتيک افراد هم بستگي دارد. آمارها نشان ميدهد، پدرو مادرهايي که شب ادراري داشتند ۷۰ درصد در فرزندانشان هم اين مشکل وجود خواهد داشت.
او ادامه داد: وقتي زمان کنترل ادرار در کودکي فرا ميرسد اگر يک سري مهارتها را به بچه ياد بدهيم اين مهار بهتر اتفاق ميافتد. در واقع مثلث شب ادراري سه رأس دارد که در رأسهاي پائين والدين و فرزند و در مثلث بالا درمانگر قرار ميگيرند.
اين متخصص کليه افزود: براي درمان همه بايد به هم کمک کنيم، يکي از مشکلات در اين درمان اين است که برخي درمانگران براي حل اين مشکل به جاي بچه با پدر و مادرها صحبت ميکنند، در حاليکه شرط درمان اين مشکل اين است که با بچه ارتباط برقرار کرده و او را تشويق کنيم.
فروتن با تأکيد بر اينکه عموما دوره درمان ما يک دوره چهارماهه است، بيان کرد: کودک عموما در اين زمان مهارتش را به دست ميآورد، والدين هم بايد قبول کنند که با اين کودک همراهي و همدلي کنند. يکي از توصيههاي ما در اين حوزه به کودک اين است که از غروب به بعد مواد خوراکي شور و ادرارآور نخورد و والدين نيز خوراکيهايي که طبع سرد دارند به کودک ندهند، برعکس کشمش، گردو و موز بخورد و اگر در ميهماني همه دارند مثلا هندوانه يا نوشابه ميخورند بچه را از بقيه جدا نکنيد و به او بگوئيد سهم خودت را براي فردا نگهدار تا احساس بدي پيدا نکند.
اين پزشک متخصص کليه يادآوري کرد: کودک بايد شب، قبل از خواب حتما به دستشويي برود و مادر هم قبل از ساعتي که فرزندش عموما در خواب ادرار ميکند او را براي رفتن به دستشويي از خواب بيدار کند. ميتوانيم با تهيه جدولي شبهاي خشک و خيس او را مشخص کرده تا هم معلوم شود بچه چه روندي دارد و تشويق شود و هم اينکه اين جدول را براي نشان دادن وضعيت کودک در زمان معاينه به درمانگر ارائه دهند تا مشخص شود در آن شبها دليل اين شب ادراري چه بوده است.
او بيان کرد: اولين قدم رفتاردرماني است و اگر باز مشکل حل نشد، به سمت دارودرماني رفته و به تدريج آن را کم ميکنيم.
فروتن در خصوص شب ادراري ثانويه هم توضيح داد: اين نوع شب ادراري نيز عموما به دليل اختلافات خانوادگي و مشکلات زندگي است که بر روي بچهها تأثير ميگذارد، شب ادراري که به دليل مشکلات ساختاري و بيماري زمينهاي نيست قطعا در هر سني قابل درمان است.