کرونا/ عبور از درد‌های عضلانی ناشی از کرونا

البته در بسياري از بيماران، درد‌هاي عضلاني شديد در ناحيه شانه، کمر و پشت ساق پا حدود يک هفته تا ۱۰ روز ادامه دارد، ولي برخي مبتلايان پس از بهبود تا بيش از يک ماه با اين درد‌ها دست و پنجه نرم مي‌کنند. درد‌هاي عضلاني به‌عنوان يک عارضه تاييدشده براي کوويد - ۱۹ شناخته مي‌شود تا جايي که برخي از افرادي که ناقل کرونا هستند و درد عضلاني کمي دارند نيز بايد خود را قرنطينه کنند تا باعث انتقال بيماري به ساير افراد نشوند.

در ادامه پاي صحبت‌هاي وديعه موثقي، فيزيوتراپيست و رئيس انجمن فيزيوتراپي شعبه اصفهان مي‌نشينيم تا از راهکار‌هاي کاهش و کنترل اين عارضه در مبتلايان به کوويد-۱۹ بيشتر بدانيم.

چند درصد از مبتلايان دچار درد عضلانى مى‌شوند؟

وقتي بيمار مبتلا به کوويد-۱۹ مي‌شود بستگي دارد سطح ابتلايش چگونه باشد. اگر اين ابتلا به‌صورت درگيري عضلاني و همراه با درد و خستگي عضلات باشد، معمولا عضلات در ناحيه گردن، زير قفسه سينه، کمر و عضلات ساق پا را درگير مي‌کند. گاهي اين درد‌ها آن‌قدر شديد است که حتي تغيير وضعيت در تختخواب هم براي بيمار سخت مي‌شود. به‌علاوه بيمار به‌واسطه اين درد‌ها ممکن است مدتي نتواند حرکت مناسبي داشته باشد و بيشتر در حالت بستري باشد و به اين ترتيب پس از گذشت دوره بيماري با ضعف عضلاني مواجه خواهد شد. بر اين اساس، بيمار پس از گذشت دوران نقاهت کرونا به بازتواني و تقويت عضلات مبتلا به‌ويژه عضلات ناحيه پشتي، گردني، عضلات ساق پا و اطراف زانو نياز خواهد داشت.

کدام عضلات معمولا پس از ابتلا درگير مى‌شود؟

اگر طي ابتلا به کوويد- ۱۹، عضلات درگير شود معمولا عضلات زير قفسه سينه، عضلات پشتي و کمري و بعد ساق پا درگير مي‌شود. ولي اگر درگيري اصلي ريوي و با بستري در بيمارستان همراه باشد، اولين جايي که درگير مي‌شود عضلات ريوي و عضلات بلع است که بايد اين عضلات ابتدا بازتواني شوند تا بيمار بتواند حجم تنفسي‌اش را دوباره به‌دست آورد. سپس اگر بيمار درگيري اندام تحتاني و فوقاني را داشت براي راه‌رفتن و برداشتن اجسام به تقويت عضلات اين نواحي نياز خواهد داشت.

چرا درد عضلاني تا دو ماه پس از بهبود تداوم دارد؟

وقتي در اين بيماري مشکلات عفونت و تنفسي را داريم و سطح اکسيژن بيمار پايين مي‌آيد و همزمان دچار التهاب سلولي مي‌شود تمام سيستم عصبي عضلاني بيمار درگير مي‌شود و براي اين‌که اين ترميم صورت بگيرد و سطح اکسيژن و حجم تنفس بيمار به اندازه مناسب برسد به زمان نياز خواهد بود.

ما براي تمام کار‌ها از جمله يک راه رفتن ساده و برداشتن اجسام نياز به اين داريم که عضلات‌مان، اکسيژن مناسب را در اختيار داشته باشند. به بيان ديگر، ترميم آسيب‌هايي که عضلات و ريه‌ها طي بيماري با آن مواجه بوده به دوران طولاني‌تري نياز دارد. به‌ويژه زماني که بيمار، مشکلات تعادلي و التهابي داشته باشد به زمان بيشتري براي بهبودي نياز خواهد بود.

«رابدوميلوزيس» چه عارضه‌اى است و چرا در مبتلايان بروز مى‌کند؟

درباره رابدوميلوزيس يا برهم‌خوردن تعادل سيستم اسکلتي عضلاني و فروپاشي ماهيچه‌هاي حرکتي طي ابتلا به کوويد-۱۹ بايد توجه داشت به‌دنبال آلودگي با ويروس کرونا، التهاب سلول‌هاي عصبي عضلاني اتفاق مي‌افتد و سلول‌هاي عصبي و اسکلتي عضلاني دچار آسيب مي‌شوند و تخريب اتفاق مي‌افتد. به اين ترتيب ممکن است ما در يک‌جا با لاغري شديد عضله و جاي ديگر با التهاب و گرفتگي عضلاني در بيمار مواجه باشيم.

آيا با ورزش مى‌توان درد عضلانى را کاهش داد؟

بسيار مهم است که تعادل سيستم اسکلتي عضلاني تحت‌نظر فيزيوتراپيست دوباره ايجاد شود و عضلاتي که ضعيف و لاغر شده‌اند دوباره بازآموزي شوند و عضلاتي که دچار گرفتگي شده‌اند نيز آزاد شوند و تعادل بين تمام عضلات و سيستم اسکلتي و عصبي برقرار شود.

بر اين اساس، ابتدا بايد سيستم اسکلتي عضلاني بيمار بررسي شود و نفاط ضعف و قوت بيمار مشخص شود. با توجه به سن، توانايي و شرايط فيزيکي بيمار ورزش‌هايي براي تقويت سيستم اسکلتي و عضلاني‌اش توصيه مي‌شود.

چه ورزش‌هايى براى اين منظور بايد انجام شود؟

نسخه ورزشي هر بيمار با توجه به سن، شرايط کاري و بافت عضلاني‌اش داده مي‌شود، ولي به‌صورت کلي ورزش‌هاي ملايم بدون ايجاد خستگي و تعداد ۱۰ تا ۱۵ بار و حداکثر ۲ تا ۳ مرتبه در روز بايد انجام شود. بيشتر بايد از حرکات کششي نرم و تکرار ملايم هر حرکت و به‌صورت راه‌ رفتن ملايم و خم و راست‌شدن روي پاشنه و پنجه قرارگرفتن بهره گرفته شود تا بيمار به‌ تدريج به‌حالت عادي برگردد. ولي اين روند، زمانبر است و طي دوره درمان فيزيوتراپي بايد حواس‌مان به وضعيت روحي، تعادل بيمار، تغذيه مناسب و مصرف آب کافي بيمار باشد.