اختلال دوقطبی چیست و چه علائمی دارد؟

آنا/اختلال دوقطبي يا بايپولار نوعي از اختلالات عصبي است که فرد در آن حالات شيدايي شديد را تجربه ميکند و ممکن است دست به کارهايي با ريسک بالا بزند.
اختلال دوقطبي يا بايپولار نوعي از اختلالات اعصاب است که در آن فرد حالات شديد افسردگي و حالات شديد شيدايي را تجربه ميکند. در دوران شيدايي فرد مبتلا به اختلال دو قطبي مراحلي از انرژي بسيار بالا را تجربه ميکند که ممکن است اقدامات هيجاني و غيرعادي انجام دهد.
اين نوع از فعاليتهاي غيرعادي با کنش بيش از حد و به همراه ناتواني از عملکردهاي روزمره نمود پيدا ميکند. ناتوانيهايي افسارگسيخته که منجر به آسيب به روابط فرد با ديگران، از دست دادن شغل يا فعاليتهاي تحصيلي ميشود و حالات شيدايي ممکن است سبب شود فرد خودکشي کند.
انواع اختلال دوقطبي
اختلال بايپولار يا دوقطبي انواع مختلفي دارد و حالات آن در زنان و مردان متفاوت است. يکي از انواع اين اختلال بايپولار نوع يک است که در آن فرد در بازههاي زماني يک هفته به بالا دچار دورههاي شيدايي ميشود، در اين مدت امکان تجربه حالات افسردگي وجود دارد اما بيماراني که يک دوره کامل از احساسات شيدايي را تجربه کردهاند نيز مشاهده شدهاند. اما اين تجربيات شيدايي تا جايي که فرد را به بستري بکشاند شدت داشتهاند.
نوع دوم اختلال دوقطبي از تجربه نوعي خفيفتر از حالات شيدايي شناخته ميشود. افراد افسردهاي که حتي يک بار در زندگي خود حالات شيدايي خفيف را تجربه کرده باشند يا امکان تجربه آن را با توجه به حالات رواني کنوني خود دارند، اختلال دوقطبي نوع دوم محسوب مي شوند. ويژگي اين اختلال هيپومانيا يا همان حالت خفيف شيدايي است که حداقل چهار روز متوالي طول کشيده باشد.
همچنين نوعي از بايپولار شناخته شده است که در آن افراد تغييرات متدوال خلقي از افسردگي به شيدايي يا از هر کدام اين حالات به حالت هنجار رواني دارند، اين تغييرات روحي مکرر در فرد را اختلال خلقي يا خلق ادواري ميگويند.
بروز اختلال دوقطبي در مردان و زنان
شيوع اين اختلال در مردان و زنان يکسان است و متوسط سن بروز علائم اين بيماري در زنان و مردان حدود ۲۵ سالگي است منتهي ممکن است در برخي از بيماران اختلال از کودکي بروز پيدا کند. ديده شده است که بيماراني در اواخر عمر را نشان ميدهند که مربوط به اختلال دوقطبي است. به طور کلي اختلال دو قطبي يک بيماري مزمن است و فرد بايد تا آخر عمر تحت نظارت باشد.
حالت شيدايي چگونه تجربهاي است؟
اکثر بيماراني که حالت شيدايي خود را براي رواندرمانگران تشريح کردهاند آن را با سرخوشي تعريف ميکنند. نوعي خودبزرگبيني فرد را احاطه ميکند و فرد اعتماد به نفس بالائي را تجربه ميکند، مانند آنکه بخواهد و احساس کند که مي تواند هر کاري را انجام دهد. با اين وجود کجخلقي رفتار غالب فرد در دوره شيدايي است. نياز بيمار افسردهاي که دوران شيدايي را تجربه ميکند به خواب کم ميشود و اغلب پرحرف است. تمرکز در اين افراد کاهش چشمگيري پيدا ميکند و براحتي حواس آنها پرت ميشود. اين افراد دست به ريسکهاي خطرناکي ميزنند و عمدتا اقداماتي را انجام ميدهند که براي خودشان و ديگران دردسرساز ميشود.
ذهن يک فرد شيدا بيشتر از آنکه بتواند ابراز کند تخيل يا فعاليت دارد، بنابراين مدام از موضوعي به موضوعات ديگر ميپرد. نميتواند سخنان منسجمي بزند و اما در برابر مقاومتي که ديگران ممکن است در برابر نظراتش داشته باشند، پرخاشگر است.
علت ابتلا به اختلال دوقطبي چيست؟
تحقيقات نشان داده است که علت عمده ابتلا به اين اختلال ژنتيک است. بسياري از کساني که مبتلا به اين اختلال بودند سابقه بيماري در خانواده آنها وجود داشته است. تحقيقات نشان ميدهد که بسامد اختلالات روحي در خانوادههايي که بيمار بايپولار داشتهاند بيشتر است.
درمان اختلال دوقطبي چگونه است؟
تحقيقات نشان داده است که هر نوع فعاليت روان درماني بر بيمار يا خانواده و نزديکان او سبب افزايش ثبات روحي ميشود. معمولا اين درمانها تحت نظارت روانپزشک صورت ميگيرد تا اثر رواندرماني و دارودرماني در کنار هم سنجيده شوند.