تقویم تاریخ/ اشغال ایران توسط متفقین در جریان جنگ جهانی دوم سال 1320

راسخون/ از اواخر سال 1309 ش رضاخان روابط نزدیکی را با آلمان پایه‏ گذاری کرد تا بتواند تهدیدات انگلستان و روسیه را خنثی کند. این روابط با شروع جنگ جهانی دوم گرم‏تر شد. رضاشاه صدها آلمانی را دعوت کرد تا به عنوان مستشار و متخصص در سازمان‏های دولتی و به ویژه در ارتش خدمت کنند.
در سال 1320 ش و در بحبوحه جنگ جهانی دوم هنگامی که رضاخان تقاضای شوروی و انگلستان را برای اخراج آلمانی‏ها از ایران رد کرد این دولت‏ها با هماهنگی کامل، تصمیم گرفتند سرزمین ایران را اشغال کنند.
سرانجام در بامداد سوم شهریور 1320 ش، سفیران انگلیس و شوروی به طور جداگانه یادداشت‏هایی تسلیم دولت ایران نمودند. در این یادداشت اعلام شده بود که چون دولت ایران در مقابل متفقین و درخواست‏های آنان مبنی بر عدم همکاری با مستشاران آلمانی و به خدمت گرفتن جاسوسان آن کشور، سیاست مبهمی در پیش گرفته و در اخراج عُمّال آلمان، اقدامی نکرده است، ارتش‏های شوروی و انگلیس وارد ایران شده و مشغول پیشروی هستند.
شوروی، شمال، و انگلیس، جنوب ایران را متصرف شد. مرز این دو بخش، خطی فرضی بود که از میان تهران می‏گذشت و خود تهران هم در اشغال هر دو طرف بود.
رضاخان در ابتدا تصمیم به مقاومت گرفت اما چون فاقد پایگاه اجتماعی، سیاسی و فرهنگی بود و مردم از عملکرد مستبدانه و سیاست‏های او ناراضی بودند، نتوانست در برابر بیگانگان دوام بیاورد. بنابراین حکومت دیکتاتوری شانزده ساله رضاشاه تحت فشار اشغال‏گران فرو ریخت و او مجبور به استعفا و خروج از کشور شد.
ورود نیروهای متفق به ایران در حالی صورت گرفت که دولت ایران، پیش از آن، نسبت به جنگ جهانی دوم، اعلام بی‏طرفی کرده بود. با این حال، اشغالگران روسی و انگلیسی، بدون توجه به این امر، قسمت‏های وسیعی از خاک کشور را اشغال نمودند و مصائب بی‏شماری برای مردم به وجود آوردند. در چنین شرایطی به یکباره، زبان‏های بسته باز شد و گلوهای گرفته، به نفس کشیدن افتاد.

---

بازار

---

بازار انتقاد از اوضاع گذشته رواج یافت و پس از سال‏ها سکوت مرگبار، حملات به حکومت سراسر دیکتاتوری شانزده ساله رضاخانی آغاز شد. اشغال ایران که از سوم شهریور سال 1320، با تهاجم نیروهای انگلیس و شوروی از جنوب و شمال صورت گرفته بود، تا پایان جنگ در سال 1324، ادامه یافت.

به پیج اینستاگرامی «آخرین خبر» بپیوندید
instagram.com/akharinkhabar