مارماهی دهن گشاد؛ موجودی عجیب با دهانی بزرگ تر از بدن که در دریای بوشهر دیده شد
آخرین خبر/ مارماهی گلپر (یا دهن گشاد) (Eurypharynx pelecanoides) یک نوع مارماهی اعماق دریا است که تنها عضو شناختهشده از جنس Eurypharynx و خانواده Eurypharyngidae میباشد. این ماهی به گروه ساکوفارینگ فرمها تعلق دارد که در گذشته بهطور جداگانه در یک راسته قرار میگرفتند، اما اکنون بهعنوان مارماهی واقعی در راسته Anguilliformes شناخته میشود. این مارماهی به نامهای مختلفی از جمله مارماهی گلپر، مارماهی پلیکان، و مارماهی دهان چتر شناخته میشود.
ویژگیهای فیزیکی مارماهی گلپر
زیباییشناسی مارماهی گلپر به دلیل شکنندگی بدن آنها بسیار دشوار است، زیرا وقتی از اعماق دریا خارج میشوند، تحت فشار زیادی قرار میگیرند و بدنشان آسیب میبیند. با این حال، ویژگیهای فیزیکی خاصی در نمونههای مطالعهشده شناسایی شده است.
مارماهی گلپر در مناطق معتدل و گرمسیری اقیانوسهای مختلف یافت شده است. در شمال اقیانوس اطلس، این ماهی در عمقهایی بین ۵۰۰ تا ۳۰۰۰ متر زندگی میکند. یک نمونه از کانادا در تنگه دیویس در عمق ۱۱۳۶ تا ۱۱۵۴ متر پیدا شده و در سواحل گرینلند نیز یافت شده است. اخیراً مارماهی گلپر در نزدیکی سواحل پرتغال و جزایر هاوایی نیز مشاهده شده است.
عادات و سبک زندگی مارماهی گلپر
مارماهی گلپر برای زنده ماندن در محیطهایی که غذا در آنجا کم است، سازگاریها و الگوهای تغذیهای خاصی را توسعه داده است. تحقیقات اخیر نشان داده است که این ماهیها فعالانه برای یافتن غذا تلاش میکنند و بهطور منفعلانه منتظر نمیمانند تا طعمه به دهان آنها بیفتد. به گزارش راز بقا فرضیهای وجود دارد که آنها از روش تغذیه جهشی برای بلعیدن طعمههای خود استفاده میکنند. علاوه بر این، معده آنها میتواند به اندازهای بزرگ شود که غذاهای بزرگ را در خود جای دهد، هرچند آنالیز محتویات معده نشان میدهد که غذای اصلی آنها عمدتاً شامل سختپوستان کوچک است. علیرغم اندازه بزرگ دهان که حدود یکچهارم طول بدن ماهی را تشکیل میدهد، دندانهای آنها بسیار کوچک هستند و این با رژیم غذایی معمولی ماهیهای بزرگ سازگار نیست.
۱۰ موجود شگفتانگیز از اعماق دریا که انگار از فضا آمدهاند؛ از خر خاکی تا کرم زامبی!
گربه ماهی راهرونده؛ ماهی عجیبی که روی خشکی راه میرود و آمریکا آن را تحریم کرده است!
مارماهی الکتریکی؛ موجودی که با برق طعمه را بیهوش میکند و باعث اختراع باتری شد
ماهی لینکاد؛ ماهی غولپیکری که گوشتش آبی است و هر کیلو ۳ میلیارد قیمت دارد!
دهان بزرگ ممکن است یک سازگاری باشد که به مارماهی گلپر کمک میکند تا در زمان کمبود غذا بتواند تنوع بیشتری از طعمهها را مصرف کند. این ماهی میتواند با دهان بسته وارد گروههای بزرگی از میگو یا دیگر سختپوستان شود و بههنگام نزدیک شدن به طعمه، دهان خود را بهطور وسیعی باز کند و آنها را بلعد.
مارماهی گلپر همچنین از سرپایان (مثل ماهیهای مرکب) و دیگر بیمهرگان کوچک تغذیه میکند. به گزارش راز بقا وقتی ماهی طعمه خود را در دهان عظیمش میبلعد، مقدار زیادی آب نیز به همراه آن وارد دهانش میشود که سپس بهطور آهسته از شکافهای آبشش خارج میشود. خود مارماهی گلپر توسط ماهیان لانست و دیگر شکارچیان اعماق دریا شکار میشود.
تولیدمثل مارماهی گلپر
اطلاعات زیادی درباره عادات تولیدمثل مارماهی گلپر در دسترس نیست. همانند دیگر مارماهیها، وقتی مارماهی گلپر بهتازگی متولد میشود، در مرحله لپتوسفالوس قرار دارد که بهمعنای بسیار باریک و شفاف بودن است. آنها تا رسیدن به مرحله نوجوانی، اندامهای بدن بسیار کوچکی دارند و حتی فاقد گلبولهای قرمز خون هستند. وقتی به بلوغ میرسند، نرها تغییراتی را تجربه میکنند که باعث بزرگ شدن اندامهای بویایی آنها میشود و دندانها و فکها شروع به تحلیل رفتن میکنند. این تغییرات نشاندهنده این است که نرها ممکن است از فرومونهایی که توسط مادهها ترشح میشود، برای یافتن شریکهای خود استفاده کنند.
بسیاری از محققان معتقدند که این مارماهیها بلافاصله پس از تولیدمثل میمیرند. تولیدمثل در مراحل پایانی زندگی بهعنوان یک استراتژی برای افزایش احتمال بقا در نسلهای بعدی تصور میشود.
ارتباط با انسانها
بیشتر آنچه که در مورد مارماهی گلپر شناخته شده، بهدلیل عمق زندگی آنها، از طریق نمونههایی است که بهطور تصادفی در تورهای ماهیگیری اعماق دریا گرفتار شدهاند. به گزارش راز بقا از سال ۱۹۷۰ تاکنون، صدها نمونه از این ماهی توسط ماهیگیران در اقیانوس اطلس صید شده است. در اکتبر ۲۰۱۸، اولین مشاهده مستقیم از مارماهی گلپر توسط گروهی از محققان در نزدیکی آزور انجام شد. در این تحقیق، تیم مشاهده کرد که این ماهی بهطور مداوم در حال حرکت در ستون آب است تا طعمهای پیدا کند. در سپتامبر ۲۰۱۸، تیم E/V Nautilus نیز مشاهده کرد که یک مارماهی گلپر نوجوان دهان خود را برای شکار طعمه در منطقه یادبود ملی دریایی پاپاهانائوموکوآکئا (PMNM) باد میکند. تا پیش از این تحقیقات اخیر، رفتار مارماهی گلپر بهطور کامل مورد بررسی قرار نگرفته بود.