گوناگون/ مساجد کویت؛ از میراث سنتی تا تجلی معماری ایرانی

 معماری هندی هم نتیجه تعامل نزدیک بازرگانان کویتی و کارگران کشتی‌های تجاری بود که برای انتقال کالا به مناطقی از هند سفر می‌کردند، این افراد در تعاملات روزمره با جزئیات فرهنگ و تمدن هندی در معماری، هنر، غذا و بازارهای هندی آشنا می‌شدند.

در زمینه تأثیرپذیری از فرهنگ ایرانی و فارسی نیز باید گفت معماری ایرانی در کویت تحت تأثیر تلاش کارگران ساختمانی ایرانی بوده است که در شکل‌دهی به معماری ساختمان‌ها در کویت نقش مهمی داشتند.

مساجد بخش مهمی از معماری کویت و شواهد زنده میراث و تمدن کویتی هستند و این اماکن فراتر از مراکز عبادی میزان اهتمام کویتی‌ها از حاکمان و فرمانروایان به محل عبادت مسلمانان در طول دوران‌های مختلف را نشان می‌دهند.

مستندات دقیق معماری مساجد در کتاب نویسنده کویتی

در این رابطه کتاب «آثار باستانی و میراث معماری مساجد قدیمی کویت» تألیف «بشار محمد خالد خلیفوه» از سوی وزارت اوقاف و امور اسلامی کویت منتشر شده است تا مستندات دقیقی درباره این بخش از میراث کویت به مخاطبان ارائه دهد.

در این کتاب اهتمام کویت به مساجد قبل و بعد از انقلاب نفتی(بحران نفتی کویت در سال ۱۹۷۳ روی داد) را نشان می‌دهد و ویژگی‌های برجسته معماری این مساجد را شرح داده است.

این کتاب به پیدایش و توسعه سبک معماری در مساجد تاریخی پرداخته است و به اولین مساجد بناشده در کویت اشاره دارد. این اثر یک مطالعه دقیق هنری و تاریخی ارائه می‌دهد که شامل جزئیات طرح‌های معماری مناره‌ها، نورپردازی گنبدها، توسعه محراب و منبر، ستون‌ها، تزئینات، دروازه‌های تاریخی و طرح‌های متمایز آنهاست.

نویسنده با شرح تحولات قابل توجه در معماری مساجد کویت بر نقش برجسته سازمان کل اوقاف کویت در بازسازی و احیای سبک تاریخی قدیمی مساجد از ابتدای سال ۱۹۴۹ تمرکز کرده و تأثیر این سازمان را در معرفی ویژگی‌های معماری اسلامی بومی و برجسته‌سازی هویت آن را مورد بررسی قرار داده است.

تصویر مناره‌های مساجد کویت در کتاب نویسنده کویتی

«نخستین مساجد کویت» با پرداختن به جهش کیفی در معماری این مساجد و «توسعه عملی بافت معماری و نقش سازمان اوقاف» با تمرکز بر فعالیت‌های اداره اوقاف کویت برای انجام تغییرات اساسی در معماری قدیم مساجد از عناوین فصل‌های مختلف این کتاب است.

این کتاب نه تنها ویژگی‌های تاریخی مساجد کویت را شرح داده؛ بلکه به این مسئله توجه دارد که چگونه اقدامات جدید و بازسازی‌ها در حفظ هویت معماری کویتی سهیم بوده و نویسنده در آن مطالعه‌ای جامع و گسترده از ویژگی‌های هنری و زیبایی شناختی آثار معماری مساجد کویت ارائه داده است.

مسجد جامع کویت؛ سومین مسجد بزرگ خاورمیانه

مسجد بزرگ کویت(مسجد جامع) که به «مسجد کبیر» نیز معروف است یکی از بزرگ‌ترین مساجد کویت به شمار می‌آید و در ساحل شمال غربی خلیج فارس قرار گرفته‌ است. گفته می‌شود این مسجد می‌تواند شصت هزار نمازگزار را در خود جای دهد. مسجد جامع کویت در سال ۱۹۸۷ افتتاح شد.

مسجد جامع یکی از بناهای خاص در کویت و پس از مسجدالحرام و مسجدالنبی در عربستان، از بزرگ‌ترین مساجد در خاورمیانه است.

 مسجد کبیر توسط «محمد صالح مکیه» با آمیزه‌ای از سبک‌های اندلسی و شرقی براساس میراث معماری سنتی اسلامی و معماری عربی طراحی شده است.

احداث این مسجد از سال ۱۹۷۹ با مشارکت ۵۰ مهندس و بیش از ۴۰۰ کارگر آغاز شد و ساخت آن هزینه‌ای حدود ۴۵ میلیون دلار داشت.

این مجموعه ۴۵ هزار متر مربع مساحت و ساختمان مسجد ۲۰ هزار متر مربع وسعت دارد و عرض سالن اصلی آن ۷۲ متر است. گنبد مسجد با ۲۶ متر ارتفاع و ۴۳ متر قطر، با اسماء الحسنی (۹۹ نام خدا) تزئین شده است.

از این بنای عظیم به‌عنوان هشتمین مسجد بزرگ جهان یاد می‌شود و بازدید از آن با تورهای راهنما رایگان است. از دیگر بخش‌های مسجد می‌توان به مرکز اسناد و کتب اسلامی و پارکینگ اشاره کرد.

مسجد فاطمه زهرا(س)؛ تاج محل کویت

مسجد فاطمة الزهرا(س) در شهر کویت از جمله مساجد زیبای غرب آسیا به شمار می‌رود که به دلیل معماری خاص خود و شباهت به آرامگاه تاریخی تاج محل در هند، به تاج محل کویت نیز معروف است.

کار ساخت این مسجد در ۲۰۰۸ آغاز شد و در سال ۲۰۱۱ به اتمام رسید. این مسجد ظرفیت پذیرش ۴۰۰۰ نمازگزار را دارد. چهار مناره این مسجد ۳۳ متر طول دارند و یک گنبد نیز به عرض ۱۶ متر و ارتفاع ۲۲ متر زینت‌بخش این مسجد است.

سنگ مرمر استفاده شده در این مسجد از ایران وارد شده و صنعتگران هندی و ایرانی به مدت ۸ ماه این روی سنگ مرمرها کار کرده تا آنها را برای استفاده در ساختمان این مسجد آماده کنند.

در نزدیکی مسجد فاطمة الزهرا یک کتابخانه و مرکز اجتماعات جداگانه برای بانوان در نظر گرفته شده است و  پارکینگ این مسجد گنجایش ۱۰۰۰ خودرو را دارد.