گوناگون/ شب قدر، شب رقم‌زدن سرنوشت انسان است

یکی از الطاف و موهبت‌های خداوند در ماه رمضان شب قدر است. چنانکه پیامبر اکرم(ص) فرمودند: «خداوند از روزها، جمعه و از ماه‌ها، ماه رمضان و از شب‌ها، شب قدر را برای خود اختیار کرده است».

شب قدر اوج معنویت و عبادت ماه مبارک رمضان است. شبی که قرآن، کلام خداوند در آن نازل شده است و مقدرات زندگی بشر تا شب قدر آینده در آن تعیین می‌شود. امام صادق(ع) در این‌باره می‌فرمایند: «ابتدای سال، شب قدر است، در آن شب آنچه از این سال تا سال آینده انجام خواهد گرفت، نوشته می‌شود.

از ویژگی‌های مهم این شب احیاء و نیایش به درگاه الهی است. در این شب با عظمت که کتاب مقدس قرآن برای هدایت انسان‌ها نازل شده و فرشتگان آسمانی برای سلام و درود، فوج، فوج بر زمین فرود می‌آیند، سزاوار نیست که انسان مؤمن و روزه‌دار در غفلت به سر برده و خود را از همنشینی با آن‌ها محروم سازد.

حجت الاسلام والمسلمین طاهر کریم زاده -کارشناس مذهبی- در گفت‌وگو با ایسنا ضمن قبولی طاعات و عبادات مؤمنین با بیان اینکه قرآن کریم، ماه مبارک رمضان را به عظمت یاد کرده و ماه نزول قرآن معرفی می‌کند، اظهار کرد: از جمله ویژگی‌های خاص ماه مبارک رمضان، قرار گرفتن شب قدر در این ماه است. آیه شَهْرُ رَمَضانَ الَّذی أُنْزِلَ فیهِ الْقُرْآنُ اشاره به نزول قرآن کریم در این ماه دارد همچنین سوره قدر که به نزول قرآن در شب قدر اشاره دارد.

وی با بیان اینکه درک شب قدر آرزوی تمامی اهل معرفت در طول تاریخ بوده و هست، افزود: شب قدر موقعیتی است که هر بنده‌ای در طول عمر خود اگر توفیق درک این شب را داشته باشد، برابر است با کل عمر او که در یکی از آیات سوره قدر آمده، لَیْلَةُ الْقَدْرِ خَیْرٌ مِنْ أَلْفِ شَهْرٍ، شب قدر از هزار ماه ارجمندتر است.

وی اضافه کرد: روایتی نقل است که هرچیزی سیدی، بزرگی و آقایی دارد همچنان که سیدالشهور یعنی رمضان، سید ماه‌ها است و هر چیزی قلبی دارد که شب قدر، قلب ماه رمضان به شمار می‌رود.

مسئول نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه شهید مدنی آذربایجان به ماه مبارک رمضان اشاره و اظهار کرد: واژه رمضان به معنای محو کننده، سوزاننده و از بین برنده است همچنین یکی از اسامی و صفات الهی محسوب می‌شود چراکه رحمت خداوند تمامی گناهان را محو و نابود می‌کند.

وی افزود: رحمت الهی در ماه مبارک رمضان بر بندگان سرازیر می‌شود، گناهان بندگان را محو می‌کند و از بین می‌برد به همین جهت این ماه را ماه رمضان نامگذاری کردند و طبق حدیثی که از حضرت امام صادق(ع) نقل شده است، یکی از صفات الهی محسوب می‌شود.

وی مطرح کرد: از جمله ویژگی‌های خاص این ماه این است که ماه مختص به خداوند است و طبق فرموده رسول اکرم(ص) با شروع این ماه درهای بهشت بر روی بندگان باز شده و درهای جهنم بسته می‌شود، همچنین در طول این ماه تمام شیاطین به بند کشیده می‌شوند و انسان‌ها به خداوند نزدیک‌تر هستند.

کریم زاده با بیان اینکه قرآن کریم، ماه مبارک رمضان را به عظمت یاد کرده و ماه نزول قرآن معرفی می‌کند، گفت: ماه مبارک رمضان، بهار قرآن است و در این ماه خداوند برای هرکسی که یک آیه از قرآن را تلاوت کند، ثواب ختم قرآن در ماه‌های دیگر را به او عنایت می‌کند.

وی خاطرنشان کرد: همان‌طور که در دعاها گفته شده است: وَ هَذَا شَهْرٌ عَظَّمْتَهُ وَ کَرَّمْتَهُ وَ شَرَّفْتَهُ وَ فَضَّلْتَهُ عَلَی الشُّهُورِ ماه رمضان دارای عظمت، کرامت، شرافت و9 فضیلت است که نسبت به ماه‌های دیگر از سال، تنها ماهی است که در قرآن کریم به عظمت یاد شده و طبق فرموده رسول اکرم (ص) افضل از تمامی ماه‌ها است، ساعات روزها و شب‌های آن افضل از دیگر روزها و شب‌ها است.

وی اضافه کرد: از جمله ویژگی‌های خاص این ماه این است که ما در این ماه به مهمانی خداوند دعوت می‌شویم البته از دیدگاه بزرگان معرفت و عرفان، به صورت کلی عالم ضیافت‌الله و رحمانیه است و تمام مخلوقات الهی مهمان خداوند و سر سفره رحمت و فیض او هستند ولی این مهمانی عام، مهمانی همه مخلوقات بوده و همه از آن بهره‌مند می‌شوند.

مسئول نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه شهید مدنی آذربایجان بیان کرد: به گفته اهل معرفت، ماه مبارک رمضان یک ضیافت و مهمانی خاص محسوب می‌شود یا به تعبیر دیگر ضیافت رحیمیه است و مخصوص مؤمنین و کسانی که این دعوت خداوند را لبیک بگویند و در این ضیافت شرکت کنند.

وی اذعان کرد: اعمال مورد تاکید در این ماه، روزه‌داری است که برای مؤمنین واجب محسوب می‌شود، مسئله واجب بودن روزه در آیه قرآن آمده است که یا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا کُتِبَ عَلَیْکُمُ الصِّیامُ کَما کُتِبَ عَلَی الَّذِینَ مِنْ قَبْلِکُمْ لَعَلَّکُمْ تَتَّقُونَ‌ این آیه به فلسفه اصلی روزه اشاره دارد که به قولی افضل اعمال در این ماه به شمار می‌رود چراکه روزه گرفتن به معنی دست کشیدن از حلال‌های خداوند است تا انسان تمرین کند در زندگی خود خط قرمزها و حد و مرزهایی را دارد.

وی خاطرنشان کرد: بنابراین وقتی که در خطبه مشهور شعبانیه، حضرت امیرالمؤمنین(ع) از پیامبر اکرم(ص) می‌پرسند افضل اعمال و بهترین عمل در ماه رمضان چیست، پیغمبر اکرم(ص) می‌فرمایند که افضل اعمال در این ماه اجتناب از محرمات و حرام‌های الهی است چون هدف روزه همین بوده که انسان بتواند از محرمات دست بکشد.

کریم زاده با بیان اینکه به گفته اهل معرفت روزه‌داری مراتبی دارد، گفت: روزه واجب شرعی است و دست کشیدن از مبطلات یعنی اعمالی که روزه را باطل می‌کند را شامل می‌شود که ۹ عمل به شمار می‌رود و باید از آن‌ها دوری کرد.

وی با بیان اینکه مراتب بالاتری از روزه‌داری هم وجود دارد که در روایات تاکید شده است، گفت: انسان بعد از اینکه ظواهر مبطلات را انجام داد باید در ماه رمضان چشم، گوش، زبان، اعضا و جوارح او هم روزه باشند که به قول رسول اکرم (ص)، چه بسا روزه‌داری که از روزه به غیر از تشنگی و گرسنگی برای او چیزی نماند این آیه به این معنا است که بعضی از افراد از خوردن و آشامیدن ظاهری دست می‌کشند اما متوجه فلسفه اصلی روزه نیستند و به انجام گناهان و محرمات الهی دست میزنند بنابراین اعمال آن‌ها از ثواب این یک ماه روزه‌داری خالی می‌ماند.

وی مطرح کرد: بنابراین یکی از فلسفه‌های اصلی روزه‌داری این است که انسان بتواند از این فلسفه بهره‌مند شود و از محرمات الهی دست بکشد اما مهم‌ترین مورد این است که انسان به جایگاهی برسد تا از غیرخدا دوری کند و قلب خود را مخصوص خداوند قرار دهد بنابراین ماه مبارک رمضان بهانه‌ای است که انسان تمرین تقوا کند و در شب‌های این ماه، هر چه در توان دارد به شب زنده‌داری بپردازد.

مسئول نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه شهید مدنی آذربایجان یادآوری کرد: بعضی از افراد به خاطر کم‌خوابی برای سحری بیدار نمی‌شوند اما اهل معرفت توصیه می‌کنند که در سحرهای ماه مبارک رمضان بیدار شویم و به بهترین اعمالی که در این سحرها میتوان انجام داد همانند خواندن دعای مخصوص سحر، دعای افتتاح و دعای ابوحمزه ثمالی بپردازیم. خوشا به حال کسانی که در کنار این موارد توفیق نماز شب و استغفار در این ماه را داشته باشند.

وی در خاتمه بیان کرد: امیدوارم که خداوند همه ما را جزء بخشوده‌شدگان و مغفورین این ماه قرار دهد همچنان که رسول اکرم (ص) فرمودند، شقی (شقی به معنی بدبخت) کسی است که ماه مبارک رمضان به اتمام برسد و نتواند خود را مشمول رحمت خداوند قرار دهد.