اکوتوریسم/ غار شاپور اول ساسانی

سيري در ايران/ به فاصله 12 کيلومتر از شهر کازرون به سوي شيراز در استان فارس، شهر باستاني بيشاپور قرار دارد. در مقابل بيشاپور دره زيبايي است که به آن تنگ چوگان گفته مي​شود. جاده آسفالته به طول 6 کيلومتر دره را به روستاي تنگ چوگان متصل مي​کند، از اين روستا با 5/1 ساعت کوه​پيمايي مي​توانيم به دهانه غار برسيم. معرفي غار شاپور بر روي ديواره کوهي که دشت تنگ چوگان را به شکل نيم دايره در بر گرفته، زايش يافته است. ديواره​هاي ورودي تنگه پوشيده از نقش برجسته​هايي تراشيده شده بر روي سنگ هستند که هر يک بخشي از تاريخ دوره ساسانيان را به نمايش گذاشته​اند. در سمت راست ورودي تنگه آثار قلعه​اي، که گويا محل نگهباني از شهر بيشابور بوده است، به چشم مي​خورد. کف دره بستر رود شاپور است که آب آن از طريق کانال​هايي متعدد به داخل شهر منتقل مي​شده است. ساختمان غار، درون کوهي با کاني​هاي زايش يافته است. دهانه غار طولي برابر با 30 متر و ارتفاعي برابر با 15 متر دارد. قبل از ورود به درون غار در سمت چپ دخمه​اي قرار دارد که بخشي از آن دست ساخته است. حدود 10 متر بعد از ورودي غار مجسمه 7 متري شاپور اول ساساني جلوه گري مي​کند. غار از چند بخش تشکيل شده است: بخش اول نسبتاً هموار است و با طولي حدود 80 متر به لبه پرتگاهي منتهي مي​شود. دو طرف ديوارهاي اين بخش را حجاري و صاف، و گويا براي کندن نقش​هاي برجسته و يا نوشتن آماده کرده بودند که نيمه تمام مانده​اند و بر روي تاقچه​هاي بزرگ آن​ها چيزي به چشم نمي خورد. در سمت چپ انتهاي اين بخش دو آب انبار به فاصله 5/0 متر از هم در داخل سنگ کنده​اند که هر يک حدود يک متر عمق دارد. ابعاد يکي 4×3 متر و ديگري 5/1×2 متر است و هر دو پله​اي براي دسترسي به آب دارند. آبي که از سقف به کف غار مي​چکيده در اين حوض​ها جمع مي​شده و نياز ساکنان را تأمين مي​کرده است. در سمت چپ آب انبارها يک آبشار سنگ زيبا و در پشت آن زيباترين چکنده و چکيده​هاي بزرگ به چشم مي​خورند. سپس گودالي بسيار بزرگ به قطر تقريبي 100 متر، که نسبت به کف تالار اول حدود 30 متر عمق دارد، قرار دارد که بيننده را به ياد درياچه​اي خشک شده مي​اندازد. براي ورود به انتهاي غار بايد از پرتگاه بگذريم و با صعود از سربالايي گودال وارد دالان نسبتاً وسيع ديگري شويم. در انتهاي سمت چپ گودال، محلي مسطح قرار گرفته که بخشي از آن دست ساخته است و گويا محل ذبح قرباني و اجراي مراسم بوده. سقف غار در اين تالار حدود 40 متر و بلندترين فضاي آن است. با گذر از اين تالار وارد دالاني وسيع مي​شويم که تا انتهاي غار ادامه دارد. طول غار از دهانه تا انتها حدود 450 متر است. غار دو شعبه ديگر دارد که از چندان وسعيت برخوردار نيستند. ويژگي غار شاپور از غارهاي تاريخي بسيار پراهميت ايران است. به نظر مي​رسد غار قبل از دوران ساسانيان از مکان​هاي مذهبي و آييني ساکنان آن منطقه بوده و به مانند غار باباجابر و نياسر مراسمي در آن جا انجام مي​شده است. از آن جا که اردشير و شاپور اول روش وحدت مذهبي را ميان مردم اجرا مي​کردند، از اين رو اردشير براي محو اعتقادات گذشته مردم منطقه نياسر، آتشکده​اي بزرگ هم جوار غار نياسر مي​سازد و شاپور هم دستور ساختن مجسمه اش را درون اين غار مي​دهد. پژوهش باستان شناسي بيش​تر در هر دو غار، مسئله را روشن خواهد ساخت. غار شاپور اول ساساني