ترین ها/ نادرترین گل جهان در گیلان

ميراث آريا/ از کمياب‌ترين گونه‌هاي تيره سوسنيان است و قامتي در حدود يک متر دارد، شکوفه‌هاي سفيد رنگش به صورت واژگون شکفته شده و انتهاي گلبرگ‌هاي آن پوشيده از دانه‌هاي برجسته و پرچم‌هاي بلند است. نامش سوسن چلچراغ، شهرتش نادرترين گل جهان و تنها در روستاي داماش در ارتفاعات عمارلو از توابع شهرستان رودبار يافت مي‌شود. نرم و آهسته به ديدنش برويد چرا که اين گل از تکثير مي‌گريزد و به همين دليل امروزه از نژاد آن به طور کامل محافظت مي‌شود. سال 1354 بود که «لدر بوري» گياه‌شناس فرانسوي اين گل را شناسايي و به دولت ايران معرفي کرد، همان زمان شوراي عالي محيط زيست اين گل منحصر به فرد را در زمره آثار زيست محيطي ملي کشور ثبت کرد. بعد از شناخت نامش در موزه تاريخ طبيعي ايران در فرانسه به صورت «ليليوم ليدربور» به ثبت و ضبط رسيد و بعد از آن روستاي داماش، کانون توجه ملي و جهاني شد به طوري که هر ساله بسياري از علاقمندان، متخصصان و گياه‌شناسان از سراسر دنيا براي ديدن اين گل به ايران سفر مي‌کنند. اين گياه که نوع ايراني آن زيبايي و شهرت بسيار دارد، از اواسط خرداد گل مي‌دهد و گل‌هاي آن تا نيمه تيرماه پايدار مي‌ماند. بنابراين بهترين زمان براي ديدن سوسن چلچراغ معمولا هفته آخر خرداد و هفته اول تير‌ماه است که البته بسته به شرايط آب و هوايي ممکن است طول اين مدت کمي کوتاه و بلند شود. سوسن چلچراغ هنوز هم به طور کامل توسط سازمان حفاظت محيط زيست گيلان نگهداري مي‌شود و با توجه به نادر بودن اين گل ملي و ثبت شده در فهرست ميراث طبيعي، سازمان محيط زيست اطراف اين زمين را حصار کشي کرده و از آنجا که اين منطقه جزء مناطق چهارگانه سازمان حفاظت محيط زيست کشور است هرگونه بهره‌برداري از آن تنها با مجوز رسمي از دفتر وزارت و بازرسي سازمان محيط زيست کشور ممکن خواهد بود. چرا سوسن چلچراغ؟ دلايل مختلفي براي نامگذاري اين گل اعلام شده است، برخي مي‌گويند رنگ مهتابي و شکل واژگون آن که شباهتي به چلچراغ دارد باعث شده که چنين نامي بر آن نهاده شود. مردم محلي بر اين باور هستند که سوسن چلچراغ در شب نورافشاني مي‌کند و به همين دليل چلچراغ ناميده شده است. گياه‌شناسان نظري متفاوت دارند و معتقدند که اصل قضيه اين است که به واسطه مواد فلئورسانس در پرچم سوسن چلچراغ اين گل قابليت بازتابش نور را دارد. هر سال يک جشنواره در تمامي کشورهاي دنيا گونه‌هاي منحصر به فرد، شأن و منزلت خاصي دارند و در برنامه‌ريزي مديران عالي و همچنين حوزه گردشگري از اهميت ويژه‌اي برخوردارند و براي آن‌ها برنامه‌ريزي‌هاي جامعي صورت مي‌گيرد، در عرصه بازاريابي و اطلاع‌رساني و تبليغات نيز اين گونه‌ها را بسيار برجسته مي‌کنند تا بتوانند گردشگران به ويژه طبيعت‌گردان و عاشقان طبيعت را به اين عرصه و صحنه‌هاي طبيعي بکشانند. هر سال در نيمه دوم خردادماه هنگامي که سوسن چلچراغ به گل مي‌نشيند از سوي اداره‌کل ميراث فرهنگي، صنايع دستي و گردشگري استان گيلان با همکاري سازمان محيط زيست استان جشنواره با شکوهي در اطراف داماش برگزار مي‌شود؛ اهالي منطقه عمارلو با لباس‌هاي محلي زيبا در آن شرکت مي‌کنند و با شادي و نشاط به اجراي آئين‌هاي بومي و ورزش‌هاي محلي مي‌پردازند. همچنين در اين روز بازارچه‌هاي محلي برپا مي‌شوند و ترانه‌هاي دلنشين روستايي با همراهي سازهاي ني، تنبک، کمانچه و سنتور به گرمي جشنواره سوسن چلچراغ مي‌افزايند. بهره‌مندي از جشنواره‌ها براي توسعه گردشگري جذب گردشگر و توسعه گردشگري در تمامي فصول سال يکي از اهداف اداره‌کل ميراث فرهنگي، صنايع دستي و گردشگري استان گيلان است، سوسن چلچراغ با روئيدنش در تابستان فرصتي هر چند کوتاه را براي سفر گردشگران به خطه سرسبز گيلان و روستاي داماش فراهم مي‌آورد. گردشگري از ارکان توسعه استان گيلان است و برگزاري جشنواره‌هاي محلي، استاني، ملي و بين‌المللي باعث مي‌شود نام اين استان و جاذبه‌هاي گردشگري‌اش بر سر زبان‌ها بيفتد، بنابراين بايد از فرصت برگزاري جشنواره‌ها در گيلان براي توسعه صنعت گردشگري استفاده کرد.