ابنیه/ موزه آرمیتاژ؛ افتخار ملی روسیه

برترين ها/ موزه ارميتاژ (آرميتاژ يا هِرميتاژ)، واقع در سن پترزبورگ روسيه، با ۳ ميليون اثر هنري (که البته همه به طور همزمان نمايش داده نمي‌شوند)، يکي از بزرگ‌ترين موزه‌هاي جهان و از قديمي‌ترين گالري‌هاي هنري و موزه‌هاي تاريخ و فرهنگ بشري در جهان است. لغت ارميتاژ که ريشه فرانسوي دارد به معناي جاي خلوت است. اين موزه بزرگترين موزه جهان است که افتخار ملي روسيه به شمار مي رود و نشانه هنر معماري و فرهنگ روسيه است. اين موزه داراي مجموعه اي از آثار هنري تراز اول دنيا و هم چنين کاخ هاي زيبا و اتاق هاي مجلل است که در زمان هاي مختلف توسط معماران معروف دنيا طراحي شده است. مجموعه عظيم آرميتاژ در شش بنا به نمايش گذاشته شده‌است. بناي اصلي کاخ زمستاني نام دارد و در گذشته محل سکونت رسمي تزارهاي روسيه بوده‌است.موزه آرميتاژ شعبه‌هايي بين‌المللي در آمستردام، لندن و لاس وگاس نيز دارد. از جمله هنرمنداني که آثارشان نقاط قوت مجموعه هنر غرب در موزه ارميتاژ هستند، مي‌توان به ميکل آنژ، لئوناردو داوينچي، روبنس، ون دايک، رامبراند، رودن، مونه، سزان، ون گوگ، گوگن و پيکاسو اشاره کرد. البته اين موزه مجموعه آثار متعددي دارد که از جمله آنها مي‌توان به نشان‌ها، لباس‌ها و جواهرات سلطنتي، مجموعه متنوعي از جواهرات ساخته فابرژه (Fabergé) و بزرگترين کلکسيون موجود در جهان از طلاي باستاني متعلق به اروپاي شرقي و آسياي غربي اشاره کرد. آثار هنري مثل نقاشي، مجسمه، صنايع دستي، جواهرات، کوبلن و تقريباً هر نوع اثر هنري در اين موزه موجود است و در کنار آنها اتاق هاي متعلق به خانواده تزارهاي روسيه با تزئينات بسيار زيبا و با استفاده از سبک هاي مختلف را مي توان مشاهده نمود. اين موزه عظيم داراي 1786 درب، 1945 پنجره و 1057 سالن يا اتاق مي باشد. در مورد عظمت اين موزه همين بس که اگر به هر اثر حدود يک دقيقه توجه نمائيد، بايستي بيش از 11 سال به تماشاي اين موزه بپردازيد. در سال ۱۷۶۴، کاترين کبير با خريد بيش از دويست نقاشي در اروپا، جمع‌آوري اين مجموعه مشهور را آغاز کرد. او، نگارخانه خود را گوشه عزلت يا خلوتگاه خود مي‌ناميد زيرا تنها افرادي انگشت شمار اجازه ورود و تماشاي آثار موجود در آن را به دست مي‌آوردند. او در يکي از نامه‌هاي خود با تاسف چنين گفته‌است: «تنها موش‌ها و من مي‌توانيم تمام اين [زيبايي‌ها] را تحسين کنيم.» در طي انقلاب روسيه در سال ۱۹۱۷، موزه سلطنتي آرميتاژ جزو اموال خصوصي اعلام شد. پس از ملي شدن مجموعه‌هاي هنري عمومي ملي، دامنه آثار موجود در موزه وسعت بيشتري يافت. به خصوص ورود هنر مدرن از کلکسيون‌هايي چون مجموعه هنري سرگئي شکوکين (Sergei Shchukin) و ايوان موروزوف (Ivan Morozov) بسيار جالب توجه بود. از جمله آثار اضافه شده به موزه مي‌توان از اکثر آثار سال‌هاي اخير گوگن، ۴۰ اثر سبک کوبيسم پيکاسو و آثاري مشهور از بزرگان هنر مدرن مانند تابلو رقص La danse اثر ماتيس و کافه شبانه (Night Café) اثر ون گوگ اشاره کرد. در سال‌هاي اخير، آرميتاژ بيش از پيش توسعه يافته و عمارت ستاد فرماندهي را نيز در بر گرفته‌است و به انجام پروژه‌هاي بزرگي در خارج از کشور نيز پرداخته‌است که موزه آرميتاژ گوگنهايم در لاس وگاس، اتاق‌هاي آرميتاژ در عمارت سامرست در لندن و آرميتاژ آمستردام در هلند از آن جمله‌اند. مقامات موزه در ماه ژوئيه سال ۲۰۰۶ اعلام کردند که ۲۲۱ فقره آثار کوچک مانند جواهرات، شمايل‌هاي ارتودوکس، ظروف نقره و اشيائي با ميناکاري فراوان از موزه به سرقت رفته‌است. ارزش اين اشياء که تا کنون يافته نشده‌اند، ۵۴۳ هزار دلار برآورد شده‌است. آثار هنري ايران شايد برايتان جالب باشد بدانيد در اين موزه آثار هنري ايراني نيز نگهداري مي شوند. مجموعه ي قابل توجهي از کتيبه ها، نقش برجسته ها، قطعات کوچک مجسمه و هنرهاي کاربردي تمدن و فرهنگ سومر، پايه گذاران تمدن بين النهرين و جانشينان آنها اکد و بابل که امپراتوري قدرتمند آشور را به وجود آوردند و مردم مديترانه باستان در اين موزه نگهداري مي شوند. نمونه هاي قديمي تر مربوط به اوايل هزاره ي سوم پيش از ميلاد شامل مجموعه اي از سفالينه هاي منقوش به دست آمده از يک گورستان در شوش است که مهارت صنعتگران عيلامي را نشان مي دهد.مجسمه هايي که در خبارزم در قرون اول تا چهارم ميلادي و در نزديک سمرقند در قرون پنجم تا هشتم ميلادي خلق شده اند. از افتخارات اين مجموعه هستند. مشهورترين اشيا،مجسمه هاي سنگي و چوبي و نقاشي هاي ديواري عالي هستند که از کاخ پادشاهان،معابد و خانه ها يافت شده اند. يک ديوار کوب بلند با زمينه ي آبي که صحنه هايي مربوط به پهلوان ايراني، رستم را نشان مي دهد. پس از گذشت قرون متمادي به گونه اي است که گويا به تازگي خلق شده است. پرده ديوار کوب ديگري از « تالار سرخ » کاخ يکي از سلاطين بخارا (قرون 8 – 7 ) به دست آمده است. مجموعه ي ظروف برنزي به دست آمده از بلخ، خوارزم و سغد مربوط به قرون چهارم تا هفتم از شاخص ترين نمونه ها در دنيا هستند، اين ظروف با تصاوير و کتيبه ها تزيين شده اند. يکي از شاخص ترين اشيايي که در موزه ارميتاژ نگهداري مي شود قديمي ترين فرش ايراني است که زينت بخش يکي از تالارهاي موزه است.فرش «پازيريک»به طور تصادفي توسط پروفسور رودلکو در مرز مغولستان (در ناحيه اي که پازيريک خوانده مي شد ) از زير يخ کشف شد. اين فرش در تابوت بزرگ يکي از ناقراب هاي هخامنشي در کنار پيکر موميايي شده او قرار داده شده بود. اين فرش احتمالاً در زمان مادها يا پارس ها (هخامنشيان) به منظور پوشاندن اسب بافته شده است. ابعاد فرش 83/1×2 متر است.