اکوتوریسم/ قله تفتان از جاذبه های طبیعی خاش

سيري در ايران/ رشته کوه تفتان بين 28درجه و30دقيقه الي 28درجه و5دقيقه عرض شمال و60درجه و50دقيقه تا 61درجه 15درجه طول شرقي از نصف النهار گرينويچ قراردارداين کوه در چهل و دو کيلومتري شمال شهر خاش بين شهر مير جاوه وشهرستان خاش واقع شده است .ارتفاع آن ازسطح متوسط آب هاي خليج فارس 3941متر ونسبت به دشت هاي اطراف حدود دو هزار متراست. برخي بر اين باورند که نام کوه تفتان از واژه ي تفت به معني گرم وسوزان امده است . واين تسميه به علت خروج آتشفشاني مرکب از بخار اب وگاز گوگرد از دهانه ان است . کوه تفتان در اصطلاح محلي به چهل تن معروف است . به طوري که شايع است چهل تن از راشد ين مذهبي در اين کوه ناپد يد شده اند از اين روکوه چهل تن ناميده مي شود وشاخک شمال آن نيز به همين سبب به اسم کوه زيارت معروف شده است ودرگذشته محل زيارت اهالي اين نواحي بوده است. کوه تفتان داراي 4قله بانام ها ي به شرح زير است : -قله ي شما لي که مرتع تر مي باشد وبه نام”کوه زيارت” معروف است . -قله ي جنوبي که کوتاه تروآتشفشاني است ” مادرکوه” ناميده مي شود . -قله ي شمالي شرقي که” صبح کوه” نام دارد . -قله اي که در مغرب مادرکوه قرار گرفته نرکوه ناميده مي شود. کوهنوردان براي صعود به قله ي تفتان بايد ازطريق زاهدان به دهستان “کوشه” نرسيده به شهر خاش عزيمت نموده وازآن جا به روستاي خم چين رفته سپس از طريق تنگ گلو راه ادامه مي يابد.آب اين دره داراي املاح گوگردي است وقابل مصرف نمي باشد بنابراين بايد از چشمه اي موسوم به اب خوش که در نزديکي تنگ گلو قرار دارد وداراي اب سالم و گوارايي است استفاده نما يند. از آن جا که از روستاي کوشه(مرکز دهستان کوشه)تا قله ي کوه حدود پانزده کيلومتر است.معمولا مدت صعود به قله حدود 10ساعت طول مي کشد . دسته هاي مختلف کوهنورد به قله تقتان صعود کرده اند که اولين صعود در اخر سال 1893برابر با 1272شمسي به سرپرستي ژنرال “سرپرسي سايلس” انگليسي انجام يافت و”سون اندرسن فون هدن” سياح معروف سويدي که اکثربيابان هاي دنيا را بررسي و مطالعه کردنيز به کوه تفتان صعود کرده است. به طور کلي در نواحي کوهستاني همانند دامنه هاي کوه تفتان شامل” چون آباد” ، “چانلي”،”اميرآبادکهنک”،” سرکم”،” کوشه”،” ترشاب وبالاخره قسمت هاي خاوري آن که به نواحي “سنگان” و”سرشک” محدود است ،ميزان حرارت از حد معمول تجاوز نمي کند و نواحي ياد شده در فصل تابستان حکم ييلاق رادارند چنان که در پيش گفتيم “سر پرسي سايکس” که دراواخرسال1893ميلادي به قله ي تفتان صعود نموده است مي گويد: (( چشم اندازهاي اين حدودبهترين مناظر زيباي ايران است.(( درقلل کوه تفتان سه درياچه وجود دارد که به دريا سرمعروف اند دو درياچه در قسمت شمال واقع اند که عمق آن ها کم واغلب داراي آب گوارا مي باشند وديگري که نسبتابزرگ تراست داراي آب شوردايمي است. درپيرامون کوه تفتان دره هاي متعددي است که آب هاي قسمت شمال وشرق آن به صورت رودخانه ” لاديز” و” گزد” به رود مير جاوه که امتداد رود” تالاب” يا “تلخ آب” است مي ريزدوآب دره هاي جنوبي کوه تفتان داخل دره ي خاش مي گردد وبه سبب ارتفاع بسيار ودره هاي پرآبي که اين کوه در آن منطقه ي گرم وسوزان دارد در فصل تابستان ييلاق مردم طايفه “ريگي” وديگر عشاير بلوچ ساکن پيرامون شهرستان خاش است. دردامنه هاي کوه تفتان شرايط طبيعي براي نشو ونماي اشجار وگياهان جنگي بسيار مصاعدودرختاني بوجود امده که گر چه به انبوهي و شکوه جنگل هاي مازندران نمي رسند اماداراي اشجار مفيدي است که ميوه ي ان ها مورد استفاده ي اهالي است . اشجار مزبور عبارتند از: بنه يا پسته ي کوهي ، بادام کوهي – ازاشجار قيمتي اين جنگل ها:ارژن، سياه چوب، گز، تاگزوغيره را مي توان نام برد.