باشگاه خبرنگاران/ ويژگي فيزيکي
عقيق از اقسام کوارتز است که طبق جدول سختيشناسي کانيهاي معدني موهس سختي معادل ۷ دارد. بين کانيها الماس با سختي ۱۰ بالاترين درجه سختي را دارد و مقاومترين بهشمار ميرود و گرافيت (مغز مداد) هم سختي معادل يک دارد. عقيق اصل با ۳درجه اختلاف نسبت به الماس، سختي مناسبي دارد. همين سختي، يکي از راههاي قيمتگذاري عقيق و تشخيص اصل از نوع بدل آن است. براي مثال اگر يک انگشتر عقيق مصنوعي داشته باشيد و پارچه پشمي زبري را روي آن بماليد روي آن خش ميافتد اما سطح عقيق اصل با اين کار جلاي بيشتري پيدا ميکند.
تنوع رنگي عقيق
عقيق انواع مختلفي دارد که بيشتر ما با انواع قهوهاي مايل به قرمز يا نهايتا مشکي آن آشنا هستيم، درحاليکه عقيق جزو متنوعترين سنگهاي زينتي بهشمار ميرود. عقيق آبي، قهوهاي، تودهاي، سليماني، سبز و سرخ از انواع عقيق هستند. عقيق زرد هم يکي از رايجترين انواع عقيق بين ما ايرانيهاست که با عنوان شرفالشمس خريد و فروش ميشود، درحاليکه اين نام دعاي حک شده روي آن است نه خود عقيق. اين نوع عقيق معادن فراواني دارد به همين دليل چندان گرانقيمت نيست. يک سنگ يکدر ۲سانتيمتري عقيق زرد از ۵ تا ۱۵هزار تومان به فروش ميرسد. حک کردن دعاي شرفالشمس هم بسته به سنگفروشي که به آن مراجعه ميکنيد از ۵تا ۲۵هزار تومان هزينه ميبرد. عقيق سبز و آبي هم از انواع ديگر عقيق هستند که ممکن است بعضي فکر کنند با زمرد و فيروزه اشتباه گرفته ميشود. عقيق آبي حالتي بلورين دارد ولي بافت فيروزه دقيقا تودهسنگي و مات است. فيروزه بعد از تراش و صيقل معمولا کمي جلا ميگيرد اما باز هم بلورين و شفاف نيست. عقيق سبز هم به اندازه زمرد درخشان نيست و بافت مولکولي آن سادهتر از زمرد است.
چطور اصالتش را بفهميم
براي اينکه بدانيد عقيقي که ميخريد اصل است يا نه، بهترين راه، توجه موقع خريد است. بهترين راه چاره هم اين است که براي خريد به مغازه يا فردي مراجعه کنيد که روي او شناخت داريد و مطمئن هستيد خودش هم شناخت خوبي درباره سنگها دارد. عقيق اصل رگههاي نقطهاي، سوزني، ابري و پر مانند دارد. حتي ممکن است اين رگهها از رنگ ديگري هم باشد. رگههاي ايجادشده در عقيقهاي مصنوعي ساختگي بوده و مثل رگههاي معدني، طبيعي و دلنشين نيست. اگر ۲عقيق داشته باشيد، يکي اصل و يکي مصنوعي، عقيقي که سنگينتر است، اصل و سنگ سبکتر مصنوعي است. عقيق فقط ۳درجه سختياش از الماس کمتر است، بنابراين مقاومت سنگ آن بايد بالا باشد و با يک ضربه کوچک نشکند يا ترک برندارد. اگر انگشتري يا گردنبندي خريدهايد که نگين آن با يک ضربه کوچک خش برداشته، متأسفانه احتمال تقلبيبودن آن زياد است. اگر موقع خريد، فروشنده بيش از حد با ظرافت و حساسيت نسبت به سنگي که به شما نشان ميدهد برخورد کرد، همين مسئله هشدار خوبي براي توجه بيشتر شما خواهد بود. عقيق اصل طبيعت متضاد با فصل دارد؛ تابستان خنک و زمستان گرم است، درصورتي که نوع صنعتي آن متناسب با تغييرات دما تغيير ميکند. عقيق قرمز طرفداران بسياري دارد و نمونه طبيعي آن کمتر از بقيه انواع آن است. بعضي مراکز عقيق اصل را حرارت ميدهند و بعد رنگ سرخ بعضي فلزها مانند زنگ آهن را به آن تزريق ميکنند. تشخيص اين نوع عقيق کار هر کسي نيست و نياز به ابزار و تخصص دارد.
نگهداري از عقيق
فيروزه اگر در برابر مواد شوينده و مواد چرب مانند کرم قرار بگيرد، کيفيت خود را از دست ميدهد و سبز لجني بدرنگ ميشود و بهاصطلاح ميميرد. در واقع اين سنگ زنده خواص گذشته را نخواهد داشت اما خوشبختانه عقيق بهدليل بافت کوارتزي خود به اندازه سنگفيروزه حساس نيست؛ يعني موقع شستوشوي معمول ظرف يا استحمام ميتواند همراه شما باشد. با اين حال بهتر است سنگ عقيق را کمتر در معرض مواد شوينده، تغييرات دمايي و ضربه قرار دهيد. براي شارژ و تقويت خواص سنگ هم کافي است آن را ۲ساعت در آب زلال قرار دهيد و بعد به اندازه ۳دقيقه و نه بيشتر زيرتابش مستقيم نور آفتاب بگذاريد. اگر از عقيق بهخوبي محافظت کنيد ميتوانيد مطمئن باشيد که موقع فروش ارزش آن کم نميشود.