گوناگون/ چرا قلب در سمت چپ است و کبد در سمت راست ؟

زيستنا/ در ظاهر وقتي به بدن انسان نگاه مي کنيم همه چيز متقارن و قرينه به نظر مي رسد اما در داخل بدن چطور؟ بعضي از ارگانها در بدن تک هستند. سوالي که ذهن بسياري از محققان را به خود جلب کرده اين است که چرا برخي از اندامهاي مهم بدن مثل قلب در سمت چپ قرار گرفته اند حال آنکه طبيعت به طور کلي جهت راست را مي پسندد؟ ما دو دست، دو پا، دو گوش، دو چشم، دو شش و دو نيمکره مغز داريم اما يک دهان، يک قلب، يک معده و يک کبد داريم. تا به حال به اين موضوع توجه کرده ايد که چرا مثلا دماغ و دهان ما در وسط قرار گرفته اند ولي قلب در سمت چپ و کبد در سمت راست است؟ جنين دراوايل بارداري شکلي متقارن دارد. در دو هفتگي اجزايي مثل کمر، شکم، سر و پا شکل گرفته اند و جفت که از200 تا 300 سلول به هم چسبيده درست شده روي آن قرار گرفته است. هر يک از سلو لهاي جفت مجهز به نوعي مژه خاص است که در جهت عقربه هاي ساعت مي چرخد. طي اين چرخش مژه ها کيسه هاي کوچک 3/0 تا 5 ميکرون ديامتري را حرکت مي دهند و آن را به سمت چپ جنين مي فرستند. اين کيسه ها وقتي به اين ناحيه رسيدند، مي ترکند و مولکو لهاي موجود در آنها ژنهايي موسوم به ژنهاي جهت ياب را فعال مي کنند. وقتي يک جنين رشد مي کند اين ژنها ارگانهاي مختلف را راهنمايي مي کنند تا چپ و راست را شناخته و در جايگاه خود قرار بگيرند. جالب است بدانيد در برخي مواقع اين ژنها دچار اشتباه مي شوند و به همين دليل گاهي با انسانهايي مواجه مي شويم که مثلا قلبشان در سمت راست قرار دارد. همه چيز به همين سادگي نيست گفتيم که در هنگام شکل گرفتن، ارگانها به کمک ژنهاي جهت ياب جايگاه خود را تشخيص مي دهند. قلب که در ابتدا شبيه به قلب يک ماهي است در جايگاه خود رشد کرده و ابتدا به دو قسمت و شبيه قلب قورباغه مي شود بعد مانند قلب مار به سه قسمت تقسيم شده و در نهايت به چهار قسمت تقسيم مي شود.