دانستنی ها/ خانه های مناطق قطبی چگونه ساخته می شوند؟

سينا پرس/ مردم ساکن قطب نه به درخت و چوب دسترسي دارند و نه مي توانند با استفاد ه از خاک ، اقدام به ساخت خشت و آجر کرده و نه مانند مردم مناطق کوهستاني به منابع سنگ دسترسي دارند . معماري اين مناطق با تکيه بر استفاده از برف و يخ شکل گرفته است . معماري هر منطقه از جهان متاثر از مصالح و مواد اوليه اي است که در اختيار مردم آن سرزمين قرار دارد . به همين دليل است که در همه جاي جهان شاهد هستيم که از ديرباز ، در سرزمين هاي جنگلي ، معماري مبتني بر چوب ، در دشت ها و بيابان هاي ، استفاده از خشت و در مناطق کوهستاني ، سنگ به عنوان اصلي ترين مصالح به کار رفته در معماري حضور دارد . در اين ميان اما سرزمين هاي قطبي داراي ساختار منحصر به فرد و ويژه اي هستند . مردم مناطق قطبي از ديرباز با استفاده از يخ و برف فراواني که در اختيار داشتند ، اقدام به ساخت سرپناه و خانه هايي کردند که آن ها را از سرماي کشنده و غير قابل تحمل مناطق قطبي نجات دهد . آن ها رفته رفته و با تکرار اين کار و بالارفتن تجربه معماري با استفده از قطعات يخ و برف ، موفق به ساخت خانه هائي شدند که حرارت داخل ان براي زندگي مناسب بوده و به اين ترتيب خانه ها با لايه اي از برف پوشيده شدند و با استفاده از يک اصل فيزيکي ساده ، عايقي بسيار عالي براي زندگي در سرماي طاقت فرساي قطب به وجود آمد، به صورت کلي يکي از ساده ترين و در عين حال کارامد ترين عايق هاي حرارتي را مي توان هوا دانست،حتي لايه هاي کامپوزيت سقفي که امروزه به عنوان عايق حرارتي ميروند نيز در حقيقت از هوا استفاده مي نمايند. برف به عوان يک ماده متخلخل به خوبي هوا را در لايه هاي خود نگاه مي دارند و همين موضوع نيز موجب ميشود تا هواي سرد در عبور از لايه هاي هواي محبوس در ميان برف به تدريج متوقف شود، به اين ترتيب در شرايطي که سرماي باور نکردني و طاقت فرساي 45 درجه سانتي گراد زير صفر در فضاي محيط جان انسان را به خطر مي اندازد، ساکنين قطب مي توانند از هواي بسيار مطلوب نسبت به دماي محيط بين منفي هفت درجه تا مثبت 16 درجه سانتي گراد در محيط داخلي ايگلو بهره مند شوند که در نوع خود شگفت انگيز است، ديگر نکته جالب اينجاست که منبع حرارتي اين خانه هاي قطبي تنها بدن خود انسان است و اين تعديل حرارتي با کمک عايق بسيار عالي و طبيعي برف و حرارت بدن انسان شکل خواهد گرفت. خانه هاي مناطق قطبي ؛ ايگلو Igloo نام دارند . البته امروزه در معناي لغوي کلمه ايگلو تنها به خانه هاي قطبي اطلاق نمي شود و به نوعي از ساخت و ساز تبديل شده است که مي توان آن را با هر مصالحي ساخت و در سطح دنيا يک نوع سرگرمي خانگي تا روشي براي ساخت بناهايي ويژه را به خود اختصاص داده است و خانه هاي قطبي که مصالح اصلي آنها از برف تشکيل شده باشد در اصطلاح دقيق تر به نام « ايگلو ويجايت » شناخته مي شوند . درحال حاضر مشهور ترين نقاطي که در دنياي امروز از اين سبک خانه سازي استفاده مي کنند را مي توان قسمت هايي در مرکز و شمال کانادا و گرينلند د انست . سرماي طاقت فرساي مناطق قطبي سبب شکل گيري نخستين خانه هاي موسوم به ايگلو شد ، اين خانه ها با بدنه اصلي از جنس استخوان وال پوشيده شده بودند و به اين ترتيب ساختار مستحکمي به عنوان سرپناه به وجود آمده بود ولي با اين وجود همچنان اين خانه ها از سرما جلوگيري نمي کردند، در قطب روشن کردن آتش نيز درون خانه ها غير ممکن بود زيراعلاوه بر نبود چوب و مواد سوختي ، حرارت آتش مي توانست به مشکلي ديگر بدل گردد و در طولاني مدت موجب آب شدن لايه هاي سطحي برف شده و خانه را تخريب کند . نحوه ساخت يک ايگلو در حقيقت بسيار ساده تر از آنچه به نظر مي رسد خواهد بود، اين خانه ها با يک پايه گرد با يک قسمت خالي براي خروجي شکل مي گيرند که قطر آن بنا به ارتفاع مورد نظر تنظيم ميشود ، اين حلقه به صورتي کارخواهد شد که از يک طرف و با نازک بودن لايه هاي يخ شروع شده و به تدريج آجرهاي بنا بزرگتر ميشوند تا حرکت حلقوي اين بنا به تدريج ارتفاع بگيرد، نکته مهم در قرار دادن آجرها اين است که هر لايه از آجر با زاويه اندکي نسبت به لايه زيرين گذاشته مي شود تا در نهايت شکل کروي بنا به وجود آمده و به راحتي قابل استفاده باشددر برخي از ايگلوها پنجره نيز به کار مي رود ، اين پنجره ها معمولا از تکه هاي يخ شفاف شاخته مي شوند تا نور را به داخل محيط هدايت نمايند، ديگر نکته مهم در ساخت يک ايگلو اين است که قسمت قرارگيري ورودي خانه بايستي پيش از ساخت عمق بيشتري نسبت به قسمت مقابل خود داشته باشد که همين امر موجب قرار گيري ورودي در عمق پايين تر از سطح عادي زمين خواهد شد، اين موضوع موجب ايجاد يک تونل هلالي مانند خواهد شد که به پايين رفته و سپس بالا ميآيد و همين ساختار نيز در عايق بودن خانه کمک خواهد کرد و همچنين جلوي ورود بادهاي قطبي به خانه را خواهد گرفت. ايگلو در مدل هاي متنوعي ساخته مي شود که هر يک داراي مشخصاتي ويژه هستند و هر کدام از اين دسته ها براي مقصود خاصي به کار مي روند، ساده ترين سبک ساخت ايگلو به ايگلوهاي کوچک و يا ايگلوهاي شکاري مربوط مي شوند، اين دسته از ايگلوها در حقيقت نوعي سرپناه موقت محسوب مي شوند که براي مدت زمان کوتاهي قابل استفاده هستندف اين دسته از خانه هاي قطبي تنها دو تا سه شب قابل ااستفاده خواهند بود و معمولا در دوران شکار و توسط شکارچيان قطبي ساخته مي شوند، اين شکارچيان به صورت کلي اين خانه ها را بر روي سطح باز درياي يخ زده و روي لايه هاي يخي مي سازند تا به شکارگاه نزديک باشند و زمان را براي طي مسير از دست ندهند. دومين سبک از ايگلو به اندازه متوسط ساخته مي شوند و اقامتگاه نيمه دائمي محسوب مي گردند، بر اساس ابعاد ياد شده اين خانه ها براي زندگي توسط يک يا دو خانواده تهيه مي شوند و شامل يک اتاق نستا باز خواهند بود، اين دسته از خانه هاي قطبي در گروه هاي چند تايي ساخته مي شوند تا تشکيل دهکده هايي کوچک را بدهند و زندگي جمعي را براي اسکيموها آسان تر نمايند. آخرين نوع از خانه هاي قطبي ايگلوهاي بزرگ هستند، اين دست از خانه ها معمولا به دو بخش کلي تقسيم يمشوند که يکي به صورت موقتي و ديگر به صورت اقامتگاه دائمي مورد استفاده قرار مي گيرند، به صورت مرسوم بيش از پنج اتاق در يک ايگلو بزرگ طراحي مي شود تا جمعيتي بالاتر از 20 نفر را در خود جاي دهد و زندگي اجتماعي را براي اسکيموها آسان تر کند، ديگر راه ساخ اين سبک از خانه هاي قطبي ساختن ايگلوهاي کوچک در کنار هم و سرانجام ساخت يک ايگلوي بزرگ بر روي تمامي انهاست که موجب مي شود تا هر يک از ايگلو ها با تونل به يکديگر متصل باشند و همگي از يک خروجي استفاده نمايند، به اين ترتيب گرمايش به صورت مفيدتري انجام خواهد شد و اجتماع اسکيموها به راحتي در چنين محيطي قابل انجام خواهد بود تا مراسم هاي مذهبي و جشن هاي اسکيموها رد چنين خانه هايي برگزار گردند.