وضعیت نامناسب کاخ «مظفری اوشان»

ايسنا/ زغال، پدر ديوارهاي سفيدِ بنا را در آورده است، ستون‌هايش را کيسه بوکس کرده‌اند، در و ديوارها نيمه‌باز و نيمه‌شکسته مانده‌اند، ‌سرستون قاجاري را شکسته‌ و روي ايوانِ دايره‌ايِ بنا رها کرده‌اند و نامش را «کاخ مظفري اوشان» گذاشته‌اند. مظفرالدين شاه فقط براي دو سال از اين کاخ ييلاقي استفاده کرد، وقتي از منطقه رفت، کاخ را به حال خود رها کرد و شد آن‌چه امروز از آن باقي مانده، ديوارهايي سفيد با ردي از نوشته‌هاي سياه‌رنگ زغال و ستون‌هايي که بيشتر شبيه کيسه بوکس‌اند تا ستون‌هايي قاجاري؛ آن‌قدر مشت خورد‌ه‌اند که ستون‌بندي فلزي وسط ستون‌ها را به راحتي مي‌توان ديد، اصلا شايد ستون‌ها را جويده باشند و حتي شايد با تيشه به کمرش زده‌اند. دو طرف در ورودي کاخ در طبقه اول را فنس کشيده‌اند و بنر قرمز رنگ «به طرف مدرسه غيرانتفاعي» را با ميخ به ديوار کوبيده‌اند. راه ورود به طبقه دوم بدتر از هر وضعيتي است، براي بالا رفتن از بنا بايد روي تک آجرها پا گذاشت تا به طبقه دوم رسيد. اين کاخِ ييلاقي فقط مورد استفاده‌ي يک پادشاه قاجار بود؛ «مظفرالدين شاه قاجار» که او هم پس از دو سال از منطقه‌ي اوشان تهران رفت و پس از آن هيچ کدام از پادشاهان قاجار يا پهلوي از اين بنا استفاده نکردند. البته حضور ونداليسم‌هاي فرهنگي در اين بناي تاريخي را نبايد از ياد برد. ونداليسم‌هايي که امروزه يادگارنويسي روي بناهاي تاريخي را افتخاري براي خود مي‌دانند! افرادي که به نظر مي‌رسد با توجه به مدرسه‌هايي که دور تا دور بنا را گرفته‌اند بيشتر نوجوانان باشند. به جز ميله‌هاي آهني که اين بنا را از مدرسه‌ غيرانتفاعي کنار اين بناي قاجاري جدا کرده، هيچ تدبير امنيتي ديگري براي حفاظت از اين بنا انديشيده نشده و شايد به همين دليل کاخ قاجاري «مظفري اوشان» به اين وضعيت افتاده است؛ چون نه نگهبان دارد و نه حفاظي براي دور شدن از آسيب‌ها. هرچند عليرضا حسين‌آبادي، سرپرست دفتر ميراث فرهنگي و گردشگري شهرستان شميرانات مي‌گويد، سه سال پيش براي آخرين‌بار اين بنا را مرمت کرديم و پس از آن به دليل نبود اعتبار نتوانستيم حتي نگهباني براي مجموعه انتخاب کنيم، با اين وجود يک سوال در ذهن ايجاد مي‌شود که آيا آموزش و پرورش منطقه که به نظر مي‌رسد کل محوطه را براي ساخت فضاهاي آموزشي در اختيار گرفته، آيا امکان استفاده‌ مناسب‌تري از اين بناي فرهنگي را نداشت؟ تا در حوزه‌ي فرهنگ نيز کمکي به اين بناي تاريخي شود! حسين‌آبادي درباره‌ي معماري اين بنا مي‌گويد: مظفرالدين شاه در اين بنا معماريِ فرنگي مابانه را استفاده کرده، اما خودش از آن استفاده‌ي چنداني نبرد. وي با اشاره به اين‌که آموزش و پرورش منطقه با توجه به سرانه آموزشي که در اختيار دارد، هيچ اعتباري براي اين مدرسه اختصاص نداده است، در حاليکه فضاي آزاد اطراف بنا را براي ساخت مدرسه مورد استفاده قرار داده است. او با اشاره به بُعد مسافت منطقه اوشان با تهران ادامه مي‌دهد: به دليل همين فاصله زياد شرايط کنوني براي اين بناي تاريخي پيش آمده و مديران از يک‌سري مسائل عدول مي‌کنند و با تاکيد بر اين جمله که «مدرسه نسازيم؟» کار خود را ادامه مي‌دهند و ما نمي‌توانيم به آن‌ها حرفي بزنيم. وي با تاکيد بر اين‌که کاخ «مظفري اوشان» حدود 30 سال پيش به ثبت رسيد و حتي باغ قرار گرفته در اين مجموعه نيز ثبت ملي است، گفت: در آخرين تخصيص اعتبار که 30 ميليون تومان بود، در سه سال گذشته کف فرش‌ها‌ و درها کار گذاشته شدند و دور محوطه را فنس کشيديم، اما به دليل کمبود اعتبار نتوانستيم هيچ کار ديگري انجام دهيم. او در پاسخ به پرسش خبرنگار ايسنا که آيا اين کمبود اعتبار در اين حد بود که امکان استخدام يک سرايدار يا افزايش ضريب ايمني بنا را نداشتيد، فقط سري به علامت تائيد تکان داد. ‌ حسين‌آبادي در ادامه بيان مي‌کند: متاسفانه يک مشکلي که وجود دارد اين است که براي برخي بناهاي قرار گرفته در بيابان‌ها که به حال خود رها شده‌اند، نيروي يگان حفاظت مي‌گذارند، اما براي بناهايي که در ميان مجموعه شهرها قرار دارند‌، يگان حفاظتي انتخاب نمي‌کنند و مي‌گويند مردم از آنها حفاظت مي‌کنند،‌ در صورتي که متاسفانه بسياري از تخريب‌ها توسط مردم انجام مي‌شود. او همچنين با اشاره به اينکه پس از انقلاب اسلامي برخي از بومي‌هاي منطقه از اين فضا استفاده کرده‌اند،‌ ادامه مي‌دهد: امسال در اعتباري که براي مرمت اين بنا به ميراث فرهنگي پيشنهاد کرديم، درخواست 150 ميليون تومان اعتبار داشتيم تا بتوانيم يک فصل مرمت و بهسازي براي اين کاخ تاريخي داشته باشيم، اما هنوز مشخص نيست که اين اعتبار تعلق مي‌گيرد يا خير. به گزارش ايسنا، روي تابلوي نارنجي رنگي که به نظر تنها نکته‌ي موفقيت‌آميز براي معرفي و حمايت از اين بناي تاريخي است، نوشته شده است: «کاخ مظفري اوشان باقي مانده از دوره قاجار در دو طبقه ساخته شده که گرداگرد آن ايوان قرار گرفته شده است. ستون‌هاي بنا از چوب بوده و دور آن را با گچ پوشانده‌اند مصالح اصلي به کار برده شده در ساخت بنا آجر‌، ملات گچ و گل و چوب است. ارتفاع کف ايوان طبقه اول از حياط پيرامون حدود 120 سانتي‌متر است که با پنج پله وارد ايوان طبقه اول مي‌شود.» اين بازديد که در تهرانگردي جمعه گذشته (13 شهريور) احمد مسجدجامعي، عضو شوراي شهر تهران انجام شد، فقط نگاه تاسف‌برانگيز او را نسبت به وضعيت کنوني اين بناي تاريخي به دنبال داشت. البته رجبعلي خسروآبادي،‌ مديرکل ميراث فرهنگي استان تهران که در بازديد مکان قبلي اين تهران‌گردي حضور داشت، در اين بازديد حضور نداشت.