سلامت/ خال های پوستی، بی ضرر یا خطرناک؟

خال به طور معمول ضايعه اي قهوه اي يا سياه رنگ است، که در نتيجه افزايش يا عملکرد غيرطبيعي سلول هاي رنگدانه ساز پوست ايجاد مي شود و به دو دسته تقسيم مي شود: يک دسته خال هاي مادر زادي که از ابتداي تولد وجود دارد و دسته ديگر، خال هاي اکتسابي که در طول زندگي به مرور ايجاد مي شود. خال هاي اکتسابي بيشتر در ۲۰ تا ۳۰ سال اول زندگي روي پوست ظاهر مي شود. (بعد از حدود ۳۵ سالگي پيدايش خال هاي جديد نادر است). اين نوع خال در ابتداي به وجود آمدن به طور معمول مسطح است ولي به تدريج و با افزايش سن، برجسته و کمي بزرگ تر و کم رنگ تر مي شود؛ اگرچه در شرايطي مثل بارداري، مصرف بعضي داروها يا نوسانات هورموني، ممکن است خال پررنگ تر يا خال هاي جديد ظاهر شود. خال را نبايد با ديگر ضايعات پوستي مشابه مثل کک و مک و غيره اشتباه گرفت (کک و مک لکه هاي قهوه اي رنگي است که در افراد داراي پوست روشن و بيشتر در نقاط روباز بدن مثل صورت و گردن ظاهر و در تماس با آفتاب پررنگ تر مي شود.) نحوه تشخيص خال هاي بي ضرر از خطرناک: خال هاي پوستي اغلب خوش خيم و غير سرطاني است، ولي بعضي از آن ها هم ممکن است تبديل به فرم خاصي از سرطان پوست به نام ملانوماي بدخيم شود. برخي تحقيقات نشان مي دهد که خال هاي مادرزادي به ويژه انواع مودار آن ها بيشتر در خطر تبديل به ملانوم است و از اين لحاظ بهتر است که مورد توجه بيشتري قرار بگيرد. از آن جا که تشخيص سريع اين نوع سرطان، شانس درمان را تا حد زيادي بالا مي برد، علايمي وجود دارد که با توجه به آن ها مي توانيد خال هاي خطرناک را به موقع تشخيص بدهيد و با مراجعه به پزشک متخصص براي انجام اقدامات درماني اقدام کنيد: 1- نبود تقارن: خال هاي بي ضرر، اغلب گرد و قرينه هستند، ولي خال هاي سرطاني معمولا شکلي نامتقارن دارند؛ يعني اگر خطي فرضي از وسط ضايعه ترسيم کنيم، به دو نيمه يکسان تقسيم نمي شود. 2 - نامنظمي لبه ها: لبه هاي خال هاي خوش خيم، معمولا يکنواخت است، ولي لبه هاي ضايعات بدخيم (ملانوم)، اغلب نامنظم و دندانه دار است. 3 - رنگ: خال هاي خوش خيم، معمولا به طور يکنواخت، رنگ قهوه اي روشن يا تيره دارند، اما در ضايعات بدخيم معمولا طيفي از رنگ هاي مختلف وجود دارد؛ قهوه اي روشن يا تيره، سياه، آبي يا قرمز و رنگ آن ها مي تواند تغيير کند. البته برخي خال هاي قرمز رنگ که بعد از 30 تا 35 سالگي در ناحيه کمر و سينه ظاهر مي شود و خال آنژيو ناميده مي شود، خطرناک نيست و نيازي به برداشتن آن ها وجود ندارد. مگر اين که در فاصله زماني اندکي به طور ناگهاني تکثير شوند و يا اندازه آن ها از 3 تا 4 ميلي متر بيشتر شود. در اين موارد تشخيص نهايي با پزشک متخصص است. 4 - قطر: خال هاي معمولي بيشتر کمتر از 6 ميلي متر قطر دارند، اما انواع خطرناک بزرگ تر است و معمولاً بيش از 6 ميلي متر قطر دارد؛ بنابراين هرگونه تغيير ناگهاني در اندازه خال بايد مورد توجه قرار بگيرد. 5 - خارش، درد، زخمي شدن يا خون ريزي هاي مکرر در ناحيه خال: اين خال بايد هرچه سريع تر توسط پزشک بررسي شود. اين مطلب ادامه دارد...دکتر نعيمه نوبخت