تقویم تاریخ/ روزی که اسلامبول، استانبول شد

کجارو/ در ۲۸ مارس سال ۱۹۳۰ ميلادي، اسلامبول ترکيه به استانبول تغيير نام داد. استانبول يا قسطنطنيه بزرگ‌ترين شهر کشور ترکيه و مرکز فرهنگي و اقتصادي آن است. اين شهر در کنار تنگه بسفر و درياي مرمره قرار دارد. تنگه بسفر دو قاره آسيا و اروپا را از يکديگر جدا مي‌کند و استانبول تنها شهر بزرگ جهان است که در دو قاره قرار دارد. بندر طبيعي شاخ طلايي يا خليج در اين شهر واقع است. در آغاز که اين شهر را در دهه ۶۶۰ پيش از ميلاد بنا کردند، بوزانتيون ناميدندش که به نظر مي‌رسد از نام شخصي به بوزاس گرفته شده باشد. پس از آنکه کنستانتين کبير اين شهر را به عنوان پايتخت جديد شرقي امپراتوري روم برگزيد، شهر نزد مردم به کنستانتينوپل به معناي «شهر کنستانتين» معروف گشت. اگرچه کنستانتين سعي کرد نام Nea Roma به معناي «رم جديد» را بر آن نهد، اما اين نام نزد مردم مقبول نيفتاد و فراگير نگشت. مسلمانان که از قديم با روميان مراوده داشتند، اين شهر را قسطنطنيه يا قسطنطينيه ناميدند. نام ديگر شهر استانبول بود که از عبارت يوناني εἰς τὴν Πόλιν (با تلفظ ايستيم بولين) به معناي «به سوي شهر» گرفته شده بود. در سال ۱۷۷۰ ميلادي سلطان مصطفي سوم با ضرب سکه‌هايي که روي آن نام اسلامبول (اسلام‌شهر) نقش بسته بود، تلاش کرد اين نام را فراگير کند. در دوره جمهوريت و از روز ۲۸ مارس سال ۱۹۳۰ اداره پست ترکيه از تمامي کشورهاي جهان خواست تا در مکاتبات خود از نام استانبول استفاده کنند. اولين نشانه‌هاي سکونت انسان در استانبول متعلق به عصر مفرغ است نشانه‌هايي از سکونت انسان عهد مفرغ در فکرتپه واقع در بخش آسيايي استانبول پيدا شده‌است. همچنين نشانه‌هايي از سکونت فنيقي‌ها در کاديکوي موجود است. مستعمره‌نشين‌هاي يوناني مگارا در سال ۶۶۷ قبل از ميلاد اين شهر را بنا نهادند و به افتخار پادشاه خود بيزاس نام آن را بيزانتيوم نهادند. در زمان جنگ‌هاي ميان امپراطوري هخامنشي ايرانيان به رهبري داريوش بزرگ در خلال جنگ هايشان با يونانيان شهر بيزانس را به تصرف خود در آوردند که تا پايان زمان سلطنت اردشير درازدست همچنان در اختيار ايرانيان باقي‌ماند و ايرانيان تا سال ۱۹۶ که امپراطوري روم بر اين شهر تسلط يافت، بر بيزانس حکومت مي‌کردند. در سال ۱۹۶ ميلادي روميان بر بيزانس مسلط شده و شهر رو به خرابي نهاد به خصوص آنکه روميان پايتخت جديد خود را به نيکومديا (کوجاالي کنوني) منتقل نموده بودند. در اين سالها گروه‌هاي بزرگي از روميان به بيزانس (استانبول فعلي) مهاجرت کردند. موقعيت سوق‌الجيشي بيزانس امپراتور کنستانتين بزرگ را وا داشت تا در سال ۳۳۰ رم جديد را در محل بيزانتيوم بعنوان پايتخت امپراطوري روم شرقي بنا نهد که پس از مرگ وي اين شهر قسطنطنيه يا کنستانتينوپوليس ناميده شد و نام روم جديد به فراموشي سپرده شد. در ۲۹ ماه مي سال ۱۴۵۳ سلطان محمد دوم فاتح بعد از ۵۳ روز محاصره در حالي وارد قسطنطنيه شد که توپ او يک حفره بسيار عظيم و بزرگي را در ديوارهاي قسطنطنيه ايجاد کرد. محل اين حفره امروزه به توپکاپي (دروازه توپ) معروف است. سلطان محمد فاتح پس از فتح استانبول آن را به عنوان سومين پايتخت امپراطوري عثماني اعلام نمود. پس از فتح استانبول سلطان محمد فاتح کاخ توپکاپي و بازار استانبول را بنا مي‌نهد و مدارس، حمامها و بناهاي زيادي در شهر ايجاد مي‌کند. نقش معمار سينان در خلق آثار معماري اين دوره برجسته بوده است. زماني‌که جمهوري ترکيه در سال ۱۹۲۳ تشکيل شد پايتخت آن از استانبول به آنکارا تغيير پيدا کرد. اما استانبول محوريت خود بعنوان مرکز تجاري، صنعتي ترکيه را حفظ کرد و هم اکنون نيز بزرگترين شهر ترکيه است. در همين روز: آغاز به کار نخستين آمبولانس جهان که با اسب کشيده مي‌شد. (۱۸۶۶ ميلادي) نخستين هواپيما از روي آب به پرواز درآمد. اين کار در فرانسه انجام گرفت و از آن پس ساخت هواپيماهايي که به جاي فرودگاه زميني از دريا براي فرود آمدن و بلند شدن استفاده مي‌کردند، رايج شد. (۱۹۱۰ ميلادي) اعلان استقلال اولين جمهوري ارمنستان (۱۹۱۸ ميلادي) جمهوري ترکيه نام اسلامبول را به استانبول و نام آنقوره را به آنکارا تغيير داد. (۱۹۳۰ ميلادي) با کانال تلگرامي «آخرين خبر» همراه شويد