روانشناسی/ چرا در زندگی احساس خلأ می کنیم؟

مجله سلامت/ زندگي پر است از فراز و نشيب‌هاي فراوان که تاثيرات مختلفي روي احساسات ما مي‌گذارد. يکي از اين مشکلات بروز احساس خلأ در زندگي است که ما در ادامه درباره اين موضوع صحبت مي‌کنيم. احساس خلأ يا خالي بودن، فقدان معنا و هدف، احساسي است که اکثر مردم در مقاطعي از زندگي خود آن را تجربه مي‌کنند. با اين حال، احساس شديد و مزمن خلأ، احساس بي‌حسي عاطفي و نااميدي و تجربياتي از اين دست ممکن است نشانه‌هايي از مشکلات رواني ديگر مانند افسردگي، فقدان لذت و يا حتي اسکيزوفرني باشد. احساس خلأ همچنين در مواقعي نظير دوران پس از مرگ عزيز سراغ انسان مي‌آيد. افرادي که اين احساس خالي بودن را به طور مداوم و به شدت تجربه مي‌کنند، بايد حتما به روان‌درمان‌گر مراجعه کنند، اما در موارد نه چندان شديد و مقطعي مي‌توان اين مشکل را با راهکارهاي مشخص برطرف کرد. علائم و دلايل احساس خلأ انسان‌ها به دلايل بسياري با احساس خلأ در زندگي خود مواجه مي‌شوند. براي مثال، فقدان فردي که عاشقش هستيم، مرگ يا جدايي، ممکن است احساس خالي بودن را در غياب اين فرد که به زندگي ما معنا و چارچوب مي‌داده، در ما باقي بگذارد. همچنين يک تغيير ناگهاني در شرايط زندگي نيز چنين احساسي را در انسان ايجاد مي‌کند. يکي از علامت‌هاي رايج ايجاد احساس خلأ در انسان، فقدان معنا در زندگي است. ويکتور فرانکل، روان‌پزشک اتريشي، در دوراني که در اردوگاه‌هاي کار اجباري نازي‌ها زندگي مي‌کرد به اين نتيجه رسيد که انسان حتي در دوران سختي به معنا در زندگي نياز دارد. در نتيجه اين تفکر، او به شکلي از درمان رسيد که با آن به افراد کمک مي‌کرد تا در همه جنبه‌هاي زندگي خود به معنا برسند. او نام اين شيوه خود را لوگوتراپي يا معنادرماني ناميد. کلمه لوگو از واژه يوناني لوگوس به معني معنا مي‌آيد. احساس خلأ احساساتي مانند بي‌حسي عاطفي، اندوه، انزوا و اضطراب را در انسان پديد مي‌آورد. انسان‌ها تلاش مي‌کنند تا اين خلأ را به شيوه‌هاي مختلفي پر کنند مانند شرکت در فعاليت‌هايي که ذاتا رضايت عميقي در زندگي ايجاد نمي‌کنند مانند خريد کردن، خوردن يا استفاده از اشياي پيراموني خود. متاسفانه، فرهنگ مصرف‌گراي حاکم بر زندگي مدرن بر چنين احساسي دامن مي‌زند و احساس رضايت را در استفاده از اين محصول يا آن محصول معنا مي‌کند. به جاي اين کار بهتر است انسان‌ها با احساس خلأ مبارزه کنند و با انجام کارهايي نظير انجام فعاليت‌هايي که دوست دارند، آوردن حيوان خانگي، انجام تمرين‌هاي رواني يا فعاليت‌هايي که از نظر احساسي آن‌ها را غني مي‌کند اين حس را از درون خود خارج کنند. با اين همه براي يافتن راه حل مقابله با اين احساس، بايد احساسات دروني خود را بشناسيم. موارد زير مهم‌ترين و رايج‌ترين علامت‌هاي احساس خلأ در زندگي هستند. - ذهن‌تان مملو از افکار منفي است. - شما هميشه به‌دنبال تاييد خانواده و دوستان خود هستيد. - شما نمي‌دانيد چگونه بايد احساسات خود را بيان کنيد. چگونه بر احساس خلأ غلبه کنيم؟ روان‌شناسان و متخصصان اين حوزه با توجه به تجربيات درماني خود و همچنين مطالعاتي که در اين زمينه انجام داده‌اند، راه حل‌هاي مختلفي را براي مبارزه با اين احساس شناسايي کرده‌اند که در ادامه با ۵ تا از موثرين روش‌ها آشنا مي‌شويم: ۱ - خيلي آرام احساس خلأ را بپذيريد. اشلي اِدِر (Ashley Eder)، روان‌درمان‌گر فعال در شهر بولدر ايالت کولورادو، مي‌گويد که اگر شما احساس خلأ را که شبيه يک حفره بزرگ در زندگي است، تجربه مي‌کنيد، آن را در درون خود بپذيريد و با خود مهربان باشيد. خود را براي داشتن چنين احساسي سرزنش نکنيد و اصلا تلاش نکنيد که اين احساس را تغيير دهيد يا ناديده بگيريد. اگر اين احساس خلأ به دليل مرگ فردي است که دوستش داشته‌ايد، دليلي ندارد که سال‌ها عزادار او باقي بمانيد. ادر مي‌گويد: «چون از دست دادن فردي که دوستش داريم غم‌انگيز است و همچنين اين‌که اين حس فقدان به مرور زمان تغيير شکل مي‌دهد، به اين معني نيست که ما با اين مسئله کنار مي‌آييم. آن‌چه مهم است اين موضوع است که بتوانيم در کنار اين موضوع به زندگي عادي خود بازگرديم و اين احساس فقدان مانعي در برابر روند عادي و رو به رشد زندگي ما نباشد». ۲ - هر روز با خود خلوت کنيد. کيتلين اسلايت (Kaitlyn Sligh)، مشاوره خانواده، مي‌گويد: «با اشتياق غرق شدن در فضاي بيرون که پر از لذت‌هاي واهي است مبارزه کنيد». او مي‌گويد به جاي اين‌که تلاش کنيد خلأ به وجود آمده را با مواد مخدر، بازي‌هاي کامپيوتري يا هر چيز ديگر، پر کنيد، به درون خود توجه و با خود خلوت کنيد. اسلايت پيشنهاد مي‌کند که زماني را صرف واکاوي آرزوها، ترس‌ها، اميد‌ها و روياهاي خود کنيد. اين کار به شما کمک مي‌کند تا «معناي بيش‌تري را در زندگي روزمره و آينده خود جاري کنيد». از آن‌جايي که در مورد هر فرد فعاليت‌هاي آرامش‌بخش مختلفي مناسب است، سعي کنيد فعاليت مناسب خود را پيدا کنيد، اما به طور کلي مديتيشن، نوشتن و ورزش به شما کمک مي‌کند تا دوباره روي خود تمرکز کنيد. اسلايت مي‌گويد: «ممکن است در ابتدا کمي احساس ناراحتي کنيد، اما هر چه بيش‌تر با خود خلوت کنيد، براي خود انرژي بگذاريد و به خود اهميت دهيد، اين خلأهاي موجود کم‌تر زندگي شما را درگير خود مي‌کنند».