سرنوشت شوم قاتلان امام حسین (ع) پس از واقعه کربلا

باشگاه خبرنگاران/ قاتلان امام حسين (ع) و ياران ايشان پس از واقعه کربلا دچار سخت‌ترين بلاها شدند و تعدادي از آنان دچار بيماري‌هاي سخت شدند و به هلاکت رسيدند و عده‌اي نيز توسط خون خواهان امام حسين (ع) به سختي مجازات شدند و به سزاي اعمال خود رسيدند که در ادامه نقش آنان در حادثه عاشورا و نحوه سرنوشت آن ها را در اين گزارش بخوانيد. يزيد بن معاويه از نظر تاريخ، خصوصاً تاريخ تشيع، مسلّم است که عامل اصلي شهادت امام حسين (ع) و يارانش، يزيد بن معاويه بوده است. او پس از اينکه سر بريده حضرت را نزدش آوردند با چوب به دندان‌هاي مبارک امام مي‌زد. ماجراي هلاکت يزيد به اين شرح است که او روزي با سربازانش براي شکار به صحرا رفت و براي شکار آهويي به اصحابش گفت: «خودم به تنهايي براي شکار اين آهو اقدام مي‌کنم و کسي با من نيايد.» فرار آهو باعث شد که يزيد از سربازانش دور شود و آنها هر چه به دنبال او گشتند، او را پيدا نکردند. يزيد بن معاويه در صحرا به صحرانشيني برخورد کرد که از چاه آب مي‌کشيد. مقداري آب به يزيد داد ولي بر او تعظيم و سلامي نکرد که يزيد خشمگين شد و گفت: «اگر بداني که من کيستم بيشتر من را احترام مي‌کني»، آن اعرابي گفت: «اي برادر تو کيستي؟»، که يزيد در پاسخ گفت: «من اميرالمومنين يزيد پسر معاويه هستم.» صحرانشين هنگامي که يزيد بن معاويه را شناخت، خشمگين شد و شميشر را به سمت يزيد فرود آورد اما بر سر اسب اصابت کرد و اسب پا به فرار گذاشت و يزيد آنقدر بر زمين کشيده شد که به هلاکت رسيد. عبيدالله بن زياد عبيد الله زياد عامل مهم قتل مسلم بن عقيل پيش از رسيدن امام حسين (ع) به کربلا و روانه کردن سپاهيان خود به سوي حضرت و به شهادت رساندن ايشان بود و پس از واقعه عاشورا، خاندان امام (ع) را به اسارت برد. عبييد الله پس از پيروزي لشکريان مختار، با سپاه خود به سوي آنان آمد، و سپاه مختار عقب نشيني کرد. مختار که اساساً در پي هلاک ابن زياد و افراد ديگري بود که در واقعه کربلا دست داشتند، ابراهيم بن مالک اشتر را با سپاه براي مقابله با ابن زياد فرستاد. ابراهيم که مي‌خواست قبل از ورود ابن زياد به سرزمين عراق، به وي برسد، در نزديکي موصل به لشکر شام رسيد. در جنگ شديدي که ميان عراقيان و شاميان آغاز شد، ابن زياد شکست خورد (محرم ۶۷) و همراه با يارانش به قتل رسيد. براساس روايتي از ابومخنف، ابراهيم بن اشتر خود در جنگ تن به تن، ابن زياد را به قتل رسانده است. عمر بن سعد عمر بن سعد بن ابي وقّاص معروف به عمر سعد و ابن سعد ، فرمانده سپاه عبيدالله بن زياد در واقعه کربلا بوده است. او با لشکر چهار هزار نفري به کربلا رفت و نخستين تير را به سوي حسين (ع) و يارانش رها کرد و پس از شهادت امام حسين (ع) و يارانش دستور داد بر بدن آنان اسب بتازند. ابن سعد به حکومت ري نرسيد و در سال ۶۶ ق به دست مختار ثقفي کشته شد. او از شخصيت‌هاي منفور نزد شيعيان بوده و در زيارت عاشورا لعن شده است. ابن سعد به هنگام قيام سليمان بن صُرَد خزاعي کوفي به خونخواهي از قاتلان امام حسين (ع) در سال 65 هجري قمري، از ترس کشته شدن به دست مردم، شب ها در دارالاماره مي‌خوابيد و يک سال بعد هنگامي که مختار بن ابي عبيد ثقفي قيام کرد و بر کوفه مسلط شد همراه با محمد بن اشعث که او نيز از شرکت کنندگان اصلي جنگ کربلا بود، فرار کرد. اما بعد از شورش مردم کوفه بر ضد مختار، به کوفه بازگشت و با ديگر سران مخالف مختار، رهبري مردم را به دست گرفت، ولي با شکست کوفيان بار ديگر از کوفه گريخت و به سوي بصره رفت تا به مصعب بن زبير پناهنده شود. مختار يکي از فرماندهان خود را به نام ابوقلوص شبامي به تعقيب آنان فرستاد. وي ابن سعد را دستگير کرده به نزد مختار آورد و ابن سعد و پسرش حفص بن عمر بن سعد که او نيز در مجلس حاضر بود به دستور مختار کشته شدند. مختار پس از آتش زدن بدن آنان سرهاي آن دو را براي محمد بن حنفيه به مدينه فرستاد. در روايت تاريخي ديگر آمده است که ابتدا مختار، ابن سعد را به شفاعت عبدالله ابن جَعده بن هُبيره مخزومي امان داد، زيرا خواهر مختار يا به قولي دختر مختار همسر عمر بن سعد بود؛ اما پس از اعتراض محمد بن حنفيه به مختار، وي به يکي از فرماندهان سپاه خويش دستور داد تا ابن سعد را در خانه‌اش دستگير کرده سر از تنش برگيرد. شمر بن ذي الجوشن شمر يکي از منفورترين اشخاصي است که در جنگ با امام حسين (ع) شرکت داشته و از او به نفرت ياد مي‌شود. در بسياري از روايات، شمر را عامل به شهادت رساندن امام در گودال قتلگاه مي‌دانند. هم چنين او پس از به شهادت رساندن امام حسين (ع) قصد حمله به امام سجاد (ع) داشته که عده اي مانع او مي شوند. شمر نيز مانند بسياري ديگر از عوامل دشمن در واقعه عاشورا، به فرمان مختار به هلاکت رسيد. در پي قيام مختار ثقفي در سال ۶۶، شمر در جنگ عليه او شرکت کرد اما مختار وي و ديگر امراي اموي را در جنگ جَبّانة السَبيع (از محله‌هاي کوفه) شکست داد و شمر از کوفه گريخت. مختار جمعي را به همراه غلام خود به دنبال او فرستاد اما شمر غلام مختار را کشت و به قريه‌اي به نام کلتانيه (بين شوش و روستاي صَيمره) رفت و نامه‌اي براي مُصعَب بن زبير فرستاد که آماده جنگ با مختار بود، اما برخي از سپاهيان مختار، شمر را محاصره کردند و در حالي که يارانش گريخته بودند، او را کشتند و سرش را نزد مختار فرستادند و بدنش را پيش سگان انداختند، مختار نيز سر شمر را براي محمد بن حنفيه فرستاد. محمد بن اشعث محمد بن اشعث از عوامل دستگيري مسلم بن عقيل بود و در روز عاشورا انتساب امام حسين (ع) به پيامبر اکرم (ص) انکار کرد و به همين دليل، مورد نفرين امام (ع) قرار گرفت. در برخي روايات آمده است که او در روز عاشورا با نيش عقربي به هلاکت رسيد اما منابع قوي تر، خبر از هلاکت او در قيام مختار مي‌دهند. محمد بن اشعث و ديگر قاتلان امام حسين (ع)، هنگامي که شنيدند مختار در جستجوي آنان است، گريختند و زماني که از شورش اهالي کوفه باخبر شدند به کوفه برگشتند و فرماندهي اين شورش را بر عهده گرفتند اما بعد از اينکه شورش شکست خورد، محمد بن اشعث به همراه شبث بن ربعي و ديگر قاتلان امام حسين (ع) به بصره گريختند و مصعب بن زبير را به جنگ با مختار تحريک کردند. ابن اشعث سال ۶۷ق در جنگ مصعب با مختار کشته شد. هاني بن ثبيت حضرمي او قاتل عبدالله بن علي بن ابي طالب و جعفر بن علي بن ابي طالب معرفي شده است و در زيارت ناحيه مقدسه به عنوان قاتل اين دو فرزند امام علي(ع) لعن شده است. هاني بن ثبيت در روز عاشورا به همراه رحيل بن خيثمه جعفي و جرير بن مسعود حضرمي کمان و لباس‌هاي امام را ربودند. او که به دستور ابن سعد بر پيکر مطهر امام حسين (ع) تاخته بود، سرانجام به دستور مختار در سال 66 هجري قمري کشته شد. حرمله بن کاهل اسدي حرمله در روز عاشورا از تيراندازان سپاه عمر بن سعد بود. او حضرت علي اصغر را با تير سه شعبه به شهادت رساند که به همين دليل از او با نفرت زيادي ياد مي‌شود و در زيارت عاشورا مورد لعن قرار گرفته است. او هم چنين در شهادت حضرت اباالفضل العباس (ع) نيز نقش داشت و حامل سر مبارک ايشان به کوفه بود. حرمله در قيام مختار، دستگير شد و به فرمان مختار بن ابوعبيد ثقفي، دست و پايش را قطع کردند و سپس او را در آتش سوزاندند. منهال بن عمرو هنگامي که از سفر حج به کوفه برگشت و صحنه مرگ حرمله را از نزديک مشاهده کرد، ماجراي ملاقاتش با امام سجاد (ع) و نفرين آن حضرت در حق حرمله را براي مختار تعريف کرد. مختار، از اين که دعاي امام سجاد (ع) به دست او تحقق يافته است، سجده شکر به جاي آورد. ابحر بن کعب ابحر در واقعه عاشورا از سپاهيان عمر بن سعد بود. روز عاشورا هنگامي که لشکر دشمن، امام حسين (ع) را محاصره کرد، عبدالله بن حسن از خيمه بيرون آمد و خود را به عمويش رساند. ابحر بن کعب با شمشير به امام حسين (ع) حمله کرد، عبدالله دستش را سپر آن حضرت کرد و بحر شمشيرش را فرود آورد و دست عبدالله را قطع کرد. در برخي روايات، غارت لباس امام حسين(ع) نيز به او نسبت داده شده است. امام حسين (ع) روز عاشورا جامه خود را پاره کرد تا کسي پس از شهادتش آن را از تنش بيرون نياورد اما بحر بن کعب اين لباس را غارت کرد. در برخي منابع آمده است که پس از واقعه عاشورا، دو دست بحر بن کعب، مبتلا به مرض شد. دستان او در زمستان آب (خونابه) مي‌داد و در تابستان مانند چوب خشک مي‌شد و پاهاي او فلج شد. عبدالله بن ابي حصين عبدالله بن ابي حصين، در واقعه کربلا از لشکريان عمر بن سعد و در گروه عمرو بن حجاج بود که آب را بر روي امام حسين (ع) و يارانش بستند. روز هفتم محرم، عبيدالله بن زياد در نامه‌اي از عمر بن سعد خواست که ميان آب و امام حسين (ع) جدايي اندازد. هنگامي که اين نامه به دست عمر بن سعد رسيد، به عمرو بن حجاج دستور داد تا با سربازان خود، مانع دسترسي امام حسين (ع) و يارانش به شريعه فرات شوند. به نقل منابع، عبدالله بن ابي حصين ازدي بجلي به امام حسين (ع) گفت: «به خدا سوگند که جرعه اي از اين آب نخواهي نوشيد» که امام حسين (ع) در جواب اين اقدام او را اينگونه نفرين کردند: «خداوندا! او را تشنه بميران و هرگز نيامرز». به گزارش حميد بن مسلم ازدي، عبدالله بن ابي حصين پس از واقعه کربلا بيمار شد و هرچه آب مي‌نوشيد تشنگي‌اش برطرف نمي‌شد تا اينکه از دنيا رفت. بجدل بن سليم کلبي بجدل از سپاهيان عمر بن سعد در واقعه عاشورا است که پس از شهادت امام حسين(ع)، به انگشتر امام (ع) طمع مي کند و براي سرقت آن، انگشت مبارک حضرت را قطع کرد. بجدل بن سليم در قيام مختار دستگير شد، و به دستور مختار ابتدا انگشتان و سپس دو پاي او را قطع کردند و آنقدر در خون خود غلتيد تا اينکه جان داد. اسحاق بن حيوه حضرمي او در روز عاشورا از لشکريان عمر بن سعد بود که به دستور عمر بن سعد داوطلبانه به همراه تعدادي با اسب بر بدن مبارک امام حسين (ع) تاخت. هم چنين در برخي منابع، سرقت لباس هاي امام را به او نسبت داده اند. او پس از واقعه عاشورا به بيماري پيسي مبتلا، و چهره‌اش دگرگون شد و موهايش ريخت. مختار ثقفي، دست و پاي ده نفري که بر بدن امام حسين (ع) اسب تاخته بودند را با ميخ آهنين بست و بر پشتشان اسب تاخت تا آنکه کشته شدند. سنان بن انس نخعي سنان بن انس يکي از عوامل مهم در شهادت امام حسين (ع) بوده. او در آخرين لحظات حيات امام حسين (ع)، هنگامي که حضرت در گودال قتلگاه افتاده بودند و کسي از سپاه عمر سعد جرأت تمام کردن کار را نداشت؛ سنان بن انس تأثير مهمي در تحريک ديگران براي به شهادت رساندن امام حسين (ع) داشت. در هنگام آشفتگي اوضاع کوفه پس از مرگ يزيد، سنان که به عنوان يکي از قاتلان اصلي حسين(ع) شناخته مي‌شد؛ زندگي پنهاني در پيش گرفت و در برخي از نقل‌ها، پس از قيام مختار ثقفي، از کوفه خارج شد و به بصره و اطراف آن گريخت و در برخي منابع آمده که سنان به دست ياران مختار ثقفي کشته شد. منابع: 1- لهوف، سيد بن طاووس 2- تاريخ طبري 3- مقتل الحسين، خوارزمي 4- کشف الغمه، اربلي 5- بحار الانوار، مجلسي 6- انساب الاشراف، بلاذري 7- البدايه و النهايه، ابن کثير 8- المناقب، ابن شهر آشوب با کانال تلگرامي «آخرين خبر» همراه شويد