باشگاه خبرنگاران/ پيشواى دوم، هنگامى که جنگ با معاويه را بر خلاف مصالح عالى جامعه اسلامى و حفظ موجوديت اسلام تشخيص داد و ناگزير صلح و آتش بس را قبول کرد، فوق العاده کوشش نمود تا هدفهاى عالى و مقدس خود را به قدر امکان از رهگذر صلح و به نحو مسالمت آميز تامين کند.
گر چه متن پيمان صلح در کتب تاريخ، به طور کامل و به ترتيب، ذکر نشده است، بلکه هر کدام از مورخان به چند ماده از آن اشاره نمودهاند، ولى با جمعآورى مواد پراکنده آن از کتب مختلف مى توان صورت تقريباً کاملى از آن ترسيم نمود. با يک نظر کوتاه به موضوعاتى که امام در قرار داد قيد نموده و براى تحقق آنها پافشارى مى کرد، مى توان به تدبير فوق العادهاى که حضرت در مقام مبارزه سياسى براى گرفتن امتياز از دشمن به کار برده، پى برد.
اينک متن پيمان صلح را که در پنج ماده مى توان خلاصه کرد، ذيلاً از نظر خوانندگان محترم مىگذرانيم:
ماده اول: حسن بن على(ع) حکومت و زمامدارى را به معاويه واگذارى مىکند، مشروط به آنکه معاويه طبق دستور قرآن مجيد و روش پيامبر(ص) رفتار کند.
ماده دوم: بعد از معاويه، خلافت از آن حسن بن على(ع) خواهد بود و اگر براى او حادثه اى پيش آيد، حسين بن على(ع) زمام امور مسلمانان را در دست مىگيرد، همچنين معاويه حق ندارد کسى را به جانشينى خود انتخاب کند.
ماده سوم: بدعت ناسزاگويى و اهانت نسبت به اميرمومنان(ع) و لعن آن حضرت در حال نماز بايد متوقف گردد و از على(ع) جز به نيکى ياد نشود.
ماده چهارم: مبلغ پنج ميليون درهم که در بيت المال کوفه موجود است از موضوع تسليم حکومت به معاويه مستثنا است و بايد زير نظر امام مجتبى(ع) مصرف شود.
نيز معاويه بايد در تعيين مقررى و بذل مال، بنىهاشم را بر بنى اميه ترجيح بدهد. همچنين بايد معاويه از خراج «دارابگرد» مبلغ يک ميليون درهم در ميان بازماندگان شهداى جنگ جمل و صفين که در رکاب امير مومنان(ع) کشته شدند، تقسيم کند.
ماده پنجم: معاويه تعهد مىکند که تمام مردم، اعم از سکنه شام و عراق و حجاز، از هر نژادى که باشند، از تعقيب و آزار وى در امان باشند و از گذشته آنها صرف نظر کند؛ احدى از آنها را به سبب فعاليتهاى گذشتهشان بر ضد حکومت معاويه تحت تعقيب قرار ندهد، و مخصوصاً اهل عراق را به خاطر کينههاى گذشته آزار نکند.
علاوه بر اين، معاويه تمام ياران على(ع) را، در هر کجا که هستند، امان مىدهد که هيچ يک از آنها را نيازارد و جان و مال و ناموس شيعيان و پيروان على در امان باشند و به هيچ وجه تحت تعقيب قرار نگيرند و کوچکترين ناراحتى براى آنها ايجاد نشود، حق هر کس به وى برسد و اموالى که از بيت المال در دست شيعيان على(ع) است از آنها پس گرفته نشود.
همچنين نبايد هيچ گونه خطرى از ناحيه معاويه متوجه حسن بن على(ع) و برادرش حسين بن على(ع) و هيچ کدام از افراد خاندان پيامبر(ص) بشود و نبايد در هيچ نقطهاى موجبات خوف و ترس آنها را فراهم سازد.
در پايان پيمان، معاويه اکيدا تعهد کرد تمام مواد آن را محترم شمرده و دقيقا به مورد اجرا بگذارد. او خدارا بر اين مسئله گواه گرفت، و تمام بزرگان و رجال شام نيز گواهى دادند.
بدين ترتيب، پيشگويى پيامبر اسلام(ص)، در هنگامى که حسن بن على(ع) هنوز کودکى بيش نبود، تحقق يافت؛ پيامبر(ص) روزى برفراز منبر، با مشاهده او فرمود:
«اين فرزند من سرور مسلمانان است و خداوند به وسيله او در ميان دو گروه از مسلمانان صلح برقرار خواهد ساخت».
با کانال تلگرامي «آخرين خبر» همراه شويد
بازار