الي گشت/ زماني که حرف از جوجه تيغي يا تشي به ميان مي آيد، مردم زيادي هستند که فکر مي کنند که آن ها يکي هستند اما بايد بدانيد که تشي حيواني کاملا متفاوت است که حتي در خانواده يکساني هم با جوجه تيغي قرار ندارد و از هم تفاوت هاي زيادي دارند. در ادامه اين متن براي شما فرق جوجه تيغي با تشي را آورده است و در مورد مسئله مهم ديگري که باور افراد زياديست، يعني پرت کردن تيغ جوجه تيغي صحبت کرده؛ با ما همراه باشيد.
جوجه تيغي يک پستاندار است که در خانواده خارپشت ها با نام علمي Erinaceidae قرار دارد. جوجه تيغي ها جثه کوچک، سر مخروطي شکل و پاهاي ريزي دارند و بدنشان پر از تيغ هاي ريزي است که براي دفاع به کار مي روند. يک فرق جوجه تيغي با تشي پس مي توان همين جثه آن ها را دانست که با هم متفاوت است، جوجه تيغي ها در دست يک انسان به راحتي جاي مي شوند. البته وزن و اندازه آن ها نسبت به گونه (۱۵ گونه مختلف جوجه تيغي در دنيا وجود دارد) متفاوت است.
جوجه تيغي ها آنقدر منزوي اند که قادر هستند ۱۸ ساعت از روزشان را بخوابند. آن ها شب ها شکار مي کنند و براي آن بيشتر متکي حس بويايي و شنوايي خود هستند و بينايي چندان قابل توجهي ندارند. در شرايط آب و هوايي سخت، آن ها معمولا در محل امني مي مانند تا هوا مساعد شود. زماني که حيواني مي خواهد آن ها را شکار کند، آن ها مثل يک توپ گرد مي شوند به طوري که آن حيوان با دست زدن به جوجه تيغي، تيغ هاي او در دست ها و گاهي بدنش فرو مي رود.
خارهاي جوجه تيغي در واقع موهاي تو خالي هستند که به دليل کراتين موجود در آن ها، انقدر تيز و سفت شده اند. غذاي آن ها حشرات، حلزون، مار، کرم، تخم پرندگان و … است و آن ها مي توانند هر روز به اندازه نصف وزنشان غذا بخورند. از شکارچيان جوجه تيغي مي توان به جغد، پرندگان شکاري، سمور و روباه اشاره کرد و البته انسان ها که همه ساله در جاده هاي کشور باعث مرگ جوجه تيغي ها مي شوند.
خب تا به اينجا به صورت کلي در مورد جوجه تيغي اطلاعاتي کسب کرديم و چند فرق جوجه تيغي با تشي را نيز متوجه شديم، حالا وقت آن است که به سراغ تشي برويم. تشي برخلاف جوجه تيغي که يک پستاندار از خانواده خارپشت ها است، پستانداري جزو خانواده جوندگان (Rodentia) است و مي توان آن را بزرگترين جونده ايران دانست. تشي خارهاي بلندي روي بدنش دارد و زماني که آن ها را به اصطلاح سيخ مي کند، از جثه معمولي اش بزرگتر به نظر مي رسد.
اندازه تشي ها نسبت به جوجه تيغي ها بزرگ تر است و وزن آن ها بين ۱۱ تا ۲۵ کيلوگرم مي باشد. آن ها نيز مانند جوجه تيغي ها شبگرد هستند و در اين مواقع فعاليت بيشتري دارند. آن ها تمام قسمت هاي گياهان را از پياز و ريشه گرفته تا ساقه و برگ مصرف مي کنند. آن ها همچنين ميوه هايي مانند خرما، مهره داران کوچک و برخي مواقع لاشه حيوانات (البته به دليل جذب کلسيم، منظور استخوان هاي لاشه حيوانات است) را نيز مي خورند. عمر تشي ها حدودا ۱۵ سال است و تا دو ماهگي نزد مادر خود زندگي مي کنند. تشي ها معمولا به صورت انفرادي زندگي مي کنند و بيشتر در جنگل ها، باغ ها و اطراف زمين هاي کشاورزي زندگي مي کنند.
براي پاسخ به اين سوال در ابتدا بايد به سراغ اين برويم که باور پرتاب تيغ از کجا نشأت مي گيرد. در زمان هاي قديم، افرادي که تيغ اين دو جانور (بيشتر تشي که با مطالعه اين متن فرق جوجه تيغي با تشي را متوجه شديم) را در جنگل ها يا ديگر مناطق مي ديدند، خيال مي کردند که جانوري وجود دارد که مي تواند تيغ پرتاب کند، اما خب اين باور غلط است. برويم ببينيم که تيغ اين دو حيوان چگونه مي افتد؟
سيستم دفاعي تشي ها به گونه اي است که در زمان فرار از شکارچي امکان افتادن تيغ هاي او وجود دارد؛ اما چگونه؟ معمولا زماني که شکارچي تشي ها، پلنگ آن ها را دنبال مي کند به خاطر سرعت بيشتر آن نسبت به تشي، زودتر به او مي رسد، در چنين مواقعي تشي چه مي کند؟ او که زودتر از پلنگ خسته مي شود، تيغ هاي خود را سيخ کرده و به يکباره مي ايستد و به اين صورت پلنگ با او و تيغ هايش برخورد مي کند. در اين شرايط تيغ هايي که سست تر هستند به زمين مي افتد و يا به دست و پاي پلنگ فرو مي روند. تشي به هيچ عنوان قادر نيست که تيغ هايش را پرتاب کند، او تنها از آن به عنوان چيزي براي در امان ماندن از پلنگ استفاده مي کند، همين و بس.
جوجه تيغي ها که به خاطر جثه کوچکشان، حيوانات ديگر خيلي دلشان مي خواهد که او را شکار کنند نيز از تيغ هايش به عنوان وسيله دفاعي استفاده مي کند. زماني که حيواني مانند روباه به او نزديک مي شود، او خود را به حالت توپ گردي در آورده روباه نتواند او را بگيرد و به اين صورت تيغ هايش به دست روباه مي رود و آن دسته از تيغ هاي او نيز که سست تر هستند به زمين مي ريزد. اينگونه است که انسان ها خيال مي کنند که جوجه تيغي ها تيغ خود را به سمت روباه پردتاب کرده اند. پس جوجه تيغي ها نيز اصلا نمي توانند تيغ خود را پرتاب کنند.
حالا که فرق جوجه تيغي با تشي را متوجه شده ايم، يک درخواست صادقانه از شما داريم. بياييد با هم کمي در مورد حيات وحش و محيط زيست کشورمان اطلاعات بيشتري کسب کنيم و آگاهي خود و اطرافيانمان را در مورد آن بالا ببريم. هر کدام از بخش هاي حيات وحش و محيط زيست کشور که نابود شود، به اين معني است که بخشي از چرخه زيستي ايران نابود شده که اثرات آن غير قابل جبران خواهد بود. با هم مي توانيم با افزايش اطلاعات در مورد محيط زيست، آن را براي هميشه حفظ کنيم.
بازار