برترين ها/ بيشتر مردم زياد به اينکه با چه لباسي دفن شوند فکر نميکنند. امروزه بيشتر افراد با کفن يا لباسهاي سادهاي که در کمدشان دارند دفن ميشوند. همچنين ممکن است از قبل وصيت کنند که با چه لباسي آنها را به خاک بسپارند. در بسياري جاها پيچيدن يک کفن يا پارچه ساده به دور مرده مرسوم است، اما لباس پوشاندن به مرده هم بخش بزرگي از تاريخ بشر بوده است. حتي مدهايي هم براي مردهها در سراسر جهان وجود داشته که به برخي از آنها اشاره ميکنيم.
لباس عروس
در دهه ۱۸۰۰ بيشتر مردم درآمد کافي براي سفارش لباسهايشان به خياط نداشتند بنابراين زنان لباسها، حتي لباس عروسشان را خودشان ميدوختند. عروسهاي جوان پارچه و تزئيناتي که ميتوانستند بخرند را به رخ هم ميکشيدند. معمولا مردم با بهترين لباسهايي که داشتند دفن ميشدند و لباس عروس زيباترين لباسي بود که بيشتر زنان در خانههايشان داشتند.
در آن زمان احتمال مرگ زنان هنگام زايمان بسيار بيشتر از امروز بود. زنان ميدانستند که ازدواج کردن و بچهدار شدن به شدت زندگي آنها را تهديد ميکند. در يک دفترچه خاطرات روزانه از زن جواني در دهه ۱۸۷۰ نوشته شده که يک هفته قبل از زايمانش لباس عروس ابريشمي خود را با رنگ قهوهاي رنگ کرده و به شوهرش توضيح داده که ميخواهد با آن لباس به خاک سپرده شود. متاسفانه پيش بيني او درست بود و يک ماه بعد از زايمان جان خود را از دست داد و با لباس عروسش دفن شد.
لباس يشمي
متون چين باستان قرنها داستان اعضاي خانواده سلطنتي از سلسله هان (۲۰۶ قبل از ميلاد تا ۲۲۰ ميلادي) را بيان ميکرد که در لباسي از جنس يشم دفن ميشدند. مورخان معتقد بودند اين يک افسانه بوده، چون قيمت يشم از طلا هم بيشتر بوده است. در سال ۱۹۶۸ اين افسانه به واقعيت پيوست، چون جسد شاهزاده «ليو شنگ» و «دو وان» درون مقبره مزين به اشيايي از طلا، نقره، برنز و يشم پيدا شدند. هزاران قطعه يشم به هم دوخته شده بودند تا اجساد اين شاهزادهها را بپوشانند و شواهد نشان ميدهد که همين کار براي حداقل ۲۴ نفر ديگر از اعضاي خانواده سلطنتي انجام شده است. در طب سنتي چين، يشم خواص درماني دارد. در دوران باستان آنها فکر ميکردند يشم ميتوانند اجساد مردگان را از تجزيه حفظ کند. اما اجساد اين شاهزادهها به گرد و غبار تبديل شده بودند.
نوار موميايي
همه با تصاوير مومياييهايي که در نوارهاي پارچهاي بلند پيچيده شده اند آشنا هستيد. درواقع مصريان باستان با مردههاي خود اين کار را ميکردند. برخي مورخان امروزي به اين نوارهاي پارچهاي نوار موميايي ميگويند. نوار موميايي قرنها از پارچه کتان ساخته ميشد، ولي در نقطهاي از تاريخ، مصريان استفاده از به پارچه لوکستر ابريشم را آغاز کردند. اين ابريشم از چين وارد ميشد. طبق شواهد و مدارک کلئوپاترا در يک پارچه گران قيمت سفيد پيچيده شده بود. بسياري از مومياييهاي مصري آن قدر خوب باقي مانده اند که هنوز هم در پارچه پوشيده شدهاند.
ابريشم شايد لوکس باشد، اما بسيار تجزيه پذير هم هست. در سال ۱۹۹۸ يک تابوت سنگي کشف شد و باستان شناسان بقاياي جسد يک جسد از انگلستان قرن چهارم را در دوران حکومت روميها پيدا کردند. جسد کاملا تجزيه شده بود، اما يکي از دانشمندان آثار نخهاي طلا و ابريشم را در آن پيدا کرد. روميان به آسودگي مرده هايشان اهميت زيادي ميدادند، اما برخلاف مصريها اهميت زيادي نميدادند که اجساد تا ابد باقي بمانند.
کفن مهره دوزي شده
حداقل يک موميايي مصري از دوران دودماني (سالهاي ۳۱۵۰ تا ۲۶۸۶ قبل از ميلاد) با يک کفن مهره دوزه شده دفن شده است. اين کفن مثل يک سنگ طلسم بسيار بزرگ روي جسد موميايي کشيده ميشد. مهرههاي ريز رنگي به هم دوخته ميشدند تا شکل سوسک سرگين غلتان، دو سگ سياه و ستون را ايجاد کنند. اين تصاوير نشان دهنده خدايان مصري بودند که تصور ميشد نگهبان جسم و روح افراد در زندگي پس از مرگ باشند.
مصنوعات جواهري مشابهي هم از همان دوران کشف شد و باستان شناسان معتقدند که اوج مد مصريان باستان در آن زمان بوده است. کفنهاي مهره دوزي شده اثر هنري باارزشي هستند و صنايع دستي دقيق آن زمان را نمايش ميدهند. يکي از اين کفنهاي مهره دوزي شده در موزه لوور پاريس نمايش داده ميشود.
لباس کاذب
لباس پوشاندن به مرده ميتواند کار مشکلي باشد و يکي از رازهاي کمتر شناخته شده درباره تجارت کفن و دفن اين است که گاهي کت و شلوار يا پيراهن بريده ميشود تا آسانتر به جنازهاي که به پشت خوابيده پوشانده شود و پارچه اضافي زير جسد قرار ميگيرد. اعضاي خانواده تنها روي جسد و از کمر به بالا را ميبينند. در سال ۱۹۱۲ مردي به نام چارلز هولکمب ايده لباس کاذب را داد که شامل کت و جليقهاي ميشد که از پشت باز بود. با بدن جسد تنظيم ميشد و سپس به هم گره ميخورد و شبيه يک کت دست دوز سفارشي گران قيمت ميشد.
خاکسپاري تينگويان
مردم تينگويان در فيليپين آيين کفن و دفن بسيار جالبي دارند. وقتي کسي ميميرد خانواده اش جسد او را ميشويند و روي يک صندلي در خانه مينشانند. آنها بهترين لباسها و لوازم جانبي را به او ميپوشانند و از سيم نقرهاي در اطراف گردن او استفاده ميکنند تا سرش را نگه دارد. سپس به او غذا و نوشيدني ميدهند و با احترام با او رفتار ميکنند.
جسد مرده به مدت يک هفته يا بيشتر در کنار خانوادهاش ميماند و بستگان به مراقبت از او شامل عوض کردن لباس هايش ادامه ميدهند. همسر مرد مرحوم يک پارچه به نشانه سوگواري روي سرش ميکشد. بستگان به نشانه اندوه کهنهترين لباس هاشان را ميپوشند تا مرده هميشه بهترين لباس را در اتاق پوشيده باشد. خانواده به اين کار ادامه ميدهند تا زماني که مراسم تمام شود.
تابوتهاي فانتزي
مردم غنا حقوق يک سال خود را صرف مراسم کفن و دفن ميکنند. به نظر آنها تابوتهاي سنتي روش خسته کنندهاي براي يادآوري زندگي کسي است. هنرمندان تابوتهاي فاتنزي ميسازند که نماد شغل مرحوم يا علايق او در زندگي باشد. براي مثل ماهيگيران معمولا در تابوتي به شکل ماهي يا قايق دفن ميشوند. مردي که آرزوي ثروت داشته در يک تابوت به شکل يک ماشين لوکس دفن ميشود. ساخت يک تابوت فانتزي حدود دو هفته زمان ميبرد و ۷۰۰ تا ۳۰۰۰ دلار قيمت دارد و يک اثر هنري به شمار ميرود. فروشگاه تابوتهاي فانتزي از سال ۱۹۵۰ افتتاح شده و آنقدر محبوب شده که مردم غنا حتي بعد از خروج از کشور سفارش ميدهند يک تابوت فانتزي برايشان فرستاده شود. در سال ۲۰۱۴ يکي از اين تابوتها که به شکل پورشه جيمز دين بود، در حراج لندن به قيمت ۹۰۰۰ دلار فروخته شد.
گياه شاهدانه
در سال ۲۰۱۶، باستان شناسان بقاياي مردي را پيدا کردند که حدود ۲۵۰۰ سال پيش در سي سالگي در تورپان چين دفن شده بود. در آن دوره تاريخي تورپان يک واحه بياباني در امتداد جاده ابريشم بود و مسافران در آن زياد توقف ميکردند. عجيبترين بخش درباره اين مرد قوميت او نبود. بلکه اين بود که کل بدنش با گياه شاهدانه پوشيده شده بود. دانشمندان بعد از بررسي متوجه شدند تورپان در آن زمان پوشيده از شاهدانه بوده و احتمالا اين فرد مسافري بوده که براي خريد آن آمده بوده است. اين تنها جسدي نبود که با اين گياه پيدا شد. ده سال قبل هم جسد ديگري از همان دوران با يک کيسه بزرگ از شاهدانه و برگهاي له شده پيدا شد. جسدهاي ديگري هم با اين گياه پيدا شدند و باستان شناسان حدس ميزنند که شاهدانه در آن روزها براي همه مردم محبوب بوده است.
پارچههاي تجزيه پذير
در سالهاي اخير مردم درباره محيط زيست و اينکه چگونه تجزيه اجساد بر آن تاثير ميگذارد آگاهتر شده اند. جنبش محيط زيستي «خاکسپاري سبز» اخيرا راه افتاده است. در اين جنبش افراد از پارچههاي تجزيه پذير از جنس ابريشم خام، پنبه ارگانيک و کنف استفاده ميکنند تا مطمئن شوند همراه بدنشان تجزيه ميشود. يکي از طراحان لباس کفني طراحي کرده که از مواد تجزيه پذير و هاگ قارچ تشکيل شده و بعد از مرگ رشد ميکند. قارچها بدن را تجزيه ميکنند و همه مواد مضر درون آن را سم زدايي ميکنند.
بازار