باغبان باشی/ ۱۱ نکته درباره پرورش و نگهداری انیسون یا بادیان رومی

بازده/ انيسون (Pimpinella anisum)، که باديان رومي نيز ناميده مي‌شود، گياه گلداري از خانواده‌ي چتريان (جعفري) است. اين گياه، بومي منطقه‌ي شرق مديترانه و جنوب غربي آسيا است. انيسون يک گياه دارويي يکسال‌زي با برگ‌هاي نرم و لطيف و گل‌هاي سفيد است که در تابستان شکوفه مي‌کند. گل‌هاي انيسون به صورت چترک‌هاي ضخيم رشد مي‌کنند. اين چترک‌ها حاوي دانه‌هاي قهوه‌اي کوچک هستند که طعم تند شيرين بيان دارند. اين دانه‌ها بخشي از گياه هستند که به طور معمول استفاده مي‌شوند. برگ‌ها هم گاهي در سوپ و سالاد استفاده مي‌شود. در اين نوشتار با روش هاي پرورش و نگهداري انيسون آشنا مي شويم. نگهداري انيسون انيسون، با طعم شيرين بياني که دارد مي‌تواند به صورت کامل يا پودري براي عطر و طعم دادن به بسياري از غذاها و همچنين کمک به هضم بسياري از انواع غذاها استفاده شود. انيسون در محصولات طبخ شده در فر استفاده مي‌شود از شور و تند گرفته تا شيرين و ميوه‌هاي آب‌پز و حتي سبزيجات. گفته مي‌شود که چاي انيسون به درمان سرماخوردگي و آنفلوآنزا کمک مي‌کند. انيسون همچنين براي عطر و طعم دادن به چاي و تهيه‌ي قطره‌ي سرفه استفاده مي‌شود. طبيعت انيسون جوانه‌هاي اين گياه نرم و شکننده هستند و بنابراين نمي‌توان آن‌ّها را به راحتي از گلدان موقت به گلدان اصلي منتقل کرد. بهتر است به طور مستقيم آن را در زمين يا گلدان اصلي و زير نور آفتاب بکاريد. انيسون طبيعتي باريک و شکننده دارد، بنابراين لازم است که در برابر باد از آن محافظت کنيد. اگر خاک به درستي آماده شود، انيسون را مي‌توان در خاک ضعيف هم کشت کرد. خاک را شخم بزنيد تا بافتي سبک پيدا کند و بتواند آب را به خوبي رد کند. اگر خاک بيش از حد اسيدي باشد، کمي آهک به آن اضافه کنيد. تنها در صورتي که خاک به شدت ضعيف باشد، کود اضافه کنيد. بذر گياه انيسون بستر خاک را آماده کنيد تا بتوانيد بذر را در آن بکاريد. بذر گياه انيسون را مي‌توانيد در بهار و دوباره در پاييز (در مناطق معتدل) به عمق ۱۳ ميلي‌متر، و فواصل ۳۰ سانت از هم بکاريد. دانه‌ها را با خاک بپوشايند و آرام روي خاک فشار وارد کنيد تا منسجم‌تر شود. خاک را مرطوب نگه داريد تا زماني که جوانه ظاهر شود. وقتي خاک خشک مي‌شود، ترجيحا صبح زود يا عصر جوانه را آبياري کنيد. در غير اين صورت ممکن است گياه پژمرده شود و از بين برود. وقتي چترک‌ها (گل‌هاي انيسون) دانه‌هاي قهوه‌اي درآوردند، آن‌ها را قبل از اين‌که خودشان بريزند جدا کنيد. دانه‌ها بايد در يک جاي خشک نگهداري شوند. انيسون را مي‌توان در نور مستقيم خورشيد قرار داد تا رطوبت باقي مانده هم خشک شود. هنگامي که سرهاي داراي دانه کاملا خشک شدند، پوست و گل‌ها را جدا کنيد. در ظروف داراي در محکم دانه‌ها را ذخيره کنيد. اين دانه‌ها که براي مقاصد آشپزي، دارويي يا آرايشي و بهداشتي مورد استفاده هستند، در صورتي که به درستي ذخيره شوند، مي‌توانند به مدت چند سال ماندگاري داشته باشند. همچنين براي تکثير گياه مي‌توانيد از اين دانه‌ها به مدت يک سال استفاده کنيد. انيسون مي‌تواند در گلدان‌هاي عميق کاشته شود يا مستقيما در فصل بهار و پس از پايان يافتن احتمال يخ‌زدگي در زمين کاشته شود. جا به جا کردن جوانه‌ي اين گياه کار آساني نيست. ۱. ارتفاع گياه انيسون انيسون بين ۴۵ تا ۹۰ سانتي‌متر رشد مي‌کند. ۲. فاصله‌ي بين انيسون‌ها هر گياه انيسون بايد ۱۲ اينچ (۳۰ سانتيمتر) دور از گياه ديگر باشد. ۳. pH مطلوب براي گياه انيسون انيسون در يک pH نسبتا پايين بين ۵.۵ (اسيدي) و ۶.۵ (کمي اسيدي) و با pH ايده آل ۶.۰ به طور مطلوب رشد خواهد کرد. ۴. تکثير انيسون اين گياه را مي‌توان با کاشت دانه‌اش تکثير کرد. کاشت مستقيم در فصل بهار پس از پايان احتمال يخ‌زدگي يا در پاييز (در آب و هواي معتدل) در خاک سبک بهترين گزينه است. ۵. دوره جوانه زدن دانه‌ي انيسون دانه‌هاي انيسون در حدود ۱۴ روز در خاک جوانه مي‌زنند، زماني که دماي خاک در ۷۰ درجه فارنهايت يا ۲۱ درجه سانتيگراد است. ۶. تعداد دانه‌هاي انيسون در هر گرم تقريبا ۲۲۰ دانه در هر گرم وجود دارد. ۷. شرايط مطلوب خاک براي پرورش انيسون انيسون ترجيح مي‌دهد که خاک ضعيف و سبک باشد و آب به راحتي از لابلاي آن عبور کند و تخليه شود. کود نيازي نيست مگر اين‌که خاک بيش از حد ضعيف باشد. ۸. وسيله‌ي جايگزين براي پرورش انيسون مخلوط‌هاي بدون خاک گلداني (Pro-Mix، Sunshine Mix، و غيره)، پرلايت، ورميکوليت، پشم‌سنگ، کوکوپيت. ۹. ميزان نور مورد نياز براي پرورش گياه انيسون انيسوني که در خارج از خانه رشد مي‌کند به نور کامل آفتاب نياز دارد، هر چند بايد دقت داشته باشيد که از آن در برابر باد به طور کامل محافظت کنيد. انيسون زير نور لامپ‌هاي استاندارد ۱۲T يا ۸T و به ويژه زير نور چراغ‌هاي فلورسنت T۵ ، فلورسنت فشرده يا لامپ‌هاي HID به طور مطلوب رشد مي‌کند. لامپ‌هاي فلورسنت استاندارد را بين ۵ تا ۱۰ سانت بالاي گياه، و فلورسنت فشرده را تقريبا ۳۰ سانت دور از گياه و HID را بين ۶۰ تا ۱۲۰ سانت بالاتر از گياه قرار بدهيد. ۱۰. ميزان آبياري مورد نياز خاک را مرطوب نگه داريد تا زماني که جوانه ظاهر شود. پس از آن‌که جوانه از خاک بيرون زد، هر بار بايد صبر کنيد تا خاک کاملا خشک شود و بعد آن را آبياري کنيد. ۱۱. آفت‌ها و بيماري‌هاي بالقوه‌ي انيسون انيسون به لارو برخي از گونه‌هاي پروانه‌سانان حساس است. نکات خاصي در رابطه با انيسون انيسون براي نوعي زنبور زهردار جذاب است و شته‌ها را دفع مي‌کند. توصيه مي‌شود که ريحان، هويج يا سداب را نزديک انيسون نکاريد. ما را در کانال «آخرين خبر» دنبال کنيد