دانستنی ها/ سرنوشت «جعده»همسر و قاتل امام حسن مجتبی(ع) چگونه شد؟

فرهنگ نيوز/ «جعده» دختر اشعث بن قيس که به همسري امام حسن(ع) در آمد، همان کسي است که فرزند بزرگ حضرت فاطمه(س) را با زهر قوي به شهادت رساند. جعده که نفاق را از پدرش به ارث برده بود، در آرزوي همسري يزيد دست به عمل شومي زد که ريشه‌دار بودن نفاق در اين خاندان را پيش‌ از پيش نمايان ساخت، بايد گفت که از تاريخ‌ ولادت‌ و وفات‌ او اطلاعي‌ در منابع‌ نيامده‌ است. اما در جريان ازدواج امام حسن(ع) با جعده در روايات آمده است که امام علي(ع) ابتدا دختر برادر اشعث (سعيد بن قيس) را براي امام حسن(ع) خواستگاري کرد، اما وقتي اشعث از اين جريان با خبر شد، نزد برادرش رفت و او را از اين کار منصرف کرد تا دختر سعيد را به عقد پسر خود درآورد! بعد از آن نزد امام علي(ع) آمد و اعلام کرد که دختري را که براي حسن خواستگاري کرده‌ايد، زن پسر من است و در آن جا بود که با اصرار دختر خود را به عقد امام حسن(ع) درآورد که از اين ازدواج فرزندي حاصل نشد. با اين حال بعد از مدتي معاويه‌ با وعده مال بسيار و ازدواج‌ با يزيد، جعده‌ را تطميع‌ کرد تا شوهرش‌، امام‌ حسن مجتبي(ع) را که در آن زمان خانه‌نشين شده بود، زهر دهد و او نيز به طمع ثروت زياد و عروس خليفه وقت شدن چنين‌ کرد. تا اينکه روزي امام حسن(ع) روزه بود، جعده زهر را در شير ريخت و در هنگام افطار به امام(ع) داد، امام مقداري از آن نوشيد و بلافاصله زهر را احساس کرد و فرمود: «انا لله وانا اليه راجعون»، جعده‌ پس‌ از زهر دادن‌ به‌ امام‌ حسن(ع)، مورد نفرين حضرت‌ قرار گرفت. از آن پس، پيوسته لخته‌هاي خون بالا مي‌آورد و اين وضع ۴۰ روز ادامه داشت تا سرانجام در روز ۲۸ صفر سال ۵۰ هجري پس از وصيت به برادرش، امام حسين(ع)، دار فاني را وداع گفت. پس‌ از کارگر شدن زهر، معاويه‌ به‌ وعده مالي‌ که‌ به‌ جعده‌ داده‌ بود وفا کرد، ولي‌ به‌ ازدواج‌ او با يزيد رضايت‌ نداد و به‌ او گفت:‌ مي‌ترسد فرزندش‌ را نيز مانند حسن ‌بن‌ علي‌ به‌ قتل‌ برساند. با نگاهي کوتاه به شرايط و اوضاع سياسي اجتماعي آن روز در متوجه مي‌شويم که جعده فريب وعده‌هاي معاويه را خوردند، نه اينکه جعده عاشق يزيد باشد، بلکه چون خليفه آن وقت معاويه بود و مي‌خواست زن پسر خليفه آن روز و خليفه آينده شود، دست به چنين کاري زد و امام در اين قضيه فداي توطئه معاويه و يزيد شد. در مورد سرنوشت جعده و زندگي او پس از امام حسن(ع) هم در تاريخ اين طور آمده است: جعده‌ پس‌ از امام‌ حسن‌ مجتبي(ع)، دو بار ازدواج‌ کرد، نخست‌ با «يعقوب ‌بن‌ طلحه بن‌ عبيدالله» که‌ براي‌ او سه‌ پسر به‌ نام‌هاي‌ اسماعيل‌، اسحاق‌ و ابوبکر به ‌دنيا آورد؛ اسماعيل‌ و اسحاق‌ به‌ هنگام‌ حيات‌ پدر از دنيا رفتند. دومين‌ بار پس‌ از کشته‌ شدن‌ يعقوب ‌بن‌ طلحه‌ (متوفي‌ ۶۳) در واقعه حره‌ با عباس ‌بن‌ عبدالله ‌بن‌ عباس‌ (فرزند ارشد ابن‌عباس‌) ازدواج‌ کرد و براي‌ او پسري‌ به‌ نام‌ محمد و دختري‌ به‌ نام‌ قريبه به‌ دنيا آورد که‌ از اين‌ دو نيز نسلي‌ باقي‌ نماند. در گزارش‌ها آمده‌ که‌ قريشيان‌ به‌ هنگام‌ مشاجره‌ با فرزندان‌ جعده‌ آنان‌ را «بني‌ مسمة الازْواج‌» -فرزندان‌ زني‌ که‌ همسرانش‌ را مسموم‌ مي‌کند- خطاب‌ مي‌کردند.