روزنامه شهروند/ وقتي هفتم مي١٩٤٥ ميلادي، ژنرال ويلهلم کايتل اسناد تسليم آلمان را امضا کرد، يکي از نخستين موضوعاتي که در دستور کار قواي فاتح قرار گرفت، تشکيل محکمهاي نظامي براي رسيدگي به جنايات سران آلمان نازي بود. به اين منظور ٦ ماه بعد از امضاي تسليمنامه يعني در نوامبر ١٩٤٥ ميلادي دادگاهي در شهر نورنبرگ برپا شد که وظيفه آن محاکمه ٢٢ نفر از سران آلمان نازي بود. در بين افرادي که در جلسات دادگاه حاضر شدند چهرههاي سرشناسي چون هرمان گورينگ (فرمانده نيروي هوايي)، رودولف هس (معاون آدولف هيتلر)، ويلهلم کايتل (رئيس ستاد فرماندهي عالي)، يواخيم فون ريبنتروپ (وزيرامورخارجه آلمان)، کارل دونيتز (فرمانده نيروي دريايي) و.. را ميشد مشاهده کرد. اين ميان خودکشي کساني چون آدولف هيتلر، يوزف گوبلز وهاينريش هيملر که به عدم حضورشان در دادگاه منجر شد را شايد بتوان بزرگترين حسرت برپا کنندگان محکمه نورنبرگ قلمداد کرد، هرچند که اين تنها حسرت و شکست بزرگي نبود که گريبان متفقين را گرفت!
فرار بورمان و آيشمان از نورنبرگ
مارتين بورمان معاون آدولف هيتلر و آدولف آيشمان از افسران بلندپايه حزب نازي از سرشناسترين چهرههايي بودند که توانستند از چنگ نيروهاي متفقين گريخته و دم به تله دادگاه نورنبرگ ندهند. با توجه به احکام صادر شده از سوي اين دادگاه، بيهيچ ترديدي بورمان و آيشمان با حکم اعدام از سوي اين محکمه مواجه ميشدند، اما تقدير چنين بود که اين دو از مرگ محتومي که در انتظارشان بود جان به در ببرند. درباره مارتين بورمان چنين گفتهاند که موفق شد با کمک شبکه اودسا (شبکهاي که سران آلمان نازي را به مناطق امن و عمدتا آمريکاي جنوبي انتقال ميداد) به پاراگوئه رفته و باقي عمر را تا زمان مرگ - که براساس يکسري اسناد بهسال ١٩٦٨ و بر اثر سرطان معده رخ داد- در اين کشور بگذراند. اما آيشمان سرنوشتي کاملا متفاوت در انتظارش بود و برخلاف بورمان نتوانست تا لحظه مرگ هويت خود را مخفي نگاه دارد.
زندگي در آرژانتين، مرگ در فلسطين
٥٩سال پيش در چنين روزي، برابر ١١ مي١٩٦٠ ميلادي، يعني درست ١٥سال بعد از پايان جنگ جهاني دوم و تشکيل دادگاه نورنبرگ، آدولف آيشمان که طي اين مدت با هويتي تازه در آرژانتين روزگار ميگذراند، توسط ماموران موساد ربوده و به بيتالمقدس برده شد. آيشمان بهعنوان متهم اصلي اجراي هلوکاست که همچنان وقوعش - با ابعاد مورد ادعا- مورد ترديد تاريخنگاران بيطرف است در بيتالمقدس تحت محاکمه قرار گرفت و با اينکه دفاع خود را براساس «المامور و المعذور» قرار داده بود از سوي دادگاه گناهکار شناخته و به اعدام محکوم شد. آدولف آيشمان در ٣١ مي۱۹۶۲ ميلادي در زندان رمله فلسطين به دار آويخته شد. جنازه او را سوزانده و خاکسترش را به دريا ريختند. آيشمان هيچگاه در طول محاکمه اتهامات گوناگون خود را نپذيرفت زيرا عقيده داشت تنها مشغول پيروي از دستورات و اجراي قوانين بوده است.
بازار