ایرانسرا/ عون‌ بن‌ علی، تفرجگاهی بر بام تبریز

کجارو/ عون ‌بن ‌علي (عينالي يا عينال-زينال)، کوه و آرامگاهي بر فراز رشته‌کوه سرخاب است که در ناحيه شمالي شهر تبريز قرار دارد. علاوه بر آرامگاه، امکانات رفاهي نظير تله‌کابين، رستوران و ... اين مکان را به يکي از برترين جاذبه‌هاي گردشگري تبريز تبديل کرده است. عينالي کوه و تفرجگاهي زيبا در شهر تبريز است و گردشگران و زائران زيادي را به هنگام سفر به تبريز به خود جذب مي‌کند. موقعيت جغرافيايي در ناحيه شمالي شهر تبريز، رشته‌ بلنديهاي سرخ‌رنگي به نام عينالي (عون بن علي) قرار دارد که ارتفاع بلندترين نقطه آن از سطح دريا ۱۹۶۰ متر است. در واقع، کوه عينالي به مجموعه‌اي از قله‌ها، تپه‌ها، دره‌ها و... گفته مي‌شود که در مجموعه جفرافيايي معيني قرار گرفته‌اند. اين کوه از سمت شمال به رودخانه تلخه رود ( آجي چاي)، درياچه اروميه و دره‌هاي شهرستان اهر، از شرق به چشمه کهليک ( کهليک بولاغي)، از جنوب به طرف فرودگاه تبريز و از غرب به خيابان‌ها و شهرک‌هاي شهر تبريز منتهي مي شود.‌ تاريخچه و ويژگي‌هاي بقعه عون بن علي بر فراز کوه عون بن علي بقعه‌اي وجود دارد که قدمت آن به دوره ايلخاني باز مي‌گردد و منسوب به دو تن از فرزندان حضرت علي (ع) به نام‌هاي عون بن علي و زيد بن علي است. اين بنا در گذشته آتشکده و عبادتگاهي بوده است. بنا به نظر ژان پاتيست تاورنيه، جهانگرد فرانسوي اين مکان در گذشته کليسا بوده که پس از ورود اسلام به ايران، به مسجد و زيارتگاه تبديل شده است. شيوه معماري بنا به سبک معماري دوره ايلخاني است و در مجموع از ۹ اتاق، ۶ گنبد، هشتي، ايوان، دو ميل مناره توپر و پنج ستون سنگي بزرگ تشکيل يافته است. ستون‌هاي قديمي در گذشته از جنس چوب بوده که در انجام بازسازي‌ها ستون‌هاي سنگي جايگزين آن‌ها شده‌اند. همچنين عمده مصالح به کار رفته در بناي بقعه، سنگ کوه سرخاب و اندکي آجر است. ساختمان بنا در طي دوره‌هاي مختلف دستخوش آسيب‌هاي فراواني شده است. در واقع، بنا تا پايان قرن نهم سالم و آباد بوده، ولي پس از حمله امپراطوري عثماني به کلي تخريب شده است. سپس در دوره صفوي مورد مرمت و بازسازي قرار گرفته است، ولي در اثر زلزله ويرانگر تبريز در سال ۱۱۹۳ هجري ويران شد. پس از آن بازسازي مجدد بنا در دوره قاجار انجام گرفته که به منظور جلوگيري از تخريب بنا اتاقي در سمت شمال احداث و به مجموعه اضافه شده است. در سال‌هاي اخير، بقعه عون بن علي مورد بازسازي اساسي قرار گرفته و همچنين در فهرست ميراث فرهنگي نيز به ثبت رسيده است. با توجه به موقعيت کوهستاني بقعه، علاقه‌مندان به ورزش مي‌توانند از مسير کوهنوردي و صخره‌نوردي به اين مکان دست يابند. همچنين، راه دسترسي ماشين‌رو و آسفالته از مسير اتوبان پاسداران (کمربندي شمالي) تا بالاي کوه و محوطه امامزاده امتداد داشته و روشنايي آن به طور کامل تامين شده است که شب‌ها جلوه‌اي خاص به کوه مي‌بخشد. جاذبه‌ها و امکانات رفاهي در طي سال‌هاي اخير، اقدامات گسترده‌اي براي گسترش جاذبه‌ها و امکانات تفرجگاه عينالي صورت گرفته که با استقبال بي‌نظير مردم و گردشگران روبرو شده است. از جمله اين امکانات مي‌توان به منطقه صخره‌اي براي تمرين صخره‌نوردان مبتدي، يادمان شهداي گمنام، تنديس استاد شهريار و ساير نام‌آوران شهر تبريز اشاره کرد. علاوه بر اين، تله‌کابين تبريز نيز اخيرا در اين منطقه راه‌اندازي شده که از تکنولوژي بالايي برخوردار بوده و پس از تکميل پروژه به طولاني‌ترين تله‌کابين کشور تبديل خواهد شد. به هنگام سوار شدن به اين تله‌کابين مي‌توان منظره بسيار زيباي کوهستان و شهر را تماشا کرده و از آرامش بي‌نظير کوهستان لذت برد. همچنين کافه‌ها و رستوران‌ها در ايستگاه دوم پذيراي گردشگران هستند. رشته‌کوه عينالي در گذشته عاري از هر گونه پوشش گياهي بوده و خاک آن نيز از لايه‌هاي گچ و ماسه‌هاي رنگي تشکيل شده بود، ولي به تازگي، در راستاي افزايش سرانه فضاي سبز تبريز و تلطيف هواي شهر، طرح ويژه جنگل‌کاري در محدوده عينالي اجرا شده است. در بيشتر ايام سال وزش باد در منطقه عينالي وجود دارد که در فصل‌هاي بهار و تابستان شدت باد بيشتر و در ساير فصل‌ها داراي شدت کمتري است. حتي در برخي اوقات شدت وزش باد به حدي است که درختان کاشته شده در تفرجگاه عينالي را به يک سمت خم مي‌کند. از اين‌رو، توربين‌هاي بادي عظيمي به منظور بهره‌گيري از مزاياي انرژي طبيعي براي توليد برق در چند قسمت از کوهستان نصب شده‌اند. کوهستان عينالي بر خلاف جنس خاک آن، داراي پوشش گياهي جالب و متنوعي است. از ساير جاذبه‌هاي تفرجگاه عينالي، وجود منطقه‌اي براي پرورش شترمرغ و آبشاري مصنوعي در دامنه کوه است. به دليل ارتفاع زياد، بيشتر نقاط شهر تبريز از فراز کوه قابل رويت است. ما را در کانال «آخرين خبر» دنبال کنيد