روزنامه شهروند/ روي اشتباهات خود تمرکز نکنيد؛ زندگياي که با اشتباهکردن سپري شده باشد؛ نهتنها شرافتمندانهتر، بلکه سودمندتر از آن زندگي است که به بطالت سپري شده باشد.» اين جمله از جرج برنارد شاو، نمايشنامهنويس و منتقد ادبي ايرلندي است. همه ما در هر لحظه از زندگي درحال تصميمگيري هستيم. شايد يکي از مهمترين مهارتهاي زندگي، مهارت تصميمگيري باشد؛ از لباسي که براي پوشيدن انتخاب ميکنيد تا غذايي که ميخوريد و شريکي که بهعنوان همسر براي يک عمر زندگيکردن انتخاب ميکنيد يا رشته تحصيلي که آينده کاري شما را شکل ميدهد، همهوهمه تصميمات شما در زندگي هستند. مهارت تصميمگيري درعين سادگي در ظاهر، بسيار تاثيرگذار است و اشتباهکردن در تصميمات مهم زندگي ميتواند پيامدهاي سنگيني داشته باشد. روانشناسان اما معتقدند بزرگترين مانع مهارت تصميمگيريِ درست، اين است که خودتان را به خاطر اشتباهات گذشته سرزنش کنيد. زندگيکردن با تشويش و پشيماني از تصميمات گذشته، به توانايي تصميمگيري سريع و موثر شما در آينده آسيب ميرساند؛ بنابراين به جاي فکرکردن به اينکه چرا اين تصميم اشتباه را گرفتم و هر چرايي که به شکستهاي گذشتهتان برميگردد، مهارتهاي تصميم قاطعانه را ياد بگيريد و هنگامي که تصميمتان را به سامان رسانديد، ديگر به گذشته فکر هم نکنيد.
زندگي مجموعهاي از تصميمات مختلف است که در گسترهاي از موقعيتها و مشکلات بسيار ساده تا بسيار پيچيده گرفته ميشود. هريک از ما ممکن است با اين شرايط روبهرو شده باشيم که نياز به مهارت تصميمگيري براي يک موقعيت حساس يا مهم داشتهايم. اگر پاسخ معمول شما به اغلب اين شرايط، «نميتوانم تصميم بگيرم» باشد، مهارت تصميمگيري مؤثر ميتواند به شما کمک کند تا با اعتمادبهنفس بيشتر تصميمات صحيحتري را بگيريد. رشد توانايي مهارت تصميمگيري به افراد احساس آزادي بيشتري بخشيده و موجب کنترل بهتر آنان بر زندگيشان ميشود. عامل کليدي در اينکه «باعث رخدادن رويدادها شويم» نه اينکه «تسليم رخدادن آنها باشيم»، تصميمگيري ماهرانهاي است. منظور آن است که با مجهزبودن به مهارت تصميمگيري و بکارگيري به جا و مناسب آن در زندگي ميتوانيم خودمان عامل اتفاقافتادن حوادث و وقايع پيرامونمان باشيم و به جاي اينکه به شرايط اجازه دهيم تا سرنوشت ما را رقم بزند، خودمان تعيينکننده رويدادها و سرنوشت خويش باشيم.
مهارت تصميمگيري چيست؟
مهارت تصميمگيري فرآيند انتخاب يک شيوه عمل از ميان اعمال متنوع است. اين فرآيند شامل استفاده از چيزهايي است که در دست داريد (يا ميتوانيد به دست بياوريد) براي رسيدن به آنچه که ميخواهيد. اگر شما تنها يک انتخاب ممکن در اختيار داشته باشيد (يا يک راهحل بيشتر نداشته باشيد) با فرآيند مهارت تصميمگيري روبهرو نيستيد. البته حتي اگر در چنين شرايطي با دو گزينه عمليکردن يا نکردن يک راهحل مواجه باشيد و بايد يکي از آنها را انتخاب کنيد، در واقع درحال تصميمگيري هستيد. گرچه بسياري از تصميمات برحسب عادت گرفته ميشوند و عملا فرد با مشکل انتخاب از ميان گزينههاي متعدد روبهرو نيست، اما در هرحال هر موقعيتي که شامل سنجش دو يا چند گزينه براي عمل و انتخاب يکي از آنها باشد، نوعي تصميم گيري به حساب ميآيد.
برخي افراد حتي قادر به برطرفکردن مسائل روزمره خود نيستند و وقتي در موقعيتي قرار ميگيرند که مستلزم تصميمگيري است، دچار پريشاني، دستپاچگي و ناراحتي ميشوند. درمقابل اين گروه، افراد ديگري نيز وجود دارند که نهتنها در اينگونه موقعيتها دچار اضطراب و سردرگمي نميشوند، بلکه هربار که در موقعيت تصميمگيري قرار ميگيرند، سعي ميکنند تجربيات گذشتهشان را به کمک گرفته و نقاط ضعف خود را بهبود بخشند. عمدهترين علت موفقيت اين افراد آن است که هنگام مواجهه با مشکل يا چالشي که بايد براي آن تصميمگيري کنند، از روشي منظم و مرحله به مرحله استفاده کرده و فنون مهارت تصميمگيري را به خوبي به کار ميبندند.
بازار