کشف پرنده‌ای جدید در ایران!

تابناک با تو/ در هياهوي زندگي شهري و محبوس شدن ناگزير انسان در خانه و محل کار و اکتفا به ديدن طبيعت زيبا و شکوهمند از قاب «تلويزيون» يا «گوشي‌هاي هوشمند» و «رايانه»، افرادي نيز يافت مي‌شوند که اين نوع سبک زندگي و روزمرگي‌هاي ملال آور را برنمي‌تابند و با وجود همه مشکلات و سختي ها، جسم و دل خويش را، چون قاصدکي رقصان در نسيم، راهي طبيعت اسرارآميز و سخاوت‌مند ايران زمين مي‌کنند و به لذت و نشاطي مي‌رسند که به هيچ عنوان قابل بيان نيست. رضا علي اصل، مدرس و راهنماي رسمي «اکوتوريسم» (طبيعت گردي) به همراه گروهي از دوستان و همراهان پرنده نگر ايراني و لهستاني خود، به تازگي موفق به «کشف پرنده‌اي جديد در ايران» شده اند که اين اتفاق، بهانه‌اي شد ما از کيفيت و چگونگي اين کشف و خصوصيات آن براي مخاطبان طبيعت دوست جويا شويم و مصاحبه‌اي متفاوت ارايه دهيم. * لطفا براي مخاطبان مشتاق ما بفرماييد که پروژه «کشف پرنده جديد در ايران»، چگونه رقم خورد و اين پرنده را در کدام منطقه و در چه زماني به همراه دوستانتان کشف نموديد؟ ما پروژه‌اي تحت عنوان کشف پرنده جديد نداشتيم. قصد ما بازديد از زيستگاه‌هاي خاص، طبق برنامه ريزي انجام شده و يافتن گونه‌هايي بود که در ايران رکورد شده بودند، اما به طور اتفاقي در ۲۱ بهمن ۱۳۹۷ در ساحل «بندرعباس» (ساحل پارک ولايت) در استان «هرمزگان» اين پرنده را در کنار ديگر پرندگان آبزي مشاهده کرديم. پرنده نگر‌هاي ديگر عبارت بودند از آقايان: «زيگنيف کازر» (Zbigniew Kajzer)، «سيمون بوچ» (Szymon Beuch)، «سباستين گوانتزل» (Sebastian Guentzel)، «رادوسلاو گوزدز» (Radoslaw Gwozdz)، «خسرو خوزاني» (راهنماي برنامه)، «لوکاس لاويکي» (Lukasz Lawicki)، «دومينيک مارچوسکي» (Dominik Marchowski)، «وُيچک ميلاس» (Wojciech Milosz) و «ميثم قاسمي». اما شناسايي توسط آقايان: «زيگنيف کازر» (Zbigniew Kajzer)، «پيِر-آندره کروشه» (Pierre-Andre Crochet) و «نيلس وان ديو ون ديک» (Nils van Duivendjik) صورت گرفت. در اين تور، پرنده نگرهاي لهستاني براي ديدن پرندگان به ايران آمده بودند و جناب آقاي «خسرو خوزاني»، مدير و راهنماي اصلي برنامه هماهنگي ها و مکاتبات جهت آمدن آن ها را انجام داده بودند * شخصي که اين پرنده را دقيقا براي بار اولين بار رکورد کرد چه کسي بود؟ آقاي «زيگنيف کازر» لهستاني بود. * اين افراد خارجي در ايران به طور مشخص مشغول چه کاري هستند؟ اين افراد «پرنده شناس» بودند، اما در ايران صرفا براي پرنده نگري آمده بودند، اما پس از اتمام سفر، ايده‌هاي مختلفي براي راه اندازي پروژ‌هاي علمي در ايران ايجاد شد که پيگيري خواهند کرد. * تعداد پرندگان ايران از نظر نوع چه رقمي است و چگونه مي‌توان آن‌ها را در يک پژوهش علمي در کنار هم ديد؟ تعداد پرندگان ايران در حال حاضر با درنظر گرفتن اين رکورد ۵۵۴ عدد مي‌باشد، اما قطعا تعداد واقعي بيشتر است، چون تعداد پرنده نگر‌ها در کشور زياد نيست و از حضور خيلي از گونه‌ها در ايران مطلع نيستيم. * اين پرنده‌اي که به تازگي گروه شما کشف کرده اند، چطور و از چه طريقي در ايران يا در جهان به نام کشورمان ثبت مي‌شود؟ اين پرنده در دنيا مشاهده شده بوده و اصل پراکنش آن در «آمريکا»ست، ولي در ايران، اولين رکورد محسوب مي‌شود. اما به طور کلي روال بر اين است که هر رکوردي توسط «کميته ثبت پرندگان کشور» بررسي و ثبت مي‌شود... خيلي از کشور‌هاي ديگر نيز اين کميته را دارند. * آيا اين پرنده نام مشخص ايراني دارد؟ اگر ندارد چه طور مي‌شود که هموطنان در نامگذاري آن سهيم باشند؟ نامگذاري ايراني براي پرندگان پيچيدگي‌هاي خاص خود را دارد. اين پرنده جديد نام فارسي نداشت، اما با توجه به نام علمي پرنده و نيز نام انگليسي آن عنوان «پاشلک نوک دراز» انتخاب شده است که اين انتخاب توسط کميته ملي ثبت پرندگان انجام مي‌شود. نام علمي اين پرنده، (Limnodromus scolopaceus) بوده و اسم انگليسي آن نيز (Long-Billed Dowitcher) است. * لطفا در مورد ويژگي‌هاي ظاهري پرنده و خصوصيات رفتاري آن نيز مطالبي بيان نماييد! از جمله پرندگان کنارآب زي است که در حاشيه تالاب ها، سواحل و رودخانه‌ها روي گِل‌ها قدم مي‌زنند و به دنبال غذا از جمله: حشرات، کرم و نرم تنان هستند. اين پرنده داراي جثه به نسبت کوچک، بدني نه چندان کشيده، منقار بلند، خط ابرويي مشخص و پا‌هايي سبز رنگ است. فُرم بالغ و نابالغ اين پرنده متفاوت است و اندازه اش تقريبا با پرنده‌اي به نام «گيلانشاه دُم سياه» که قبلا در ايران ديده شده، برابري مي‌کند. پرنده بالغ به طور کلي تيره‌تر ديده مي‌شود با روتنه خاکستري مايل به سياه و سطح زيري بدن به رنگ نارنجي مايل به بلوطي. در زمستان و تابستان رنگ پوشش پر و بال پرنده متفاوت است در زمستان رنگ پرنده به طور کلي خاکستري مي‌شود. * آيا از سوي نهاد‌هاي علمي و مراکز پژوهشي در کشور به خاطر اين کشف مورد حمايت قرار گرفته ايد؟ اصلا در جريان اين کشف قرار دارند؟ خير، هيچ حمايتي وجود ندارد، اما آن‌ها را در جريان قرار داده ايم. * به نظر شما اگر حمايت‌هاي لازم در زمينه «پرنده شناسي» در کشور انجام شود چه تعداد پرنده ناشناخته در ايران کشف مي‌شود؟ پاسخ به اين سؤال کار آساني نيست، اما قطعا حمايت از فعالان باعث مي‌شود تا پايش‌هاي بيشتري انجام شود که نتيجه آن مي‌تواند منجر به رکورد گونه‌هاي جديد شود، اما مهم‌تر از مشاهده رکورد جديد، حفاظت از پرندگان در معرض خطر است که اميدواريم حمايت‌هاي واقعي در راستاي فعاليت‌هاي حفاظتي در اين خصوص شکل بگيرد. * در پايان اگر صحبت خاصي با مخاطبان محترم و مشتاق ما داريد بيان فرماييد. پرنده نگري بي شک يکي از تجربه‌هاي نابِ طبيعت گردي محسوب مي‌شود. همسو شدن با پرندگان، تماشاي پرواز آن ها، شنيدن آواز‌هاي زيبايشان، آرامش خاصي را در انسان ايجاد مي‌کند. حضور در زيستگاه‌هاي غني از پرندگان، اوج تجربه شيرين پرنده نگري است که سبب شده تا پرنده نگر‌هاي زيادي از سرتاسر دنيا به کشور ما سفر کنند. ممنون از وقتي که در اختيار ما قرار داديد! خواهش مي‌کنم! مصاحبه: سيد مرتضي ميرسراجي ما را در کانال «آخرين خبر» دنبال کنيد